Starzeć się z godnością: od doświadczenia straty do owocowania
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.729Słowa kluczowe:
starzenie się, godność ludzka, opieka duszpasterska, Kościół i starsiAbstrakt
W praktyce życia i w literaturze przedmiotu uderza antagonistyczne, stanowczo pozytywne lub negatywne ujmowanie starości. Pierwsze ma najczęściej korzenie biblijno-teologiczne, drugie – socjokulturowe. Szukając właściwej postawy wobec własnej i cudzej starości, odkrywamy, że okres senioralny jako czas odnajdywania nowego sensu można tylko wybrać, nie da się go natomiast moralizatorsko zalecić lub nakazać. Główna teza tekstu brzmi, że niepowodzenia w kształtowaniu sensu własnej starości wynikają w dużej mierze z nieprzepracowania strat wiążących się z tą fazą życia. W celu wskazania drogi do godnej starości starano się najpierw zdefiniować stan faktyczny zwany starością czy wiekiem senioralnym (1), następnie omówiono zagadnienie przepracowania zdiagnozowanych strat rzeczywistych i subiektywnych (2), by w trakcie tego celowego procesu dojść do zbierania owoców życia i starości (3) i do przybliżenia próby praktycznej realizacji takiego podejścia (4).
Bibliografia
Ancyparowicz G., Kapitałowe emerytury i renty a ryzyko ubóstwa w Polsce, [w:] Rządowa Rada Ludnościowa, O sytuacji ludzi starszych, red. J. Hrynkiewicz, Warszawa 2012, s. 83–97.
Die Deutschen Bischöfe, Tote begraben und Trauernde trösten. Bestattungskultur im Wandel aus katholischer Sicht, Bonn 2005.
Dziedzic J., Das Alter – ein Problem oder eine Chance? Versuch einer multiperspektivischen pastoralen Reflexion, „Analecta Cracoviensia” 43 (2011), s. 25–41.
Franciszek do kardynałów, 15.03.2013, www.ekai.pl/wydarzenia/temat_dnia/x64710/franciszek-do-kardynalow/ (18.03.2013).
Gabriel K., Jaeger W., Hoff G. M., Alter und Altern als Herausforderung, Freiburg i. Br. 2011.
Grzywocz K., Jak przeżyć stratę, „Zeszyty Formacji Duchowej” (2004) 24, s. 29–37.
Jan Paweł II, List Do moich Braci i Sióstr – ludzi w podeszłym wieku, Watykan 1.10.1999.
Kast V., Kryzys jest szansą, czyli jak wykorzystać trudności, tłum. R. Zajączkowski, Kielce 2001.
Kast V., Sich einlassen und loslassen, Freiburg i. Br. 1994.
Keirse M., Smutek, strata, żałoba. Jak sobie z nimi radzić? Jak pomóc innym?, tłum. M. Wężowska, Radom 2004.
Kroll L., Towarzyszenie w żałobie jako postulat etyczny. Studium teologicznomoralne, mps, Opole 2006.
Laslett P., Das dritte Alter, München 1995.
Ochberg F. M., Post-traumatic therapy and victims of violence, New York 1988.
Paul Ch., Wie kann ich mit meiner Trauer leben?, Gütersloh 2000.
Pikuła N., Etos starości w aspekcie społecznym, Kraków 2011.
Psychologiczne aspekty śmierci, umierania i żałoby, red. W. Badura-Madej, Kraków 1993.
Virt G., Die Bedeutung der Ethikberatung für einschlägige EU-regelungen. Zur Rolle des theologischen Ethikers in einem säkularisierten Europa, Laibach 2013, mps.
Virt G., Sich auf das Alter einstellen solange noch Zeit ist, „Family Forum” 2001, t. I, s. 179–192.
Worden J. W., Grief counselling and grief therapy, London 1983.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Piotr Morciniec
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
