Znaczenie Słowa w liturgii
DOI:
https://doi.org/10.15633/pms.3489Słowa kluczowe:
liturgia, słowo w liturgii, wcielenie, kreatywność w liturgii, historia liturgii, Sobór Watykański II, Logos, muzyka liturgiczna, ryt dominikański, ryt rzymskiAbstrakt
Nie istnieje liturgia, która byłaby bezsłowna, to znaczy taka, w której celebracji posiłkowano by się wyłącznie gestami czy myślami. Gdyby przyjąć, że taką liturgię dałoby się zrealizować, to w konsekwencji musiałaby ona być swoistego rodzaju zdeprecjonowaniem człowieka, ograbiałaby go z typowo ludzkich „narzędzi”, z tego, co znacząco wynosi go ponad wszystkie inne stworzenia. Z drugiej strony bezsłowna liturgia stanęłaby w głębokiej sprzeczności z naturą samego Stwórcy, który Słowem – par excellence w liturgii – dokonuje oraz dopełnia dzieła stworzenia i odkupienia. Niniejszy tekst jest próbą przybliżenia się do tajemnicy słowa – czy raczej Słowa i słów – w liturgii, by koniec końców wydobyć pełne znaczenie słów dla celebracji chrześcijańskiej. Zaproponowana refleksja chce spojrzeć na problematykę w sposób możliwe szeroki, historyczny i teologiczny zarazem, poszukując syntezy, dzięki której lepiej będzie można zrozumieć samą liturgię.Bibliografia
Acta Synodalia Sacrosancti Concilii Oecumenici Vaticani II, vol. I, periodus prima, pars I, Città del Vaticano 1970.
Cardine E, Semiologia gregoriańska, tłum. M. Kaziński, M. Siciarek, Kraków 2008, s. 21–22.
Filon Aleksandryjski, Pisma, t. 1, ed. L. Joachimowicz, Warszawa 1986.
Guardini R., Il Testamento di Gesù. Pensieri sulla S. Messa, Monza 1950.
Jurczak D., Il concetto di concelebrazione nel XIII secolo. Lettura liturgica di papa Innocenzo III e di Tommaso d’Aquino, „Ecclesia Orans” 32 (2015), s. 387–429.
Jurczak D., Klasztor dla muzyki czy muzyka dla klasztoru? Refleksje na temat muzyki kościelnej, „Pro Musica Sacra” 15 (2017), s. 178–179.
La règle de saint Benoît, t. 2, ed. J. Neufviixe, Paris 1972 (Sources Chrétiennes, 182).
Le sacramentaire Grégorien, ed. J. Deshusses, t. 1, Fribourg Suisse 19792 (Spicilegium Friburgense, 16).
Liturgia godzin. Codzienna modlitwa Ludu Bożego, t. 1, Poznań 20062.
Liturgia horarum iuxta ritum romanum, t. 1, Roma 1973.
MacIntyre A., Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, tłum. A. Chmielewski, Warszawa 1996.
Missale romanum ex decreto sacrosancti Concilii Tridentini restitutum S. Pii V pontificis maximi jussu editum aliorum pontificum cura recognitum a Pio X reformatum et Ssmi D.N. Benedicti XV auctoritate vulgatum, Ratisbonæ 1929.
Missale Romanum ex decreto Sacrosancti OEcumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI cura recognitum, Editio typica tertia, Città del Vaticano 2002.
Missale S. Ordinis Praedicatorum auctoritate Apostolica approbatum et Reverendissimi Patris Fr. Martini Stanislai Gillet ejusdem Ordinis Magistri Generalis jussu editum, Romae 1933.
Mrugalski D., Logos. Filozoficzne i teologiczne źródła idei wczesnochrześcijańskiej, Kraków 2006.
Mszał rzymski dla diecezji polskich, wyd. 2 poszerzone i uzupełnione, Poznań 2013.
Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, wyd. 3, Katowice 1992.
Pietras H., Początki teologii Kościoła, Kraków 2000.
Pierwsi Świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, wyd. 2, tłum. A. Świderkówna, Kraków 1998.
o. Dominik Jurczak OP
Pius XII, Encyklika ojca św. Piusa XII „Mediator Dei” o liturgii, Warszawa 1996 (Wierność Prawdzie Katolickiej, 6).
Pius XII, Litterae encyclicae Mediator Dei et hominum, 20 novembris 1947, „Acta Apostoliae Sedis” 39 (1947), s. 521–595.
Philo. In Ten Volumes (And Two Supplementary Volumes), ed. G. P. Goold, Cambridge Massachusetts–London 1929 (1981), s. 22 (Loeb Classical Library, 226).
Reguła Świętego Benedykta. Święty Grzegorz Wielki. Dialogi. Księga druga, tłum. A. Świderkówna, Kraków 1994.
Sancti Aurelii Augustini in Iohannis Evangelium tractatus CXXIV, ed. R. Willems, Turnholti 1990 (Corpus Christianorum Series Latina, 36).
Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, red. M. Przybył, Poznań 2002.
The Apostolic Fathers, vol. 1: I Clement. II Clement. Ignatius. Polycarp. Didache, ed. B. D. Ehrman, Harvard University Press, Cambridge Massachusetts 2003 (Loeb Classical Library, 24).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
