The Rev. Eugeniusz Gruberski (1870–1923) – reformer of Church music in the diocese of Płock

Authors

  • Piotr Wiśniewski Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

DOI:

https://doi.org/10.15633/pms.1121

Keywords:

Rev. E. Gruberski, Cecilian Movemet, Church music, repertoire, Liturgy

Abstract

The Rev. E. Gruberski is one of the best known and highly valued reformers of Church music in the diocese of Płock in the period of the Cecilian renewal. The times in which he lived and worked required a fundamental reform of the liturgy and Church music. Numerous abuses in this area distorted liturgical ceremonies and lead to their secularization. The present study looks at various activities of the man, who after receiving an excellent education and gaining experience in Ratyzbona, immediately undertook various activities which aimed at the rebirth of sacred music in the spirit of the Cecilian movement. He proposed many practical solutions which he believed were essential for the recovery of the liturgical music in and outside the diocese of Płock. He called for, among others, professional training of organists, founding organists’ schools and cathedral choirs, maintaining the Gregorian chant and popularizing good sacred music. He managed to implement many of these recommendations, apart from temporal resistance and failures. Undoubtedly, he can be regarded as one of the classic representatives of the Cecilian movement in Poland.

Author Biography

  • Piotr Wiśniewski, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Piotr Wiśniewski – ur. w 1972 roku, ks. dr hab. nauk humanistycznych w zakresie historii muzykologii, absolwent Instytutu Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (2004), Kierownik Katedry Polifonii Religijnej Instytut Muzykologii KUL, członek Towarzystwa Naukowego KUL, Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych, Towarzystwa Naukowego Franciszka Salezego, Associazione Internazionale Studi di Canto Gregoriano (Deutschsprachige Sektion). W badaniach naukowych podejmuje m.in. zagadnienia związane z postgregoriańską monodią liturgiczną w Polsce w źródłowych zabytkach średniowiecznych oraz wybrane problemy współczesnej polskiej muzyki kościelnej.

References

Domagała J., Leleń A., Kształcenie organistów diecezji płockiej w latach 1902–2002, Płock 2002.

Drewniak J., Ruch cecyliański – dzieło odnowy muzyki Kościoła katolickiego XIX wieku, „Liturgia Sacra” 12 (2006) nr 1, s. 77–95.

Grajewski C., „Kalendarz dla organistów wiejskich” – mało znane źródło do historii cecylianizmu w Polsce, „Teologia i Człowiek” 25 (2014) nr 1, s. 149–162.

Jezusek W., Ks. Eugeniusz Gruberski w trosce o reformę muzyki i śpiewu kościelnego, „Studia Płockie” (1973) nr 2, s. 67–112.

Leleń A., Religijna kultura muzyczna Mazowsza Płockiego 1864–1918, Płock 2001.

Mrowiec K., Polska pieśń kościelna w opracowaniu kompozytorów XIX wieku, Lublin 1964.

Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, wyd. 2, Katowice (b.r.w.).

Pawlak I., Muzyk kościelny na tle epoki, Przyczynek do działalności ks. Józefa Surzyńskiego (1851–1919), „Liturgia Sacra” 15 (2009) nr 2, s. 409–418.

Pęski A., Kursy organistowskie w Płocku, „Śpiew Kościelny” (1902) nr 13–14, s. 114–115.

Spis kompozycji ks. Gruberskiego, „Miesięcznik Pasterski Płocki” (1925) nr 8, s. 305–307.

Synowiec M., Życie, działalność muzyczna i artystyczna ks. Eugeniusza Gruberskiego, Warszawa 1971 (mps pracy magist. w Bibl. UKSW).

„Śpiew Kościelny” (1904) nr 19, s. 221–222.

Tyrała R., Cecyliański ruch odnowy muzyki kościelnej na ziemiach polskich do 1939 roku, Kraków 2010.

Wiśniewski P., Muzyka sakralna w ujęciu abpa Antoniego Juliana Nowowiejskiego (1858–1941) a soborowa koncepcja muzyki liturgicznej, „Annales Lublinenses pro Musica Sacra” 1 (2010) nr 1, s. 109–118.

Zięba S., Ks. Eugeniusz Gruberski. Publicysta, kompozytor, reformator muzyki kościelnej, Warszawa 1988 (mps pracy dokt. w Bibl. UKSW).

Downloads

Published

2015-09-01

Issue

Section

Artykuły i rozprawy