Searching for relationship. Eros as a model of intersubjective relation in approach of Michel Henry and Christos Yannaras

Abstrakt

Jest czymś paradoksalnym, że filozoficzne ujęcie relacji początkowo w ogóle nie odnosiło się do sfery intersubiektywnej. Co więcej, w interpretacji metafizycznej relacja jest czymś pochodnym w stosunku do tego, co wiąże. Zagadnienie intersubiektywności doczekało się wstępnych przemyśleń dopiero w drugiej połowie XIX wieku, zaś za sprawą fenomenologii, zwłaszcza francuskiej wysunęło się na pierwszy plan. Po odrzuceniu Husserlowskiej koncepcji poznania Innego jako Alter ego to w tym środowisku wypracowane zostały główne modele relacji międzyludzkich, wśród których doniosłe miejsce zajmuje fenomen erotyczny. Artykuł przedstawia relację erotyczną w dwóch ujęciach: Michela Henry’ego i Christosa Yannarasa, które choć wydają się prima facie sprzeczne, to jednak ciekawie uzupełniają się i naświetlają nawzajem. U obu relacja erotyczna jest pierwszorzędnym sposobem przeżywania życia, a jej fundamentem jest pragnienie. Obaj żywią przekonanie, że Eros jest relacją tragiczną, świadczącą o naszej skończonej kondycji. U obu opisy relacji erotycznej są niezwykle realistyczne, włączając w nią także konflikt i cierpienie. Obaj dokonują dekonstrukcji ego, której przejawem jest właśnie wydarzenie miłości. Wreszcie obaj rozwijają fenomenologię życia i umieszczają w jej sercu relację. Dzięki zestawieniu opisów Henry’ego i Yannarasa relacja erotyczna jawi się jako jednocześnie konieczna i niemożliwa, a więc jako paradoks.