Grzech pierworodny a obraz Boży w człowieku
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.739Słowa kluczowe:
grzech pierworodny, obraz Boży, ludzka płciowość, śmierć człowiekaAbstrakt
Adresatami tekstów biblijnych mówiących o grzechu Adama i jego skutkach dla całej ludzkości są ludzie żyjący już pod jego wpływem. Od początku objawienie wyznacza perspektywę odkupienia dla człowieka dotkniętego grzechem pierworodnym. Właśnie ta perspektywa jest kluczem interpretacyjnym objawionej rzeczywistości. Perspektywa odkupienia prowadzi do Chrystusa. Przez grzech Adama ludzka natura została pozbawiona łaski uświęcającej oraz pewnych darów wiążących się ze stanem pierwotnym. Człowiek wciąż jest obrazem Boga i jest do Niego podobny, ale grzech pierworodny ogranicza wyrazistość tej fundamentalnej właściwości ludzkości stworzone przez Boga, a człowieka stawia na drodze oczekiwania na przyjście jego Odkupiciela. Chrześcijańska koncepcja śmierci nie ogranicza się jedynie do jej nieuchronności i powszechności oraz ścisłego związku z grzechem i nieposłuszeństwem. Chrystus rzucił nowe światło na jej tajemnicę. W świetle tym śmierć jawi się jako narzędzie zbawienia, a oddanie życia jako wykonanie Bożej woli w imię posłuszeństwa. Natura człowieka jest wyznacznikiem „porządku stworzenia” i tworzy ścisły związek z rzeczywistością Bożego obrazu. Z jego „trynitarnym rozumieniem” wiąże się kategoria daru, poprzez który mężczyzna i kobieta w communio personarum stają się jednością. Grzech pierworodny nie zniszczył tego układu. Historia mężczyzny i kobiety jest zapisem zbawczego dopełniania się „oblubieńczego” znaczenia ludzkiego ciała. Podstawą tego zapisu jest obraz Boży w człowieku, a jego głębia dotyka tajników ludzkiego serca.
Bibliografia
Bartnik C. S. i in., Grzech pierworodny, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 6, red. J. Walkusz, Lublin 1993, kol. 281–295.
Bartnik C. S., Biblijny opis stworzenia człowieka, [w:] C. S. Bartnik, Misterium człowieka, Lublin 2004, s. 27–29.
Bartnik C. S., Los zbawczy dzieci zmarłych bez chrztu, „Teologia w Polsce” (2008) 1, s. 166.
Bartnik C. S., Stworzył ich „mężczyzną i kobietą”, [w:] C. S. Bartnik, Misterium człowieka, Lublin 2004, s. 337–340.
Benedykt XVI, Jezus otworzył nam drogę do wolności (5 IV – Msza św. Wieczerzy Pańskiej), „L’Osservatore Romano”, ed. pol. (2012) 5 (343), s. 17–19.
Denzinger H., Enchiridion symbolorum definitionum et declarationum de rebus fidei et morum. Edizione bilingue sulla 40a edizione, a cura di P. Hünermann, ed. V, Bologna 2009.
Góźdź K., Grzech pierworodny, [w:] Być chrześcijaninem. Teologia dla szkół średnich, red. M. Rusecki, wyd. III zmienione, Lublin 2007, s. 169–173.
Grelot P., Riflessioni sul problema del peccato originale, trad. delle Benedettine del Monastero di Civitella S. P., Brescia 1968.
Grossi V. i Sesboüé B., Grzech pierworodny i grzech początku: od św. Augustyna do końca Średniowiecza, [w:] V. Grossi i inni, Człowiek i jego zbawienie, tłum. P. Rak, Kraków 2001, s. 131–191 (Historia Dogmatów, 2).
II synod w Orange [529 r.], Kanony. Grzech pierworodny, [w:] „Breviarium fidei”. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań 2007, 93–94.
Jan Paweł II, Człowiek stworzony na obraz Boga, [w:] Katechezy Ojca Świętego Jana Pawła II. Bóg Ojciec, red. W. Zega, Kraków–Ząbki 1999, Katecheza nr 50.
Jan Paweł II, Encyklika Dominum et Vivificantem.
Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa, red. T. Styczeń, Lublin 2008.
Jan Paweł II, Nauka Kościoła o grzechu pierworodnym, [w:] Katechezy Ojca Świętego Jana Pawła II. Jezus Chrystus, red. W. Zega, Kraków–Ząbki 1999, Katecheza nr 5.
Jan Paweł II, Opatrzność Boża a obecność zła i cierpienia w świecie, [w:] Katechezy Ojca Świętego Jana Pawła II. Bóg Ojciec, red. W. Zega, Kraków–Ząbki 1999, Katecheza nr 58.
Jan Paweł II, Pierwszy grzech w dziejach człowieka, [w:] Katechezy Ojca Świętego Jana Pawła II. Jezus Chrystus, red. W. Zega, Kraków–Ząbki 1999, Katecheza nr 3.
Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei. Jan Paweł II odpowiada na pytania Vittoria Messoriego, wyd. III, Lublin 2005.
Jan Paweł II, Stan człowieka upadłego, [w:] Katechezy Ojca Świętego Jana Pawła II. Jezus Chrystus, red. W. Zega, Kraków–Ząbki 1999, Katecheza nr 7.
Jan Paweł II, Zaśnięcie Matki Bożej, [w:] Katechezy Ojca Świętego Jana Pawła II. Maryja, red. W. Zega, Kraków–Ząbki 1999, Katecheza nr 53.
Kaiser W. C. i inni, Trudne fragmenty Biblii, tłum. L. Bigaj, T. Fortuna, G. Grygiel, Warszawa 2011.
Kongregacja Nauki Wiary, List do biskupów Kościoła Katolickiego o współdziałaniu mężczyzny i kobiety w Kościele i świecie, „L’Osservatore Romano”, ed. pol. (2005) 11–12 (278), s. 33–39.
Kunka S., Do kogo należy grzech pierworodny?, „Teologia w Polsce” 3 (2009) 2, s. 229–243.
La fede della Chiesa Cattolica. Le idee e gli uomini nei documenti dottrinali del Magistero, a cura di J. Collantes, Città del Vaticano 1993.
Liturgia godzin. Codzienna modlitwa ludu Bożego, t. I, wyd. II, Poznań 2006.
Lorda J. L., Antropología cristiana del Concilio Vaticano II a Juan Pablo II, ed. III revisada y actualizada, Madrid 2003.
McGrath A. E., An introduction to Christianity, Oxford 1997.
Naumowicz C., Związek między grzechem i śmiercią w aktualnej refleksji teologicznej, „Roczniki Teologii Dogmatycznej” 3 (2011) 58, s. 227–240.
Niemiecka Konferencja Biskupów, Katolicki katechizm dorosłych. Wyznanie wiary Kościoła, tłum. M. Węcławski, Poznań 1987.
O’Collins G., Jezus nasz Odkupiciel. Chrześcijańskie ujęcie zbawienia, tłum. J. Pociej, Kraków 2009.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami, oprac. pod red. M. Petera (ST) i M. Wolniewicza (NT), wyd. II popr., t. I, Poznań 1982.
Pius XII, Encyklika Humani generis.
Ratzinger J., Raport o stanie wiary. Rozmowa Vittorio Messoriego przeprowadzona w 1984 roku z ks. kardynałem Josephem Ratzingerem – prefektem Kongregacji Nauki Wiary – obecnym papieżem Benedyktem XVI, tłum. Z. Oryszyn, J. Chrapek, wyd. II, Marki 2005.
Schönborn Ch., Podstawowe prawdy nauki Kościoła o grzechu pierworodnym, [w:] Ch. Schönborn, A. Görres, R. Spaemann, Grzech pierworodny w nauczaniu Kościoła, tłum. J. Zychowicz, Poznań 1997, s. 51–78.
Semen Y., La spiritualità coniugale secondo Giovanni Paolo II, trad. di C. Castellano, Milano 2011, s. 177–180: Il cuore dell’uomo ferito a causa del peccato originale (Mt 5, 27–28).
Semen Y., Seksualność według Jana Pawła II, tłum. Z. Denkowska i J. Urbaniak, Poznań 2008.
Sobór Trydencki, Sesja 5 (za Pawła III), Dekret o grzechu pierworodnym (17. 06. 1546), tłum. A. Baron, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst łaciński i polski, t. 4/1, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007, s. 234–241.
Wencel K. T., Traktat o człowieku, Warszawa 2007 (Dogmatyka, 5).
Wojtyła K., Promieniowanie ojcostwa. Misterium, [w:] K. Wojtyła, Poezje i dramaty, Kraków 1998, s. 258–291.
Wojtyła K., Rodzina jako „communio personarum”. Próba interpretacji teologicznej, „Ateneum Kapłańskie” 83 (1974) 3, s. 347–361.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.