„Napisałem książkę o sprawach dobrze znanych i wam, i mnie” — „Emil i detektywi” jako ponadczasowy model powieści detektywistyczno-przygodowej w kontekście prozy Adama Bahdaja
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.11308Słowa kluczowe:
Adam Bahdaj, Erich Kästner, funkcja wychowawcza literatury, intertekstualność w literaturze dziecięcej, literatura detektywistyczna dla młodzieżyAbstrakt
Literatura detektywistyczna dla dzieci i młodzieży od dziesięcioleci pełni istotną rolę w obrębie literatury popularnej, łącząc funkcje rozrywkowe z wychowawczymi. Jednym z dzieł o charakterze prekursorskim w tym nurcie jest powieść „Emil i detektywi” autorstwa Ericha Kästnera, która wyznaczyła nowy kierunek rozwoju narracji detektywistyczno-przygodowej adresowanej do młodego czytelnika. Celem niniejszego opracowania jest analiza wybranych elementów tej powieści w kontekście potencjalnego wpływu, jaki wywarła ona na twórczość Adama Bahdaja — jednego z czołowych przedstawicieli polskiej literatury młodzieżowej XX wieku. Artykuł rekonstruuje wzorzec narracyjny ukształtowany przez Kästnera i śledzi jego obecność w utworach polskich autorów, poddając refleksji trwałość tego modelu oraz jego zdolność do adaptacji we współczesnych realiach kulturowych.
Bibliografia
Bahdaj A., Wakacje z duchami, Łódź 2009.
Barańczak S., Poetyka polskiej powieści kryminalnej, „Teksty” 6 (1973).
Czubaj M., Etnolog w Mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne, Kraków 2010.
Frycie S., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1970, t. 1: Proza, Warszawa 1978.
Kästner E., Emil i detektywi, Toruń 2010.
Kruszyńska E., Między zabawą a dydaktyką. Literacka twórczość Adama Bahdaja dla dzieci i młodzieży, Toruń 2017.
Martuszewska A., Powieść kryminalna, w: Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław 1992.
Nocuń A. W., Literatura sensacyjna, w: Literatura dla dzieci i młodzieży w procesie wychowania, red. A. Przecławska, Warszawa 1978.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Elżbieta Kruszyńska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.