Examining the Family in the Light of Marriage Annulment as a New Research Perspective
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.5307Słowa kluczowe:
annulment of marriage, marriage, family crisis, codification of the modern familyAbstrakt
The aim of this article is to outline a new research perspective, allowing for an in-depth reflection on the condition of contemporary marriages and families. Of course, the problem itself is not new, but in order to analyse it, we propose to adopt a perspective which has not been present in the literature so far and which will consist in analysing the condition of the institution of marriage through the prism of the process of declaring a marriage null and void, i.e., the canonical procedure in force in the Catholic Church.
The proposed research perspective is based on an interdisciplinary approach, taking into account the broad context in which, in our opinion, the functioning of the contemporary institution of marriage should be considered. In this approach we try to integrate sociological and demographic premises and inspirations with legal, theological and canonical premises, which is a significant novelty. The integration of these approaches will make it possible to consider the problem of the break-up of the marital bond in a different way than has been presented so far. Thanks to this, it is possible to make a comprehensive diagnosis of the situation of marriages in moments of crisis and to capture those aspects of spiritual and social life which have not yet been taken into account in the research, and which play a particularly important role in initiating proceedings to declare a marriage null and void.
Bibliografia
Beck, U. & Beck-Gernscheim, E. (2002). Individualization. Institutionalized Individualism and its Social and Political Consequences. London: Sage Publication Ltd.
Borutka, T. (2017). Ogólne tendencje zmian społecznych w obszarze funkcjonowania współczesnych rodzin polskich. In T. Borutka, T. Kornecki, & P. Kroczek (Eds.), Rodzina fundamentem społeczeństwa. Aspekt społecznoprawny (pp. 51–140). Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe.
Castells, M. (1997). The Power of Identity. Malden: Blackwell Publishers.
Catholic Church, Canon Law Society of America, & Catholic Church. (1983). Code of canon law.
CBOS (2017). Stosunek do osób o orientacji homoseksualnej i związków partnerskich: Komunikat z badań nr 174. Warszawa: CBOS.
Charmaz, K. (2006). Constructing Grounded Theory. A Practical Guide Through Qualitative Theory. London: Sage Publications Ltd.
Cillo Pagotto, A. di, Vasa R.F., & Schneider A. (2015). Opcja preferencyjna na rzecz rodziny. 100 pytań i odpowiedzi wokół synodu poświęconego rodzinie. Rome: Edizioni Suplica Filiale.
Dakowicz, A. (2014). Powodzenie małżeństwa. Uwarunkowania psychologiczne w perspektywie transgresyjnego modelu Józefa Kozieleckiego. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Daszkiewicz, W. (2010). Małżeństwo i rodzina w badaniach antropologii kulturowej. Cywilizacja, 34, pp. 20–31.
Dzierwa-Pabian, I. (2012). Współczesne zagrożenia dla trwałości małżeństwa. Kultura Bezpieczeństwa. Nauka–Praktyka–Refleksje, 10, pp. 9–16.
Forward, S. (2002). Toxic Parents: Overcoming Their Hurtful Legacy and Reclaiming Your Life. New York: Bantam Books.
Francis (2015). Mitis Iudex Dominus Iesus. Retrived November 12, 2020, from http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio_20150815_mitis-iudex-dominus-iesus.html.
Fukujama, F. (2000). The Great Disruption. Human Nature and the Reconstitution of Social Order. New York: Profile Books.
Gębuś, D. (2017). Czy grozi nam upadek rodziny? Kondycja rodziny polskiej na tle innych krajów europejskich. Wychowanie w rodzinie, XV (1), pp. 135–144. https://doi:10.23734/wwr20171.135.144.
Giddens, A. (1990). The Consequences of Modernity. Cambridge: Polity Press.
Giddens, A. (1991). Modernity and SelfIdentity: Self and Society in the Late Modern
Age, Cambridge: Polity Press.
Giddens, A. (2009). Sociology. Cambridge: Polity Press.
Glaser, B.G. & Strauss, A.L. (1999). The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. New Brunswick-London: Aldine Transaction.
Goćkowski, J. (1984). Sytuacje testujące wierność uczonych wobec ich ethosu. Etyka, 21, pp. 103–129.
Góralski, W. (2006). Kościelne prawo małżeńskie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
GUS (2014). Narodowy spis powszechny ludności i mieszkań 2011. Gospodarstwa domowe i rodziny. Charakterystyka demograficzna. Warszawa.
GUS, & ISKK. (2014). Rocznik statystyczny. Kościół Katolicki w Polsce 1991–2011. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
GUS (2020). Jakość życia i kapitał społeczny w Polsce. Wyniki Badania spójności społecznej 2018. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
GUS (2020). Rocznik demograficzny. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. Retrived November 27, 2020, from https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-demograficzny-2020,3,14.html.
Haak, H., & Haak-Trzuskawska, A. (2020). Rozwód i separacja. Komentarz do art. 55–616 KRO oraz związanych z nimi regulacji KPC. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
ISKK (2019), Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia AD 2019. Warszawa. Karsten, K. (2017). Orzeczenie nieważności małżeństwa. Aplikacja kan. 1095 nr 3 w wyrokach coram Sobański. Kraków: Wydawnictwo UNUM.
Kawula, S. (2006). Przemiany i przyszłość rodziny współczesnej. Polityka i Społeczeństwo, 6 (2), pp. 5–21.
Komorowska-Pudło, M. (2019). Środowisko wychowawcze domu rodzinnego a relacje małżeńskie w dorosłym życiu. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ignatianum.
Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, Dz.U. 1998 Nr 51 poz. 318 (28 July 1993).
Kroczek, P. (2010). Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym i prawie polskim. In A. Świerczek (Ed.) Różne oblicza rodziny, Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława Archidiecezji Krakowskiej, pp. 130–165.
Kroczek, P. (2012). Kilka uwag kanoniczno-duszpasterskich odnośnie orzeczenia nieważności małżeństwa. BielskoŻywieckie Studia Teologiczne, 8, pp. 169–180.
Krukowski, J., Sitarz, M., & Gręźlikowski, J. (Eds.). (2017). Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym i prawie polskim. Series: Prace Wydziału Nauk Prawnych, 68, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Kucharčík, R. (2016). Kríza manželstva v kultúrnom kontexte sexuálnej revolúcie, Ružomberok: Vyd. Verbum.
Malinowski, B. (2002). Coral Gardens and Their Magic. London–New York: Routledge. Maraszek, M. (2010). Związek małżeński na gruncie prawa polskiego oraz prawa kanonicznego. Warszawa: Wydawnictwo Cursor.
Marczak, Ł. (2015). Kondycja współczesnej rodziny jako nagląca kwestia społeczna. Studia TeologicznoHistoryczne Śląska Opolskiego, 35, pp. 433–446.
Miernik, U. (2012). Motywy osób zaskarżających małżeństwo przed sądem kościelnym (Praca licencjacka, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie). ts, Kraków. Sennett, R. (1994). Flesh and Stone. The Body and The City in Western Civilization, New York: W.W. Norton.
Slany, K. (2008). Alternatywne formy życia małżeńskorodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy „NOMOS”.
Szydło-Kalinka, M. (2016). Rozwód jako zagrożenie instytucji małżeństwa i rodziny – aspekty prawne i socjologiczne. In K. Pujer (Ed.). Rodzina i szkoła wobec szans i zagrożeń społecznocywilizacyjnych, pp. 87–100. Wrocław: EXANTE.
Thorton, A., & Fricke, T.E. (1987). Social Change and the Family: Comparative Perspectives from the West, China, Asia. Sociological Forum, vol. 2, no 4, Special Issue: Demography as an Interdiscipline, pp. 746–779.
Tułowiecki, D. (2004). Kondycja społeczno-moralna współczesnej rodziny polskiej. Studia Teologiczne, 22, pp. 193–220.
Zakrzewski, P. (2014). Przemiany rodzin i małżeństw w Polsce. Analiza socjologiczno-pastoralna. Legnickie Studia TeologicznoHistoryczne, 13, 1 (24), pp. 175–181.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Piotr Kroczek, Przemysław Kisiel, Paweł Ulman
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
