Wojtyła’s view on Kant’s formalism and Scheler’s material ethics of value, or the ethics of material duty
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.61104Słowa kluczowe:
moralność, etyka, doświadczenie, powinność moralnaAbstrakt
Artykuł przedstawia koncepcję etyki opracowaną przez Karola Wojtyłę w jego polemice z systemami etycznymi Immanuela Kanta oraz Maksa Schelera. Wojtyła negatywnie ocenia system Schelera jako narzędzie do naukowej interpretacji etyki chrześcijańskiej, a zarazem jako narzędzie interpretacji doświadczenia moralności jako takiego. Nie ocenia jednak negatywnie samej metody fenomenologicznej, która w jego opinii stanowi niezbędne narzędzie w analizie faktów moralnych. Co więcej, Wojtyła postuluje, aby metodę tę stosować jeszcze bardziej konsekwentnie niż czynił to sam Scheler. W swojej częściowo uzasadnionej polemice z Kantem, Scheler posunął się bowiem zbyt daleko, wykluczając moment normatywny z doświadczenia moralności. Wojtyła stwierdził, że sama fenomenologiczna analiza doświadczenia — przede wszystkim sądów sumienia — pokazuje, że normatywność dana jest w źródłowym doświadczeniu moralności.
Bibliografia
Buttiglione R., Myśl Karola Wojtyły, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1996.
Merecki J., L’antropologia filosofica nella teologia del corpo di Giovanni Paolo II, Cantagalli, Siena 2015.
Palacios J. M., Istota formalizmu etycznego, “Roczniki Filozoficzne” (1997–1998) n. 2, p. 187–202.
Scheler M., Der Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik, Francke Verlag, Bern 1954.
Styczeń T., Problem możliwości etyki jako empirycznie uprawomocnionej i ogólnie ważnej teorii moralności. Studium metaetyczne, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1972.
Wojtyła K., “Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2020.
Wojtyła K., Zagadnienie podmiotu moralności, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1991.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
