Statuty i regulaminy wielickich organizacji sportowych przed 1939 rokiem
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.03405Słowa kluczowe:
Wieliczka, Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, Klub Cyklistów i Motorzystów w Wieliczce, sport, statuty i regulaminy sportoweAbstrakt
In 1892 the nest of Polish Gymnastic Association ‘Falcon’ in Wieliczka was called, the association patronized whole sports life in the town for decades. Following local organizations and athletic clubs came into existence after gaining independence by Poland in 1918. In the 20’s of the XXth century the club of Cyclists and Motorists in Wieliczka (1924) and Railway-Athletic Club ‘Wieliczank’ (1927) joined ‘Faclon’. Everything what was connected with doing sports-activity business was regulated by appropriate statutes and regulations. Up till now only few documents outlasted, which are completely unknown to researchers studying with local history and all-Polish sport (most of the documents is in a very bad shape), regulating the whole activity of the club, chosen sections, or directives connected with organization of sports competitions organized by particular organizations. The content of this article presents materials documenting the sports-activity of the Polish Gymnastic Association ‘Falcon’ in Wieliczka and the Club of Cyclists and Motorists in Wieliczka before 1939; materials of the Railway Sports Club ‘Wieliczanka’ from that period has not been found so far.Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Akta Międzywojenne, sygn. 40.
Archiwum Narodowe w Krakowie
Akta Miasta Wieliczki, sygn. 29/117/251.
Naczelny Komitet Narodowy, mf. 100/725 (Udział powiatu wielickiego w odzyskiwaniu niepodległości narodowej podczas wojny światowej 1914–1917. Sprawozdanie Powiatowego Komisarza narodowego w Wieliczce od chwili założenia aż do 31 grudnia 1916, s. 654–655).
Starostwo Powiatowe w Krakowie z lat 1945–1950, sygn. 29/43: Wykazy obiercze stowarzyszeń z terenu powiatu Krakowskiego 1948–1949.
Urząd Wojewódzki Krakowski, sygn. 29/206/627: Sprawozdania sytuacyjne (informacyjne) miesięczne, tygodniowe Starostwa Powiatowego w Wieliczce za VIII 1923 – II 1932 r.
Dział Historyczny Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Archiwum Klemensa Sosina, brak sygn., [K. Sosin], Przemówienie K. Sosina na obchody jubileuszu 20-lecia klubu w 1947 r.; K. Sosin, [Trzydziestolecie Wieliczanki].
Zbiór protokołów posiedzeń Wydziału Ochotniczej Straży Pożarnej w Wieliczce. 1872–1913, s. 136–137, 140 [kserokopia], brak sygn. [oryginał przechowywany w siedzibie Ochotniczej Straży Pożarnej w Wieliczce].
Zbiory Specjalne Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Dokumenty rodzinne Janiny, Klemensa i Barbary Sosinów, sygn. 1263.
Księga uchwał Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Wieliczce 1919–1927, t. 5, sygn. 506.
Materiały Klubu Cyklistów i Motorzystów w Wieliczce, sygn. 1210.
Zbiory sztuki Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Pamiątkowa nagroda Klubu Cyklistów i Motorzystów w Wieliczce z 1924 r., sygn. IV/1786.
Źródła drukowane
Kronika. Wieliczka, „Kolarz Polski. Oficjalny Organ Związku Polskiego Towarzystw Kolarskich” 1926, nr 5, s. 14.
Kronika. Wieliczka, „Kolarz Polski. Oficjalny Organ Związku Polskiego Towarzystw Kolarskich” 1926, nr 8, s. 11–12.
Regulamin Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce, [brak miejsca wydania, ok. 1919].
Sprawy towarzystw gimnastycznych polskich. Wieliczka, „Przewodnik Gimnastyczny” 1892, nr 7, s. 99.
Sprawy towarzystw gimnastycznych polskich. Wieliczka, „Przewodnik Gimnastyczny” 1892, nr 12, s. 146.
Statut Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie, Lwów 1880.
Statut Towarzystwa Gimnastycznego we Lwowie, Lwów 1867.
Tabela statystyczna polskich związkowych gimnastycznych Towarzystw sokolich w Austrii za rok 1912 zestawiona na podstawie sprawozdań i raportów, „Przewodnik Gimnastyczny” 1913, nr 11, s. 85–88.
Zbiór regulaminów sokolich, Warszawa 1922.
Zbiór regulaminów sokolich, cz. II, Warszawa 1939.
Zbiór regulaminów sokolich. Wydanie nowe uzupełnione, Warszawa 1929.
Zbiór regulaminów sokolich. Wydanie nowe uzupełnione. II, Warszawa 1933.
Artykuły i opracowania
Dębowski J., Humanistyczne i społeczne aspekty wychowania fizycznego i sportu, Białystok 2013.
Franaszek A., Krokosz P., Nagroda wielickich cyklistów, „Spotkania z Zabytkami” 2016, nr 3–4, s. 36–37.
J.K., Kronika rozwoju gry w tenisa ziemnego w Wieliczce, cz. 1, „Wiadomości Wielickie”1992, nr 27, s. 7.
Krokosz P., Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Wieliczce w latach 1892–1939 (1948), „Studia Slavica et Balcanica Petropolitana” 2015, nr 1, s. 208–222.
Krokosz P., Z dziejów sportu w Wieliczce w latach 1892–2015, „Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce” 2016, R. 31, s. 61–117.
Krokosz P., Życie kulturalne Wieliczki od XIX wieku do czasów współczesnych, „Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce” 2011, R. 27, s. 189–242.
Rotkiewicz M., Hądzelek K., Powstanie i działalność polskich związków sportowych. Przełom wieku XIX i XX (I), „Sport Wyczynowy” 2007, nr 7–9, s. 125–138.
Snopko J., Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Galicji 1867–1914, Białystok 1997.
Snopko J., Dudek D., Rozwój ruchu sokolego w zaborze austriackim [w:] Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego w latach 1867–1997, E. Małolepszy, Z. Pawluczuk (red.), Częstochowa 2001, s. 13–29.
Toporowicz K., Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie na polu wychowania fizycznego i sportu pod koniec XIX i w początkach XX wieku (1885–1914), „Rocznik Naukowy WSWF w Krakowie” 1965, R. 4, s. 153–249.
Toporowicz K., Geneza i rozwój organizacyjny Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie w latach 1885–1914, „Rocznik Naukowy WSWF w Krakowie” 1966, R. 5, s. 63–113.
Toporowicz K., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w latach 1867–1947. Z okazji 125-lecia, „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1993, nr 4, s. 47–56.
Wroczyński R., Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu, Wrocław 2003.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Paweł Krokosz
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
