Różnorodność pseudocharyzmatycznych praktyk na przestrzeni wieków
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.3354Słowa kluczowe:
praktyki i sekty charyzmatyczne, pentekostalizm, fałszywa religia, ekstremalne zachowania, działanie Ducha ŚwiętegoAbstrakt
W kontekście coraz mocniej dochodzących do głosu grup nowej ewangelizacji, różnorodnych grup charyzmatycznych i ich liderów – w różny sposób oddziałujących na wiernych – celem artykułu jest określenie źródła i ukazanie rozwoju zjawisk charyzmatycznych na przestrzeni wieków.
Przedmiotem refleksji historyczno-teologicznej są kwestie związane z interesującymego nas zagadnieniaem począwszy od czasów biblijnych do wieku XIX, kiedy to nastąpiła bardzo mocna ekspansja ruchów określających się jako charyzmatyczne i pod „działaniem” Ducha Świętego. Zdecydowana większość przypadków zachowań obserwowanych podczas ekstremalnych spotkań charyzmatycznych jest widoczne w religiach okultystycznych. Żywiołowe i odbiegające od normy doświadczenia, stały się cechą charakterystyczną grup i ich liderów, którzy przekonują swoich zwolenników o rzekomym działaniu Ducha Świętego przez nich oraz o ichwyjątkowej misji, jaką mają podjąć, aby odnowić wiarę Kościoła. W epoce nowożytnej pojawiły się zróżnicowane sekty charyzmatyczne w duchu protestanckim i anglikańskim, odznaczające się specyficznymi zjawiskami religijnymi: wizje, uzdrowienia, proroctwa, mówienie językami, uzdrawianie, drżenie, chrzest w Duchu Świętym, zaśnięcie w Duchu.
Bibliografia
Anderson, A., Pentecostal-Charismatic spirituality and theological education in Europe from a global perspective, „Penteco Studies” 3 (2004), s. 1–15.
Andrews E., The People Called Shakers, Oxford 2010.
Baszkiewicz J., Francja w Europie, Wrocław 2006.
Bauer W., Orthodoxy and Heresy in Earliest Christianity, Pennsylvania 1996.
Bender H., The Anabaptist Vision, New York 2015.
Godless for God’s Sake: nontheism in contemporary Quakerism, ed. by D. Boulton, Cumbria 2006.
Boulton D., Through a glass darkly: a defence of Quaker nontheism, Cumbria 2016.
Bright J., A History of Israel, Kentucky 2000.
Burton V., Spiritual Literacy in John Wesley’s Methodism, Texas 2008.
Butler R., The New Prophecy and New Visions, Washington 2006.
Cabanel P., Histoire des protestants en France: XVIe-XXIe siècle, Paris 2012.
Catana L., The Origin of the Division between Middle Platonism and Neoplatonism, „Apeiron. A Journal for Ancient Philosophy and Science” 46 (2013) no. 2, s. 166–200, doi.org/10.1515/apeiron-2012-0029.
Collins K. J., The Theology of John Wesley: holy love and the shape of grace, Nashville 2007.
Crisp O., Jonathan Edwards Among the Theologians, Michigan 2016.
Cunningham L., St. John of the Cross, Mystic of the Light, „America” 3 (2006), s. 22–34.
Davies A., The Quakers in English Society 1655–1725, Oxford 2000.
Davies P., Memories of Ancient Israel, London 2008.
Drączkowski F., Patrologia, Pelplin 2009.
Eckholt M., Pentekostalisierung des Christentums? Zur Rekonfiguration „der religiösen Landkarte in Lateinamerika”, „Stimmen der Zeit” 13 (2013), s. 519–520.
Enns P., The Evolution of Adam, Michigan 2012.
Fletcher J., Checks to Antinomianism, London 1829.
Garrioch D., The Making of Revolutionary Paris, California 2002.
Gillies J., Historical Collections of Accounts of Revival, Michigan 1981.
Hamilton W., An Enquiry into the Scriptural Character of the Revival of 1859, Belfast 1866.
Hatton J., George Fox: Founder of the Quakers, Oxford 2007.
Hecker J., The Black Death and The Dancing Mania, London 2015.
Holmes S., God of Grace, God of Glory, Edinburgh 2000.
Hoover, P., The Mystery of the Mark-Anabaptist Mission Work under the Fire of God, Minnesota 2008.
Hyatt E., 2000 Years of Charismatic Christianity, Florida 2002.
Jackson R., Gifts of Power, the Writings of Rebecca Jackson, Massachusetts 1981.
Jennings D., The Supernatural Occurrences of John Wesley, Oxford 2012.
Kidd T., The Great Awakening: A Brief History with Documents, New York 2008.
Kobyliński A., Etyczne aspekty współczesnej pentekostalizacji chrześcijaństwa, „Studia Philosophiae Christianae” 50 (2014) nr 3, s. 93–130.
Kobyliński A., Hermeneutyka nieciągłości i pentekostalizacja. Współczesne metamorfozy religii chrześcijańskiej, „Teologia i Moralność” 20 (2016) nr 2, s. 245–261.
Kobyliński A., The Global Pentecostalization of Christianity and its Ethical Consequences, Chicago Studies 55 (2016) 2, s. 98–118.
Levenson J., Inheriting Abraham, Oxford 2012.
Liichow R., The Two Roots of Today’s Revival, Michigan 1997.
Mazurek M., Abraham – ojciec wiary odważnej, „Polonia Sacra” 21 (2017) nr 1, s. 5–19.
McArthur J., The Charismatics. A Doctrinal Perspective, Michigan 1978.
McGinn B., The Essential Writings of Christian Mysticism, New York 2006.
McGowan A., Tertullian and the ‘Heretical’ Origins of the ‘Orthodox’ Trinity, „Journal of Early Christian Studies” 14 (2006), s. 437–457.
McHale G., Haykin M., The Toronto Blessing, A Renewal from God?, vol. 1, Ontario 1995.
McNiven J., The Yankee Road, Arizona 2015.
Meek D., The Quest for Celtic Christianity, Oxford 2000.
Mouysset H., Les premiers Camisards: juillet 1702, Sète 2010.
Parsons W., Teaching Mysticism, Oxford 2011.
Paterwic S., Historical Dictionary of the Shakers, Maryland 2008.
Patterson D., The Shaker Spiritual, New Jersey 2000.
Renger J., Babylonian and Assyrian Religion, w: E. Fahlbusch, Encyclopedia of Christianity, vol. 1, Michigan 1999, s. 177–183.
Robeck C., Montanism and Present Day Prophets, „The Journal of the Society for Pentecostal Studies” 32 (2010), s. 413–418.
Skurczyński Ł., Chrześcijaństwo bez sakramentów, „Miesięcznik Ewangelicki” 5–6 (2015), s. 25–26.
Spielvogel J., Western Civilization, vol. 2, Kentucky 2009.
Stayer J., Anabaptists and the Sword, Oregon 2002.
Strayer B., Suffering Saints. Jansenists and Convulsionnaires in France, 1640–1799, Brighton 2008.
Tabbernee W., Prophets and Gravestones, Michigan 2009.
Thonemann P., Roman Phrygia: Culture and Society, Cambridge 2013.
Underhill E., The Spiritual Life, Connecticut 2013.
Wesley J., A Plain Account of Christian Perfection, Tennessee 2013.
Williams G., The Radical Reformation, Missouri 2000.
Wilson D., Church and Chapel, Manchester 2010.
Wilson K., Methodist Theology, London 2011.
Wilson M., Our Father Abraham, Massachusetts 1989.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
