Idea korelacji między wolnością a modalnością na podstawie dzieła Roberta Grosseteste De libero arbitrio
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.3871Słowa kluczowe:
Grosseteste, De libero arbitrio, wolność, modalność, koniecznośćAbstrakt
Artykuł prezentuje korelację pomiędzy wolnością a modalnością, która stała się przedmiotem filozoficznych badań angielskiego myśliciela, Roberta Grosseteste. Ten znakomity, choć mało znany autor scholastyczny przedstawił swoje rozważania na temat wolności na kartach traktatu De libero arbitrio. Najważniejsze inspiracje filozoficzne Grosseteste czerpał ze źródła filozofii starożytnej i średniowiecznej, zwłaszcza od Arystotelesa. Celem artykułu jest pokazanie, że dzięki wprowadzeniu pojęć atemporalnych możliwe jest zestawienie ze sobą wolności i modalności.Bibliografia
Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D. Gromska, Warszawa 1982.
Bizoń M., Metateoria historii woli. Rozważania o powstaniu i wczesnym rozwoju pojęcia woli od V wieku przed Chrystusem do Maksyma Wyznawcy, „Roczniki Filozoficzne” 65 (2017), nr 3, s. 33–51.
Boczar M., Grosseteste, Warszawa 1994.
Gałkowski J., Wolność moralna w ujęciu Sokratesa i Arystotelesa, „Roczniki Filozoficzne” 21 (1973), z. 2, s. 13–31.
Grosseteste R., De libero arbitrio [O wolnym wyborze], tłum. A. Kijewska, w: Jeżeli Bóg istnieje… Wolność człowieka a hipoteza teistyczna, t. 1, Wybór tekstów, red. A. Stefańczyk, Lublin 2018, s. 231–292.
Judycki S., Wolność i determinacja, w: Wolność we współczesnej kulturze. Materiały V Światowego Kongresu Filozofii Chrześcijańskiej, KUL – Lublin, 20–25 sierpnia 1996, Lublin, s. 355–367.
Kijewska A., Robert Grosseteste i jego „De libero arbitrio”, w: Jeżeli Bóg istnieje… Wolność człowieka a hipoteza teistyczna, t. 2, Studia i eseje, red. A.P. Stefańczyk, Lublin 2018, s. 119–136.
Koszkało M., Natura woli, wolność a konieczność, Gdańsk 2019.
Kubicki R., Grosseteste Robert, w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 4, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2003, s. 89–85.
Lewis N., Robert Grosseteste: On Free Decision, Oxford 2017.
Lewis N., Robert Grosseteste, w: The Stanford Encyclopedia of Philosophy, red. E.N. Zalta, 2019, plato.stanford.edu/archives/sum2019/entries/grosseteste [dostęp: 15 I 2020 r.].
Pearson A.L., Robert Grosseteste’s „De libero arbitrio”, Kalamazoo 1990.
Stefańczyk A.P., Moc Boga a wolność istot rozumnych według Anzelma z Canterbury: Czy upadek diabła jest wolny czy konieczny, w: Jeżeli Bóg istnieje… wolność człowieka a hipoteza teistyczna, t. 2, Studia i eseje, red. A.P. Stefańczyk, Lublin 2018, s. 99–118.
Swieżawski S., Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa 2012.
Trepczyński M., Światło jako arché świata. Metafizyka światła Roberta Grosseteste, „Ethos” 30 (2017), nr 3 (119), s. 93–115.
Żełaniec W., Czy i dlaczego Arystotelejski słaby wolą (ἀκρατής [akratēs]) nie wybiera?, „Roczniki Filozoficzne” 65 (2017), nr 3, s. 5–32.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Damian Wierdak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
