Wymiary posługi kapłańskiej w nauczaniu papieża Benedykta XVI
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.3007Słowa kluczowe:
Benedykt XVI, kapłaństwo, kierowanie, nauczanie, Stolica Apostolska, uświęceniaAbstrakt
Niniejszy artykuł prezentuje nauczanie papieża Benedykta XVI na temat trzech wymiarów posługi kapłańskiej, tj. nauczania, uświęcania i kierowania. Autor wykorzystał zarówno teksty, które Ojciec Święty opracował jeszcze jako kardynał i prefekt Kongregacji Nauki Wiary, jak i późniejsze z okresu kierowania Stolicą Apostolską: adhortacje apostolskie Sacramentum caritatis oraz Verbum Domini, homilie, przemówienia podczas audiencji generalnych i innych spotkań oficjalnych. Artykuł podzielono na trzy części odwołujące się do poszczególnych wymiarów posługi kapłańskiej. W każdej z nich autor przybliża nauczanie Benedykta XVI na temat teologicznych podstaw tej działalności oraz środków niezbędnych do jej właściwej realizacji. Z dokonanej analizy tematu można wyciągnąć konkretne wnioski, które powinny stać się pomocą dla współczesnych kapłanów i osób duchownych.
Bibliografia
Źródła drukowane:
Benedykt XVI, „Aby głosić całemu światu żywą obecność Chrystusa”. Homilia podczas Mszy św. na zakończenie konklawe (20 IV 2005), „L’Osservatore Romano” (2005), n. 6 (274), s. 4–6.
Benedykt XVI, Adhortacja apostolska o Eucharystii, źródle i szczycie życia i misji Kościoła „Sacramentum caritatis”, „L’Osservatore Romano” (2007), n. 4 (292), s. 4–42.
Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska „Verbum Domini” Ojca Świętego Benedykta XVI do biskupów i duchowieństwa, do osób konsekrowanych i wiernych świeckich o Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła, Kraków 2010.
Benedykt XVI, „Celebrując Eucharystię, kapłani torują drogę modlitwie współczesnych ludzi”. Homilia podczas Mszy św. Krzyżma w Wielki Czwartek (09 IV 2009), „L’Osservatore Romano” (2009), n. 6 (314), s. 18–20.
Benedykt XVI, „Eucharystia i świętość”. Rozważanie przed modlitwą „Anioł Pański” (18 IX 2005), „L’Osservatore Romano” (2006), n. 1 (279), s. 55.
Benedykt XVI, „Ewangelia zawsze i wszędzie”. List apostolski w formie motu proprio „Ubicumque et semper”, powołujący do życia Papieską Radę ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji ( 21 IX 2010), „L’Osservatore Romano” (2001), n. 1 (329), s. 11–13.
Benedykt XVI, „Głosić Chrystusa i prowadzić ludzi na zbawcze spotkanie z Nim”. Audiencja generalna (26 V 2010), „L’Osservatore Romano” (2010), n. 7 (324), s. 51–53.
Benedykt XVI, „Kapłani darem dla Kościoła i świata”. Audiencja generalna (5 V 2010), „L’Osservatore Romano” (2010), n. 7 (324), s. 49–51.
Benedykt XVI, „Kościół potrzebuje każdego z was i bardzo na was liczy!”. Homilia podczas święceń kapłańskich w Bazylice Watykańskiej (20 VI 2010), „L’Osservatore Romano” (2010), n. 8–9 (325), s. 40–41.
Benedykt XVI, „Kryzys sakramentu pokuty jest wyzwaniem przede wszystkim dla kapłanów”. Przemówienie do uczestników kursu dla spowiedników zorganizowanego przez Penitencjarię Apostolską (11 III 2010), „L’Osservatore Romano” (2010), n. 5 (322), s. 33–34.
Benedykt XVI, List Jego Świątobliwości Benedykta XVI na rozpoczęcie Roku Kapłańskiego z okazji 150. rocznicy „dies natalis” Świętego Proboszcza z Ars (16 VI 2009), „L’Osservatore Romano” (2009), n. 7–8 (315), s. 3–8.
Benedykt XVI, „Nasze ręce niech się staną rękami Chrystusa”. Homilia podczas Mszy św. Krzyżma w Wielki Czwartek (13 IV 2006), „L’Osservatore Romano” (2006), n. 5 (283), s. 10–12.
Benedykt XVI, „Nieśmy światu radość płynącą z prawdy o Bogu z nami”. Homilia podczas Mszy św. Krzyżma w Wielki Czwartek (01 IV 2010), „L’Osservatore Romano” (2010), n. 6 (323), s. 27–28.
Benedykt XVI, „Pan uobecnia swoje działanie poprzez posługę kapłana”. Audiencja generalna (14 IV 2010), „L’Osservatore Romano” (2010), n. 6 (323) s. 42–44.
Benedykt XVI, „Pasterze muszą być przykładami dla stada”. Homilia podczas Mszy św. w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła (29 VI 2009), „L’Osservatore Romano” (2009), n. 10 (317), s. 21–24.
Benedykt XVI, „Pokora krzyża i prawdziwa odnowa Kościoła”. Homilia podczas Mszy św. Krzyżma w Wielki Czwartek (05 IV 2012), „L’Osservatore Romano” (2012), n. 5 (343), s. 15–17.
Benedykt XVI, „Pomóż nam, kapłanom, przekazywać ludziom Twoje światło w mrocznych czasach”. Homilia podczas Mszy św. na zakończenie Roku Kapłańskiego (11 VI 2010), „L’Osservatore Romano” (2010), n. 8–9 (325), s. 35–38.
Benedykt XVI, „Słudzy wierni, dobrzy i roztropni”. Homilia podczas Mszy św. i konsekracji nowych biskupów (12 IX 2009), „L’Osservatore Romano” (2009), n. 11–12 (318), s. 33–35.
Benedykt XVI, „Sprawowanie Najświętszej Ofiary jest misją”. Homilia podczas Mszy św. w Niedzielę Dobrego Pasterza, podczas której zostały udzielone święcenia kapłańskie (29 IV 2012), „L’Osservatore Romano” (2012), n. 6 (344), s. 19–21.
Benedykt XVI, „Św. Ambroży”. Audiencja generalna (24 X 2007), „L’Osservatore Romano” (2007), n. 12 (298), s. 37–38.
Benedykt XVI, „Św. Franciszek”. Audiencja generalna (27 I 2010), „L’Osservatore Romano” (2010), n. 3–4 (321), s. 35–37.
Benedykt XVI, „Świadectwo budzi powołania”. Orędzie na 47. Światowy Dzień Modlitw o Powołania 2010, „L’Osservatore Romano” (2010), n. 3–4 (321), s. 8–9.
Benedykt XVI, „Wierzcie w moc waszego kapłaństwa”. Przemówienie podczas spotkania z duchowieństwem w archikatedrze św. Jana. Warszawa (25 V 2006), „L’Osservatore Romano” (2006), n. 6–7 (284), s. 15–17.
Jan Paweł II, Adhortacja „Pastores dabo vobis”, w: Jan Paweł II. Dzieła zebrane, red. P. Ptasznik, t. 2, Adhortacje, Kraków 2006, s. 327–415.
Jan Paweł II, Adhortacja „Pastores gregis”, w: Jan Paweł II. Dzieła zebrane, red. P. Ptasznik, t. 2, Adhortacje, Kraków 2006, s. 921–977.
Jan Paweł II, Encyklika „Ecclesia de Eucharistia”, w: Jan Paweł II. Dzieła zebrane, red. P. Ptasznik, t. 1, Encykliki, Kraków 2006, s. 745–777.
Jan Paweł II, List do kapłanów na Wielki Czwartek (16 marca 1997), „Acta Apostolicae Sedis” 89 (1997), n. 5, s. 657–662.
Jan Paweł II, Sakrament pokuty w życiu Kościoła, w: Sztuka spowiadania, red. J. Augustyn, Kraków 2017, s. 25–30.
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 2002.
Kodeks prawa kanonicznego, Poznań 2008.
Kongregacja ds. Duchowieństwa, Dyrektorium o posłudze i życiu kapłanów, Kraków 2013.
Kongregacja ds. Duchowieństwa, Kapłan – głosiciel słowa, szafarz sakramentów i przewodnik wspólnoty w drodze do trzeciego tysiąclecia chrześcijaństwa, Poznań 1999.
Pontyfikał rzymski. Obrzędy święceń biskupa, prezbiterów i diakonów, Katowice 1999.
Ratzinger J., Kościół wspólnotą, Lublin 1993.
Ratzinger J. – Benedykt XVI, Nauczać i zgłębiać Bożą miłość, Lublin 2016.
Ratzinger J., O istocie kapłaństwa, Kraków 2005.
Ratzinger J., Posługa świadka, w: Głosiciele słowa i słudzy waszej radości. Teologia i duchowość sakramentu święceń, tłum. M. Górecka, M. Rodkiewicz, Opera Omnia 12, red. M. Górecka, K. Góźdź, Lublin 2012, s. 469–475.
Ratzinger J., Pytanie o sens posługi kapłańskiej, w: Głosiciele słowa i słudzy waszej radości. Teologia i duchowość sakramentu święceń, tłum. M. Górecka, M. Rodkiewicz, Opera Omnia 12, red. M. Górecka, K. Góźdź, Lublin 2012, s. 330–363.
Ratzinger J., Raport o stanie wiary, Kraków 1986.
Sobór Watykański II, Dekret o posłudze i życiu prezbiterów „Presbyterorum ordinis”, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, red. M. Przybył, Poznań 2008, s. 750–805.
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium”, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, red. M. Przybył, Poznań 2008, s. 144–255.
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym „Dei verbum”, w: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje, red. M. Przybył, Poznań 2008, s. 540–565.
Opracowania:
Burke R.L., Kapłan według Serca Jezusowego, Sandomierz 2018.
Cordes P.J., Dlaczego kapłan? Poszukiwanie odpowiedzi z Benedyktem XVI, Kielce 2009.
Greshake G., Być kapłanem dzisiaj, Poznań 2010.
Llorente L.R., Kapłaństwo. Słudzy Ludu Bożego, Kraków 2002.
Lustiger J.M., Kapłani, których daje Bóg, Kraków 2002.
Janiec Z., Troska o celebrację eucharystyczną w świetle adhortacji „Sacramentum caritatis” Benedykta XVI, „Ateneum Kapłańskie” 150 (2008), nr 1 (593), s. 51–64.
Kasztelan J., Sprawowanie sakramentu pokuty, Kraków 1993.
Koch G., Podręcznik teologii dogmatycznej, Kraków 1999.
Kosmana I., Tożsamość kapłana w nauczaniu Benedykta XVI, „Homo Dei” (2010), nr 2 (295), s. 58–69.
Królikowski J., Powołanie, konsekracja i posłanie, Kraków 2017.
Kwiatkowski D., Eklezjalny wymiar głoszenia Słowa Bożego w świetle adhortacji apostolskiej Benedykta XVI „Verbum Domini”, „Teologia i Człowiek. Kwartalnik Wydziału Teologicznego UMK” 33 (2016), nr 1, s. 11–28.
Müller G.L., Dogmatyka katolicka, Kraków 2015.
Porosło K., Święta codzienność. O liturgii przemieniającej życie, Kraków 2018.
Ptak R., Eucharystia – centrum życia chrześcijańskiego – Benedykt XVI o Eucharystii jako misterium życia w „Sacramentum caritatis”, „Teologia w Polsce” 1 (2007), nr 1, s. 87–98.
Różycki J., Kapłaństwo królewskie i kapłaństwo służebne, Katowice 2015.
Santorski A., Prezbiter – Pasterz – Kapłan w nauczaniu Jana Pawła II, „Warszawskie Studia Teologiczne” 19 (2006), s. 241–250.
Santorski A., Maryja i kapłaństwo, Warszawa 2012.
Siwecki L., Ecclesia universalis – Ecclesia localis, Sandomierz 2008.
Siwek G., Głosiciel słowa Bożego, w: Sztuka bycia księdzem. Poradnik, red. J. Augustyn, Kraków 2011, s. 67–74.
Świerzawski W., Kapłan drugi Chrystus. Listy do moich kapłanów, Sandomierz 1994.
Świerzawski W., Nazwałem was przyjaciółmi. Rady ewangeliczne w życiu kapłana diecezjalnego, Sandomierz 2015.
Świerzawski W., Sakramenty święte. Kapłaństwo, Sandomierz 2015.
Świerzawski W., Wpatrzeni w Chrystusa, Sandomierz 2007.
Świerzawski W., Wtajemniczenie w misterium kapłaństwa, Zawichost–Sandomierz 2016.
Warzeszak J., Teologia kapłaństwa w przemówieniach Benedykta XVI w Roku Kapłańskim, „Warszawskie Studia Teologiczne” 23 (2010), s. 157–182.
Zyzak W., Kapłaństwo prezbiterów. Studium nauczania Jana Pawła II, Kraków 2010.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
