Zanim odleciały „dzikie gęsi”. Dwa oblężenia Athlone w czasie wojny irlandzkiej. Część 2: Upadek (1691)
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.11201Słowa kluczowe:
Athlone, Irlandia, wojna irlandzka (1689–1691), jakobici, oblężenie, sztuka wojenna, twierdzaAbstrakt
Dwie obrony Athlone podczas wojny irlandzkiej w latach 1689–1691 były punktami zwrotnymi tego konfliktu. Pierwsza z nich, w 1690 roku, zatrzymała ofensywę wilhelmitów, gdy po zwycięstwie w bitwie pod Boyne i zdobyciu Dublina wydawało się, że w ciągu kilku tygodni podbiją całą Irlandię. Odparcie wilhelmitów spod Athlone umożliwiło skonsolidowanie linii obronnej wzdłuż rzeki Shannon i wzmocniło morale jakobitów, co z kolei doprowadziło do udanej obrony Limerick. Rok później role się odwróciły. Tym razem zdobycie Athlone pozwoliło wilhelmitom najpierw zaatakować Connacht — ostatnią nieokupowaną prowincję Irlandii i bazę zaopatrzeniową armii jakobitów — a następnie trzy odizolowane punkty oporu na zachodnim wybrzeżu. Dlatego upadek Athlone w 1691 roku zwiastował rychły koniec wojny o zachowanie irlandzkiego tronu Jakuba Stuarta.
Bibliografia
[Ginkel G.], An exact journal of the victorious progress of Their Majesties forces under the command of Gen. Ginckle, this summer in Ireland giving a particular account of the several skirmishes, battles, sieges and surrenders of Athlone, Galloway, Slego, &c.: together, with the total defeat of the Irish at Agrim and Thomond-Bridge: and lastly, of the capitulation and surrender of Limerick, London 1691.
An account of the taking of the fort of Ballymore, within ten miles of Athlone, on Monday the eight of June, 1691, Edinburgh 1691.
An exact account of the taking by storm the English town of Athlone, June the 21st. In a letter from Dublin, June the 23th, London printed [Edinburgh re-printed] 1691.
An exact account of the total defeat of the Irish army at Angin in Connaught, by their Majesties Forces, on Sunday the twelfth of this instant July, 1691, London 1691.
Andrews J. H., Land and people, c. 1685, w: A New history of Ireland, vol. 3: Early modern Ireland, 1534–1691, ed. by F. X. Martin, F. J. Byrne, Th. W. Moody, Oxford University Press, 2009.
Childs J., The Williamite wars in Ireland, 1688–91, London 2007.
Esposito G., Rava G., Armies of the war of the Grand Alliance 1688–97, Osprey, 2021 (Men-at-Arms, 541).
Fraiser J., A diary of the siege of Athlone. Giving a perfect account of the taking the castle, forts, and Irish-town, by storme, on the 30th. of June, last part. With a particular relation of their Majesties army passing the Shannon; and of their farther progress. By an engineer of the army, an eye-witness of the action. Licens’d, July the 11th. 1691, London 1691.
Fraiser J., A faithful account of the taking the bridge, and beating down the Irish town of Athlone, which stands on the other side of the Shannon with a perfect diary of every days several actions before the said Irish town, &c.: as also, the welcome news from Kinsaile, giving an impartial account of the safe and happy arrival of the Smirna and Turkey fleets, London 1691.
Gilbert J. T., A Jacobite narrative of the war in Ireland, Electronic edition compiled by B. Färber, J. Crawford, University College Cork 2005 (2010).
Hale E., The fall of the Stuarts and Western Europe from 1678 to 1697, London 1889.
Lenihan P., Strategic geography, 1641–1691, w: Conquestand resistance: war in seventeenth-century Ireland, ed. P. Lenihan, Leiden 2001, https://doi.org/10.1163/9789004476554_006.
Mackay J., Life of Lieut.-General Hugh Mackay of Scoury, commander in chief of the forces in Scotland, 1689 and 1690, colonel commandant of the Scottish brigade, in the service of the States general, and a privy-counsellor in Scotland, Edinburgh 1836.
McNally M., St Ruth’s fatal gamble. The battle of Aughrim 1691 and the fall of Jacobite Ireland, Published by Helion & Company 2018.
Mémoires du maréchal de Berwick, écrits par lui-même: avec une suite abrégée depuis 1716, jusqu’à sa mort en 1734; précédés de son portrait, par Milord Bolingbroke, & d’une ébauche d’eloge historique, par le président de Montesquieu; terminés par des notes & des lettres servant de pieces justificatives pour la campagne de 1708, t. 1, Paris 1778.
Memoirs of the war carried on in Scotland and Ireland 1689–1691, by Major General Hugh Mackay, commander in chief of His Majesty’s forces, Edinburgh 1822.
Murtagh D., The siege of Athlone, „The Journal of the Royal Society of Antiquaries of Ireland” 83 (1953) no. 1.
Murtagh H., The siege of Athlone 1690, „Journal of the Old Athlone Society” vol. 1 (1970–1971) no. 2.
Murtagh H., The siege of Athlone 1691, „Journal of the Old Athlone Society” vol. 1 (1972–1973) no. 3.
Murtagh H., Irish historic towns atlas, no. 6: Athlone, eds. A. Simms, H. B. Clarke, Dublin 1994.
Murtagh H., Kilkenny colonels and their regiments in the Jacobite war, 1689–91, „Old Kilkenny Review” 1993, s. 1215–1227.
O’Callaghan J. C., The green book; or, Gleanings from the writing desk of a literary agitator, Dublin 1842.
Parker R., Memoirs of the most remarkable military transactions from the year 1683, to 1718, London 1747.
Stapleton J. M., Forging a Coalition Army: William III, The Grand Alliance, and The Confederate Army in The Spanish Netherlands, 1688–1697, Dissertation The Ohio State University 2003.
Story G., A continuation of the impartial history of the wars of Ireland from the time that Duke Schonberg landed with an army in that Kingdom, to the 23d of March, 1691/2, when Their Majesties proclamation was published, declaring the war to be ended: illustrated with copper sculptures describing the most important places of action: together with some remarks upon the present state of that kingdom, London 1721.
The Cambridge History of Ireland, t. 2: 1550–1730, ed. J. Ohlmeyer, Cambridge 2017.
The Danish Force in Ireland 1690–1691, eds. K. Danaher, J. G. Simms, Dublin 1962.
The journal of John Stevens, containing a brief account of the war in Ireland, 1689–1691, ed. R. Murray, Cork 2010.
The life of James the Second, king of England, &c., collected out of memoirs writ of his own hand. Together with the king’s advice to his son, and His Majesty’s will, ed. by J. S. Clarke, vol. 2, London 1816.
The Rawdon papers, consisting of letters on various subjects, literary, political, and ecclesiastical, to and from Dr. John Bramhall, primate of Ireland. Including the correspondence of several most eminent men during the greater part of the seventeenth century, ed. by E. Berwick, London 1819.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Maciej Trąbski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
