Młodzież a problemy wychowawcze w II Rzeczypospolitej na łamach periodyku katolickiego „Dzwon Niedzielny”
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.3008Słowa kluczowe:
Kościół katolicki, młodzież, Polska międzywojenna, prasa katolicka, wychowanieAbstrakt
Artykuł prezentuje problemy wychowawcze młodzieży poruszane na łamach krakowskiego periodyku katolickiego „Dzwon Niedzielny”. Wyróżniono takie tematy, jak ogólna kondycja moralna ówczesnej młodzieży, etyka seksualna, rola rodziny i szkoły w procesie wychowawczym. Przedstawiono także inicjatywy podejmowane w środowiskach katolickich, mające za zadanie ukazywać przejawy demoralizacji młodzieży, jej uwarunkowania, a także proponować odpowiednie środki zaradcze, realizując podjęte w związku z tym działania. Problem ten, dotyczący głównie środowiska krakowskiego, stanowił odbicie ogólnej kondycji moralnej młodzieży w Polsce międzywojennej, będąc wyzwaniem dla etyki i metod wychowawczych, jakimi dysponował Kościół.
Bibliografia
Źródła drukowane:
Adamski S., Szkoła wedle nauki Kościoła i uchwał Synodu, w: Posłannictwo katolicyzmu polskiego w świetle uchwał synodu plenarnego. Pamiętnik IV. Studium Katolickiego w Katowicach 5–10. IX. 1938, Poznań 1939, s. 145–181.
Gottlieb W., Środowisko społeczne dzieci i młodzieży (1933), w: I. Raś, Przestępczość i wychowanie w dwudziestoleciu międzywojennym. Wybór tekstów, Kraków 2011, s. 175–182 [pierwodruk: W. Gottlieb, Środowisko społeczne dzieci i młodzieży, w: Encyklopedia wychowania, red. S. Łempicki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski, t. 1, Warszawa 1933].
Hornowska M., Alkoholizm jako zagadnienie wychowania moralnego, Warszawa 1928.
Jasiński W., Współczesne prądy i metody pedagogiczne w świetle krytyki naukowej i moralnej, w: Katolicka myśl wychowawcza. Pamiętnik II. Studium Katolickiego w Wilnie w dn. 28. VIII–1. IX. 1936, red. S. Bross, Poznań 1937, s. 59–114.
Leszczyński M., Elementy wychowawcze w działalności Akcji Katolickiej, w: Katolicka a liberalna myśl wychowawcza w Polsce w latach 1918–1939, red. E. Walewander, Lublin 2000, s. 121–147.
Piotrowski C., Podstawy psychospołeczne odrębnego wychowania młodzieży męskiej i żeńskiej, w: Katolicka myśl wychowawcza. Pamiętnik II. Studium Katolickiego w Wilnie w dn. 28. VIII–1. IX. 1936, Poznań 1937, s. 460–497.
Stepa J., Wychowanie wobec współczesnej kultury, w: Katolicka myśl wychowawcza. Pamiętnik II. Studium Katolickiego w Wilnie w dn. 28. VIII–1. IX. 1936, Poznań 1937, s. 46–58.
Suchodolski B., Wychowanie moralno-społeczne (1934), w: I. Raś, Przestępczość i wychowanie w dwudziestoleciu międzywojennym. Wybór tekstów, Kraków 2011, s. 188–187 [pierwodruk: B. Suchodolski, Wychowanie moralno-społeczne, w: Encyklopedia wychowania, red. S. Łempicki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski, t. 1, Warszawa 1933.
Zawirska J., Fantazja młodzieży zarobkującej w okresie dojrzewania, „Polskie Archiwum Psychologii” 9 (1936/1937), nr 3, s. 145–208.
Źródła prasowe:
Antyreligijne wystąpienia członków Związku Nauczycielstwa Polskiego przedmiotem interpelacji w sejmie, „Gość Niedzielny” (1937), nr 1, s. 11.
Azet, Rodzice – na słówko, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 37, s. 605–606.
Bezsilni pedagogowie, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 1, s. 16.
Czy jesteśmy chrześcijaństwa przedmurzem?, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 21, s. 345–346.
Czy Ministerstwo Oświaty spełni słuszną prośbę rodziców? Kęty domagają się zniesienia koedukacji w szkołach powsz., „Dzwon Niedzielny” 15 (1939), nr 3, s. 6–7.
Dla rodziców!, „Dzwon Niedzielny” 9 (1933), nr 4, s. 56.
Dla rodzin musi być chleb! (Ojciec św. Pius XI o pomocy socjalnej dla małżonków), „Dzwon Niedzielny” 11 (1935), nr 44, s. 708.
Dobrowolska K., Stanowczość w wychowaniu, „Dzwon Niedzielny” 11 (1935), nr 19, s. 311.
Duszpasterstwo akademickie, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 1, s. 16.
F. H., Czułość wobec dziecka, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 27, s. 439.
Granice chrześcijańskiej moralności, „Dzwon Niedzielny” 14 (1938), nr 27, s. 467–468.
Hełnał J., Laicyzm szkoły współczesnej, „Gazeta Kościelna” 43 (1936), nr 45, s. 499–500.
Hoszowski T., Demoralizowanie młodzieży szkolnej przez niektóre kina w Krakowie, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 38, s. 613–614.
J. K., Wychowanie fizyczne K. S. M. m., „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 46, s. 757–758.
J. R-wicz, O czystość życia naszej młodzieży, „Dzwon Niedzielny” 11 (1935), nr 50, s. 812.
J. S., Kapłani i świeccy, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 7, s. 105–106.
J. S-in, „Samowychowanie wiciowe”, „Dzwon Niedzielny” 14 (1938), nr 4, s. 50.
Jakie wychowanie młodzieży, taka przyszłość, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 33, s. 540.
Kraków w walce z demoralizacją publiczną, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 42, s. 679.
Kto – za, a kto – przeciw?, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 2, s. 25–26.
Liczne potomstwo nie jest hańbą dla małżonków, „Dzwon Niedzielny” 15 (1939), nr 16, s. 4.
Memoriał do premiera w sprawie pism pornograficznych, „Dzwon Niedzielny” 14 (1938), nr 19, s. 327.
Młodzież katolicka na czele sportu, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 34, s. 556.
Nasza młodzież, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 17, s. 281–282.
O czystość obyczajów, „Dzwon Niedzielny” 9 (1933), nr 6, s. 82.
O moralność w wychowaniu, „Dzwon Niedzielny” 9 (1933), nr 51, s. 837.
O obniżeniu kulturalno-etycznem młodzieży współczesnej, „Przegląd Katolicki” 52 (1914), nr 19, s. 293–295.
O seksualnem uświadomieniu młodzieży, „Dzwon Niedzielny” 9 (1933), nr 22, s. 350.
Ognisko demoralizacji w Krakowie, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 44, s. 720.
Policja krakowska w walce z niemoralnemi filmami, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 9, s. 135.
Polsce trzeba kołysek a nie trumien!, „Dzwon Niedzielny” 15 (1939), nr 21, s. 1–2.
Protest rodziców przeciw koedukacji, „Dzwon Niedzielny” 11 (1935), nr 19, s. 305–306.
Przeciw koedukacji w szkole, „Dzwon Niedzielny” 11 (1935), nr 14, s. 222.
Przeciw koedukacji w szkole, „Dzwon Niedzielny” 11 (1935), nr 18, s. 292.
R. F., Europa się starzeje, „Tęcza” 8 (1934), nr 12, s. 21–24.
Radziwanowski S., Co znaczy: „tylko dla dorosłych”, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 7, s. 100–101.
Radziwanowski S., Naokoło zagadnienia koedukacji, „Dzwon Niedzielny” 11 (1935), nr 15, s. 225–226.
Radziwanowski S., Niezdrowe stosunki między szkołą a rodziną, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 1, s. 3.
Radziwanowski S., Walka z demoralizacją szkoły, „Dzwon Niedzielny” 11 (1935), nr 1, s. 4.
Rozluźniają się więzy..., „Dzwon Niedzielny” 11 (1935), nr 42, s. 674.
Służewska M., Nasze dzieci. Niewinność dziecka, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 45, s. 745.
Stepa J., Kształcenie światopoglądu katolickiego w szkole, „Gazeta Kościelna” 42 (1935), nr 17, s. 195–197.
T. H., Dla rodziców, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 1, s. 7.
T. H., Dziecko i kara, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 10, s. 151.
T. H., Świat mówi, a rodzice milczą, „Dzwon Niedzielny” 10 (1934), nr 6, s. 87–88.
W Związku Nauczycielstwa Polskiego – po staremu, „Dzwon Niedzielny” 15 (1939), nr 27, s. 4–5.
Walka z demoralizacją. Sprawozdanie z działalności sekcji A. K. dla walki z demoralizacją za rok 1938, „Dzwon Niedzielny” 15 (1939), nr 5, s. 3.
Zakusy bolszewickie, „Dzwon Niedzielny” 12 (1936), nr 40, s. 654.
Znaczenie wychowania w rodzinie, „Dzwon Niedzielny” 9 (1933), nr 49, s. 799.
Opracowania:
Biczysko G., Wychowanie fizyczne w Związku Harcerstwa Polskiego w latach międzywojennych realizowane poprzez obozy letnie, „Rocznik Lubuski” 40 (2014), cz. 2, s. 213–225.
Brzoza C., Krakowska prasa katolicka w okresie międzywojennym, „Studia Historyczne” (2004), z. 2, s. 187–209.
Budziło W., Związek Nauczycielstwa Polskiego, w: Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993, s. 998–1001.
Gaj J., Główne nurty ideowe w ZHP w latach 1918–1039, Warszawa 1966.
Grochowski L., Studia z dziejów polskiej szkoły i pedagogiki lat międzywojennych w kontekście europejskim, Warszawa 1996.
Kołakowski A., Problematyka przestępczości nieletnich w międzywojennej Polsce na łamach „Przeglądu Więziennictwa Polskiego”, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika” 26 (2017), nr 2, s. 317–333.
Kozakiewicz M., Seks i wychowanie, w: Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993, s. 719–723.
Krajewski K., Przestępczość w II Rzeczypospolitej w świetle danych statystycznych, „Archiwum Kryminologii” 34 (2012), s. 531–567.
Król J., Sławomir Czerwiński (1885–1931) – minister, polityk i pedagog, w: Wybrani twórcy i ich idee pedagogiczne w Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1939), red. W. Andrukowicz, E. Magiera, Szczecin 2012, s. 109–133.
Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Łódź 1981.
Szymczyk K., Jakość życia dzieci w rodzinach robotniczych w Polsce okresu międzywojnia. Wybrane aspekty, w: Dom rodzinny w doświadczeniu (auto)biograficznym, red. M. Piotrowska, M. Kasprzak, Wrocław 2017, s. 182–200.
Walewander E., Wychowanie chrześcijańskie w nauczaniu i praktyce Kościoła katolickiego na ziemiach polskich w II połowie XIX w., Lublin 1996.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
