Zjawisko migracji Polaków. Następstwa i duszpasterska rola Kościoła

Autor

  • Jan Dziedzic Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.2288

Słowa kluczowe:

migracje Polaków, skutki migracji, godność człowieka, duszpasterstwo polonijne

Abstrakt

Migracje Polaków nie są zjawiskiem nowym. Już w XIX wieku Polacy podróżowali do USA i Kanady. W 1913 roku aż 40 proc. górników w Zagłębiu Ruhry stanowili Polacy. Migracje nie ustały po II wojnie światowej. Ich liczba wzrosła do 8 mln. Podobnie w latach od 1971 do 1989 Polacy szukali możliwości swojego rozwoju zagranicą. Migracje nie skończyły się także po roku 1989 i trwają do dziś. Statystyki wskazują, że obecnie najwięcej obywateli Polski wyjeżdża do Wielkiej Brytanii, Niemiec, Holandii oraz Irlandii.
Wyjazdy zagraniczne mają skutki zarówno pozytywne, jak i negatywne. Do tych pierwszych zaliczamy poznanie języka obcego, nowej kultury i obyczajów, zapoznanie się z nowymi technikami produkcji, oprawę jakości i standardu ekonomicznego życia. Wśród skutków negatywnych podaje się: osłabienie więzi małżeńskich, a nawet rozpad małżeństwa, eurosieroctwo, osłabienie życia religijnego, większe prawdopodobieństwo chorób, pracę poniżej własnych kompetencji i aspiracji.
O polskich emigrantach nie zapomina Kościół. Polskie Misje Katolickie działają na całym świecie. Mają one pomagać w rozwoju religijnym migranta, zapewniając mu opiekę duszpasterską. Obecnie duszpasterstwo polskojęzyczne regularnie prowadzi ponad 2 tys. duchownych. Podkreślają oni za Janem Pawłem II, który poprzez swoje spotkania z Polonią nakreślił program formacyjny dla emigrantów, że do istotnych elementów pracy nad sobą należą: zachowanie własnej tożsamości, integracja w nowym środowisku oraz budowanie zasad moralnych opartych na paradygmacie „bardziej być” niż „mieć”.

Biogram autora

  • Jan Dziedzic - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Ks. Jan Dziedzic – kierownik Katedry Psychologii Pastoralnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, prodziekan tego wydziału. Przewodniczący senackiej Komisji ds. Zagranicznych. Koordynator współpracy naukowej z Wydziałem Teologii Katolickiej Uniwersytetu Ruhry w Bochum. Kierownik Uniwersytetu Trzeciego Wieku przy UPJPII. Dyrektor konwiktu księży studentów UPJPII. Członek PosT­‑Netzwerks der mittel- und osteuropäischen Pastoraltheologinnen und Pastoraltheologen z siedzibą w Wiedniu. Skupia się na badaniach naukowych z dziedzin psychologii pastoralnej i tanatologii.

Bibliografia

Balicki J., Imigranci i uchodźcy w Unii Europejskie. Humanizacja polityki imigracyjnej i azylowej, Warszawa 2012.

Becker­‑Pestka D., Rodzina w obliczu migracji zarobkowej, „Colloquium WNHiS” 1 (2012), s. 9–25.

Benedykt XVI, Migracje: pielgrzymka wiary i nadziei, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2013, Watykan, 12.10.2012, https://w2.vatican.va/content/benedict­‑xvi/pl/messages/migration/documents/hf_ben­‑xvi_mes_20121012_world­‑migrants­‑day.html (20.07.2017).

Benedykt XVI, Św. Paweł migrant i Apostoł Narodów, Orędzie na 97 Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2011, Castel Gandolfo, 27.09.2010, https://w2.vatican.va/content/benedict­‑xvi/pl/messages/migration/documents/hf_ben­‑xvi_mes_20100927_world­‑migrants­‑day.html (20.07.2017).

Danielewicz W., Społeczne konsekwencje migracji zagranicznych, w: Migracje, uchodźstwo, wielokulturowość, red. D. Lalak, Warszawa 2007, s. 152–166.

Polityczno­‑prawne i społeczne aspekty współczesnych migracji, pod red. I. Oleksiewicz, W. Fehlera, Warszawa 2016.

Franciszek, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2015, Watykan, 3 września 2014, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/messages/migration/documents/papa­‑francesco_20140903_world­‑migrants­‑day-2015.html (27.11.2017).

Franciszek, Imigranci niepełnoletni, bezbronni i pozbawieni głosu, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy, 15.01.2017, http://episkopat.pl/oredzie­‑na­‑swiatowy­‑dzien­‑migranta­‑i­‑uchodzcy­‑imigranci­‑niepelnoletni­‑bezbronni­‑i­‑pozbawieni­‑glosu (20.07.2017).

Franciszek, Migranci i uchodźcy: ku lepszemu światu, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2014, Watykan 5.08.2013, https://w2.vatican.va/content/francesco/pl/messages/migration/documents/papa­‑francesco_20130805_world­‑migrants­‑day.html (30.07.2017).

Franciszek, Orędzie na Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2016, Watykan, 12.09.2015, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/messages/migration/documents/papa­‑francesco_20150912_world­‑migrants­‑day-2016.html (27.11.2017).

Franciszek, Papież do duchownych: Nie kierujcie się jedynie skutecznością, Rio de Janeiro, 27 lipca 2013 http://www.deon.pl/religia/serwis­‑papieski/dokumenty/homilie­‑papiez­‑franciszek/art,20,papiez­‑do­‑duchownych­‑nie­‑kierujcie­‑sie­‑jedynie­‑skutecznoscia.html (dostęp: 5.06.2017).

Franciszek, Przemówienie na audiencji ogólnej, 5.06.2013, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/audiences/2013/documents/papa­‑francesco_20130605_udienza­‑generale.html (27.11.2017).

Franciszek, Przemówienie z okazji odebrania nagrody Karola Wielkiego, Watykan 6.05.2016, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2016/may/documents/papa­‑francesco_20160506_premio­‑carlo­‑magno.html (27.11.2017).

Główny Urząd Statystyczny, Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004–2015, Warszawa 5.09.2016, http://stat.gov.pl/obszary­‑tematyczne/ludnosc/migracje­‑zagraniczne­‑ludnosci/informacja­‑o­‑rozmiarach­‑i­‑kierunkach­‑emigracji­‑z­‑polski­‑w­‑latach-20042015,2,9.html (10.06.2017).

Gocko J., Aspekty etyczne wyjazdów zarobkowych, w: Wyjazdy zarobkowe. Szansa czy zagrożenie? Perspektywa społeczno­‑moralna, red. K. Glombik, P. Morciniec, Opole 2005, s. 183–195.

Hułas M., Dylematy emigracji poakcesyjnej, „Cywilizacja” 32 (2010), s. 99–113.

Jan Paweł II, Być i czuć się Polakiem. Przemówienie do Polonii z całego świata, Rzym 1990, „Wspólnota Polska” 3 (2015), s. 3.

Jan Paweł II, Jesteście żywą częścią Polski. Spotkanie z Polonią w Wielkiej Brytanii, 30.05.1982, https://marszpolonia.com/2012/09/01/jan­‑pawel­‑ii­‑jestescie­‑zywa­‑czescia­‑polski/ (20.07.2017).

Jan Paweł II, Przemówienie do Polonii hiszpańskiej, Madryt, 2.11.1982, za: „Wspólnota Polska” 3 (2015), s. 13.

Jawna M., Emigracja zarobkowa a problem eurosieroctwa, „Ogrody Nauk i Sztuk” 3 (2013), s. 88–95.

Jerzak N., Rola i zadania Kościoła wobec emigrantów. Odpowiedzialność za obchodzenie się z emigrantami w Kościele, „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno­‑Historyczne” 12 (2013), nr 2 (23), s. 61–74.

Kaczmarczyk P., Kępińska E., Napierała J., Próba oceny „natężenia” migracji w regionach wysyłających przez pryzmat gospodarstw domowych, w: Współczesne migracje zagraniczne Polaków. Aspekty lokalne i regionalne, red. W. P. Kaczmarczyk, Warszawa 2008, s. 113–131.

Kaczmarczyk P., Tyrowicz J., Współczesne migracje Polaków, „Bezrobocie org.pl” 1 (2007) nr 1, s. 1–15.

Kawczyńska­‑Butrym Z., Migracje. Wybrane zagadnienia, Lublin 2009.

Kawczyńska­‑Butrym Z., Zdrowotne aspekty migracji, „Etos” 22 (2009) nr 3–4 (87–88), s. 262–274.

Kluz M., Człowiek w konfrontacji ze współczesną migracją zarobkową, „Studia San­domierskie” 20 (2013) nr 2, s. 125–133.

Kozak S. Patologia eurosieroctwa w Polsce. Skutki migracji zarobkowej dla dzieci i ich rodzin, Warszawa 2010.

Krotofil J., Rola religii w procesie przystosowania polskich migrantów do życia w Wielkiej Brytanii, w: Drogi i rozdroża, Migracje Polaków w Unii Europejskiej po 1 maja 2004 roku. Analiza psychologiczno­‑socjologiczna, red. H. Grzymała­‑Moszczyńska, A. Kwiatkowska, J. Roszak, Kraków 2010, s. 255–268.

Lachowicz W., Jezus Chrystus największym emigrantem i pielgrzymem, „Wspólnota Polska” 3 (2015), s. 44.

List Episkopatu Polski o duszpasterstwie emigracji, Warszawa 18–19.10.2006. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WE/kep/duszp_emigracji_18102006.html (20.07.2017).

Młyński J., Szewczyk W., Migracje zarobkowe Polaków. Badania i refleksje, Tar­nów 2010.

Mostwin D., Emigranci polscy w USA, Lublin 1991.

Mój M., Migracje zarobkowe i ich konsekwencje dla rodzin na przykładzie województwa opolskiego, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies” 3 (2015) nr 2, s. 175–190.

Niedźwiedzka D., Migracje i tożsamość. Od teorii do analizy przypadku, Kraków 2010.

Orczykowski A., Kościół wobec polskiej emigracji dawnej i współczesnej, „Cywilizacja” 32 (2010), s. 195–204.

Orzeszyna J., Pozytywny i negatywny aspekt migracji zarobkowej, „Analecta Cracoviensia” 41 (2009), s. 261–280.

Pieronek T., Stolica Apostolska wobec migracji i migrantów, w: Migracje. Religie i Kościoły wobec migracji i migrantów, red. J. E. Zamojski, Warszawa 2009, s. 19–37.

Polak R., O emigracji uwagi krytyczne, „Cywilizacja” 32 (2010), s. 115–126.

Polska Misja Katolicka w Niemczech, https://www.pmk­‑niemcy.eu/polskiemisje.html (20.07.2017).

Skorowski H., Niebezpieczeństwo marginalizacji emigrantów i uchodźców w kontekście integracji Europejskiej, „Cywilizacja” 32 (2010), s. 31–40.

Walczak B., Dziecko, rodzina i szkoła wobec migracji rodzicielskich: 10 lat po akcesji do Unii Europejskiej, Warszawa 2014.

Więckiewicz B., Emigracja zarobkowa i jej konsekwencje w życiu rodzinnym, „Społeczeństwo i Rodzina” 4 (2008) nr 17, s. 101–108.

Wyżlic M., Communio małżeńskie w perspektywie migracji, „Roczniki Teologiczne” 54 (2007) z. 10, s. 153–168.

Wyżlic M., Migracja zarobkowa – zagrożeniem dla więzi małżeńskiej, „Cywilizacja” 32 (2010), s. 128–137.

Zwoliński A., Troska o naród na emigracji, „Cywilizacja” 32 (2010), s. 19–29.

Pobrania

Opublikowane

2017-12-07

Numer

Dział

Artykuły tematyczne

Podobne artykuły

1-10 z 112

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.