O nuncjuszu Durinim i dyplomacji Stolicy Apostolskiej w relacjach z Polską raz jeszcze
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.3874Słowa kluczowe:
nuncjatura w Polsce, nuncjusz Angelo Maria Durini, dyplomacja papieska, konfederacja barska, król Stanisław August PoniatowskiAbstrakt
Niniejszy artykuł recenzyjny stanowi polemikę metodologiczną z tezami artykułu P. Zająca o działalności nuncjusza Angela Marii Duriniego w Rzeczypospolitej w latach 1767–1769 („Kwartalnik Historyczny” nr 3 z 2019 r.). Wbrew opinii P. Zająca, który swoje dociekania oparł na wąskiej bazie źródłowej obejmującej tylko korespondencję Duriniego z Rzymem, nuncjusz nie podchodził „jednostronnie do dyrektyw papieskich”, będąc niechętnym kompromisowi, lecz zgodnie z zaleceniami Stolicy Apostolskiej energicznie zabiegał o interesy Kościoła katolickiego i wiernych w Rzeczypospolitej.Bibliografia
Źródła drukowane
Acta Nuntiaturae Polonae, t. 52, Angelus Maria Durini (1767–1772), cz. 1, 12 IV 1766 – 20 IV 1768, red. W. Kęder, Kraków 2016.
List Stanisława Augusta Poniatowskiego do Franciszka Rzewuskiego, Warszawa 26 IX 1766 r., w: A. Kraushar, Książę Repnin a Polska w pierwszem czteroleciu panowania Stanisława Augusta (1764–1768), t. 1, Warszawa 1900, s. 142.
Pstrokoński B., Pamiętniki księdza Pstrokońskiego, kanonika katedralnego gnieźnieńskiego, z rękopisu wyd. przez Edwarda Raczyńskiego, Wrocław 1844.
Opracowania
Caccamo D., Il nunzio A. M. Durini (1767–1772) e la prima spartizione della Polonia, w: Italia, Venezia e Polonia tra illuminismo e romanticismo, red. V. Branca, Firenze 1973, s. 37–68.
Cornaro A. [i in.], Der Schriftverkehr zwischen dem Päpstlichen Staatssekretariat und dem Nuntius am Kaiserhof Antonio Eugenio Visconti 1767–1774, red. I. Lindeck-Pozza, Publikationen des Österreichisches Kulturinstituts in Rom 2/2, Nuntiaturberichte 1, Wien–Graz–Köln 1970.
Dörrer F., Der Schriftverkehr zwischen dem päpstlichen Staatssekretariat und der Apostolischen Nuntiatur in Wien in der zweiten Hälfte des 18. Jahrhunderts, „Römische Historische Mitteilungen” 4 (1960–1961), s. 63–246.
Ellemunter A., Antonio Eugenio Visconti und die Anfänge des Josephinismus, Graz–Köln 1963.
Kęder W., Aktywność dyplomatyczna Michała Wielhorskiego w Paryżu jako wysłannika konfederacji barskiej w świetle korespondencji dyplomatycznej nuncjuszów papieskich, w: Habent omnia tempora sua. Prace ofiarowane ks. prof. dr. hab. Januszowi Wyciśle, Kraków 2013, s. 243–252.
Kęder W., Funkcjonowanie nuncjatury warszawskiej w strukturze nuncjatur apostolskich w pierwszym etapie rządów Stanisława Augusta (1763-1773), w: Sztuka roztropności, Dyplomacja Stolicy Apostolskiej wobec Rzeczypospolitej Europy i świata w epoce nowożytnej i XX wieku, red. K. Ożóg, R. Skowron, Kraków 2020, s. 53–63.
Kęder W., Misja arcybiskupa Angelo Marii Duriniego w Rzeczypospolitej, w: Dyplomacja papieska wobec Rzeczypospolitej, red. W. Walczak, Białystok 2016, s. 215–229.
Kęder W., Rola nuncjatury wiedeńskiej w kształtowaniu polityki Stolicy Apostolskiej wobec Rzeczypospolitej w okresie pierwszego rozbioru, w: Veritati serviens. Księga pamiątkowa Ojcu Profesorowi Januszowi Zbudniewkowi, red. J. Dzięgielewski [i in.], Warszawa 2009, s. 119–130.
Kęder W., Rzymska misja Karola Litawora Chreptowicza – przyczynek do dziejów dyplomacji konfederackiej na przełomie 1767/1768 roku, w: Od Kijowa do Rzymu. Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej ze Stolicą Apostolską i Ukrainą, red. M.R. Drozdowski, W. Walczak, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2012, s. 573–585.
Kęder W., Stolica Apostolska wobec Rzeczypospolitej w okresie konfederacji barskiej 1767–1773, Opole 2006.
Kraushar A., Książę Repnin a Polska w pierwszem czteroleciu panowania Stanisława Augusta (1764–1768), t. 1–2, Warszawa 1900.
Šeptyckyj A., Monumenta Ucrainae Historica, vol. 6, 1729–1773, Romae 1968/
Šmurlo E., Rossija i Italia. Sbornik istoriceskich materialov, t. 1-2, S. Petersburg 1908.
Squicciarini D., Nunzi apostolici a Vienna, Città del Vaticano 1998.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Wojciech Kęder
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
