Epifaniusza z Salaminy krytyka doktryny herodian

Autor

  • Elżbieta Ibkowska Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.943

Słowa kluczowe:

Epifaniusz, herodianie, sekta, krytyka

Abstrakt

Epifaniusz z Salaminy, przedstawiając sektę herodian, wskazuje na to, iż uznają oni króla Heroda za Chrystusa, namaszczonego lwa z pokolenia Judy, który jest dla nich nadzieją i wyczekiwanym wybawcą. Swoją wiarę opierają na tekście z Księgi Rodzaju. Jednakże Epifaniusz kontrargumentuje, iż żaden z narodów nie pokładał ufności w Herodzie oraz nikt nie widział, aby ten był w stanie ocalić ludzi poprzez ofiarę z samego siebie. Dlatego też Epifaniusz przestrzega przed pójściem za poglądami herodian. 

Biskup Salaminy wskazuje ponadto, iż grupa herodian o wiele za daleko posunęła się w interpretowaniu tekstu Pisma Świętego. Nie dosyć, że nie brali oni pod uwagę całego kontekstu, zarówno bliższego, jak i dalszego, wybranych przez siebie fragmentów, to jeszcze próbowali je tak wyjaśniać, aby przypodobać się panującemu władcy – Herodowi. To pokazuje, iż ich egzegeza była w pełni podporządkowana politycznym celom i nie miała nic wspólnego z poszukiwaniem prawdy i Boskich zasad. 

W obecnych opracowaniach dotyczących stronnictw żydowskich z czasów Jezusa Chrystusa nie pojawia się w odniesieniu do herodian wzmianka dotycząca ich wiary, jakoby Herod był wyczekiwanym Chrystusem. Widać więc, że ich działalność polityczna była o wiele bardziej rozwinięta niż ich wiara w zbawczą rolę dynastii herodiańskiej. Jako stronnictwo byli oni wierni dynastii reprezentowanej przez Heroda Wielkiego, dzięki któremu awansowali w hierarchii społecznej. W poglądach religijnych byli zbliżeni do faryzeuszy, przez co wspólnymi siłami próbowali zwalczyć groźnego w ich przekonaniu przeciwnika, jakim był Jezus Chrystus.

Biogram autora

  • Elżbieta Ibkowska - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

    Elżbieta Ibkowska – mgr lic. teologii biblijnej, mgr pedagogiki resocjalizacyjnej, specjalista terapii pedagogicznej; członkini Sekcji Biblijnej PTT, członkini Stowarzyszenia Biblistów Polskich. Obszar zainteresowań to Apokalipsa św. Jana, a szczególnie zagadnienia archeologiczne siedmiu Kościołów Apokalipsy oraz Pierwszy List św. Jana, a w szczególności temat grzechu i przebaczenia.

Bibliografia

Abramowiczówna Z., Słownik grecko-polski; t. 1–4, Warszawa 1965.

Ciecieląg J., Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego. Palestyna w epoce grecko-rzymskiej, Kraków 2002.

Epifaniusz z Salaminy, Panarion.

Euzebiusz z Cezarei, Historia Kościelna o męczennikach palestyńskich, tłum. A. Lisiecki, Poznań 1924.

Feinberg Vamosh M., Życie codzienne w czasach Jezusa, tłum. M. Platajs, Warszawa 2002.

Feldman L. H., Judaizm palestyński i diaspory w I wieku, [w]: Chrześcijaństwo a judaizm rabiniczny: historia początków oraz wczesnego rozwoju, red. H. Shanks, przeł. W. Chrostowski, Warszawa 2013, s. 30–59.

Hieronim ze Strydonu, Dialogus adversus Luciferianos, Patrologia Latina MPL023, red. J. P. Migne.

Klinkowski J., Herod Wielki i jego epoka, Wrocław 2007.

Kozyra J., Nowy Testament a Żydzi na podstawie dokumentu Papieskiej Komisji Biblijnej, [w]: Pieśniami dla mnie Twoje przykazania, red. W. Chrostowski, Warszawa 2003, s. 140–149.

Krawczuk A., Herod, król Judei, Warszawa 1965.

Łach S., Księga Rodzaju. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, Poznań 1962.

Tertulian. Wybór pism, II, red. W. Myszor, K. Obrycki, E. Stanula. Warszawa 1983 (Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy, 29).

Ordon H., Herodianie, [w]: Encyklopedia katolicka, t. VI, red. J. Walkusz, Lublin 1993, s. 796.

Oyin Abogunrin S., Ewangelia według św. Łukasza, [w]: Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego, red. W. R. Farmer, red. nauk. wyd. pol. W. Chrostowski, Warszawa 2001, s. 1239–1299.

Philastrius Episcopus, Liber de Haeresibus, Patrologia Latina MPL012, red. J. P. Migne.

Popowski R., Słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Warszawa 1997.

Pseudo-Tertulian, Adversus omnes Haereses, De Latinis Scriptoribus, Documenta Catholica Omnia.

Rappaport U., Herodians, [w]: Encyklopedia Judaica, t. 9, New York 1993, s. 37–38.

Rosik M., Judaizm u początków ery chrześcijańskiej.

Rowley H.H., The Herodians in the Gospels, „ Journal of Theology Studies” 41 (1940), s. 14–27.

Schedl C., Historia Starego Testamentu, t. 2 Lud Bożego Przymierza, przeł. S. Stańczyk, Tuchów 1995.

Vallée G., A study in antignostic polemics. Irenaeus, Hyppolytus, and Epiphanius, Waterloo 1981.

Young F., Ayers L., Louth A., Cambridge history of early Christian literature, Cambridge 2008.

Pobrania

Opublikowane

2015-06-01