Śmierć w dobie pandemii. Analiza przeżywania zjawiska śmierci w ujęciu egzystencjalizmu
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.26404Słowa kluczowe:
egzystencjalizm, pandemia, śmierć, strata, sens życiaAbstrakt
Pandemia koronawirusa (COVID-19), która w 2020 roku rozlała się na cały świat, w boleśnie skonfrontowała współczesnego człowieka z doświadczeniem śmierci i straty. Zagrożenie własnego życia oraz odejście osób bliskich, pokonanych przez śmiertelną chorobę, dla wielu stało się wydarzeniem traumatycznym, które zmusza do ponowne-go postawienia pytania o sens życia i śmierci. Czy można zmierzyć się z tym pytaniem, przyjmując perspektywę filozoficznego egzystencjalizmu? To właśnie w ramach tego nurtu zrodziły się przecież dwa główne podejścia — ateistyczne i chrześcijańskie — pro-ponujące pewien sposób rozumienia kondycji człowieka dotkniętego dramatem śmierci. Niniejszy artykuł, opierając się na refleksji wybranych przedstawicieli obu kierunków i metodzie jej systematycznej analizy, stanowi próbę opisu egzystencjalnej sytuacji człowieka czasów pandemii oraz odpowiedzi na pytanie, co doświadczenie śmierci może wnieść do jego sposobu rozumienia życia. W tym kontekście artykuł ukazuje wartość chrześcijańskiej koncepcji samoudzielenia się Boga w Chrystusie.
Bibliografia
Human Development Perspectives. COVID-19 and Human Development: Assessing the Crisis, Envisioning the Recovery, collective study United Nations Development Programme, New York 2020.
Bartnik Cz. S., Dogmatyka katolicka, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009.Daniélou J., Trójca Święta i tajemnica egzystencji, tłum. M. Tarnowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 1994.
Gadacz T., Historia filozofii XX wieku, t. 2: Neokantyzm, filozofia egzystencji, filozofia dialogu, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009.
Gasz A., Człowiek aporetyczny. Nieuchronność śmierci w doświadczeniu eg-zystencjalnym, w: Filozofia a śmierć, red. M. Wójtowicz, W. Kania, Wy-dawnictwo FHU Kopalnia Skarbów, Katowice 2007, s. 99–110.
Gromczyński W., Egzystencjalizm Jeana Paula Sartre’a, w: Filozofia XX wieku, t. 1, red. Z. Kuderowicz, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warsza-wa 2002, s. 202–220.
Heidegger M., Czym jest metafizyka?, tłum. K. Pomian, w: M. Heidegger, Znaki drogi, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 1995.
Jaspers K., Wprowadzenie do filozofii, tłum. A. Wołkowicz, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 1998.
Kowalczyk D., Karl Rahner, Wydawnictwo WAM, Kraków 2001.
Laertios D., Żywoty i poglądy sł ynnych filozofów, tłum. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski przy współpracy B. Kupisa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
Mizera J., Podstawy ontologii fundamentalnej Martina Heideggera, w: Filozofia XX wieku, t. 1, red. Z. Kuderowicz, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 2002, s. 180–201.
Rahner K., O możliwości wiary dzisiaj, tłum. A. Morawska, Wydawnictwo Znak, Kraków 1983.
Rahner K., Podstawowy wykład wiary, tłum. T. Mieszkowski, Instytut Wy-dawniczy PAX, Warszawa 1987.
Rahner K., Słuchacz Słowa, tłum. R. Samek, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2008.
Rogowski R. E., Światłość i tajemnica. Z problematyki teologii egzystencjalnej, Księgarnia św. Jacka, Katowice 1986.
Rosenzweig F., Gwiazda Zbawienia, tłum. T. Gadacz, Wydawnictwo Znak, Kraków 1998.
Rudziński R., Karl Jaspers o człowieku i historii, w: Filozofia XX wieku, red. Z. Kuderowicz, t. 1, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 2002, s. 221–235.
Sartre J.-P., Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej, tłum. J. Kiełbasa, P. Mróz, R. Abramciów, R. Ryziński, P. Małochleb, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2007.
Sartre J.-P., Egzystencjalizm jest humanizmem, tłum. K. Szeżyńska-Maćkowiak, J. Krajewski, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998.
Sartre J.-P., Słowa, tłum. J. Rogoziński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Wa rszawa 1965.
Wszołek S., Wprowadzenie do filozofii religii, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004.
Ziemiński I., Twoja śmierć: próba eksplikacji doświadczenia śmierci, w: Filozofia a śmierć, red. M. Wójtowicz, W. Kania, Wydawnictwo FHU Kopalnia Skarbów, Katowice 2007, s. 34–48.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
