„Trójca Święta” Rublowa jako ikonograficzny katechizm prawosławia
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.5507Słowa kluczowe:
katechizm prawosławny, Rublow, teologia ikony, teologia prawosławna, Trójca ŚwiętaAbstrakt
Treścią artykułu jest analiza ikonograficzno-teologiczna ikony Trójcy Świętej, napisanej przez Andrzeja Rublowa. Według Katechizmu Kościoła prawosławnego istnieje ścisła analogia w przedstawieniu Trójcy Świętej na ikonie a prawdami wiary wyrażonymi w Credo. Idąc tym tropem, w artykule zanalizowano poszczególne elementy ikony, takie jak: przedstawienie postaci aniołów, które odpowiadają poszczególnym osobom Trójcy Świętej; postawy, jakie zajmują wzajemnie wobec siebie; a także przedmioty, które im towarzyszom. We wszystkich tych elementach można odczytać ikonograficzne przedstawienie podstawowych prawdy wiary chrześcijańskiej w odniesieniu do tajemnicy Boga, Jego dzieła zbawczego w historii świata, a także w odniesieniu do relacji człowieka z Bogiem, który wchodząc w owe tajemnice poprzez kontemplację, otwiera się na dar przebóstwienia.
Bibliografia
Bóg żywy. Katechizm Kościoła prawosławnego, tłum. A. Kuryś, M. Romanek, H. Paprocki, J. Rozkrut, Kraków 2001.
Bunge G., Trójca Rublowa, tłum. K. Małys, Kraków 2003.
Demina N., Troica Andreja Rubleva, Moskwa 1963.
Evdokimov P., Prawosławie, tłum. J. Klinger, Warszawa 2003.
Evdokimov P., Sztuka ikony. Teologia piękna, tłum. M. Żurowska, Warszawa 1999.
Gryz K., Antropologia przebóstwienia. Obraz człowieka w teologii prawosławnej, Kraków 2009.
Klinger J., O istocie prawosławia, Warszawa 1983.
Lazariew W., Andriej Rublow, Moskwa 1960.
Lossky V., La théologie négative dans la doctrine de Denys l’Aréopagite, „Revue des sciences philosophiques et théologiques” 28 (1939), s. 204–221.
Onash K., Ikonen, Berlin 1961.
Sanctus Germanus Constantinopolitanus, Rerum ecclesiasticarum contemplatio, w: S. P. N. Germani […] opera omnia, t. 1, ed. J.-P. Migne, Parisiis 1865, kol. 385–453 (Patrologiae Cursus Completus. Series Graeca 98).
Smykowska M., Ikona. Mały słownik, Warszawa 2002.
Spitzing G., Lexikon byzantinisch-christlicher Symbole, München 1988.
Standaert B., Ikona Trójcy Andrieja Rublowa, tłum. K. M. Bielawscy, Bydgoszcz 2002.
Uspienski L., Łosski W., Der Sinn der Ikonen, Olten 1952.
Ware K., Człowiek jako ikona Trójcy Świętej, tłum. W. Misijuk, Białystok 1993.
Znosko A., Kanony Kościoła prawosławnego w przekładzie polskim, Warszawa 1978.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Krzysztof Gryz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
