Selected family problems of social nature according to Jerzy Popieluszko – diagnosis, evaluation, an attempt to find solutions. A sociological study

Authors

  • Dariusz Tułowiecki Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

DOI:

https://doi.org/10.15633/acr.2025

Keywords:

social problems, socialism, Jerzy Popieluszko

Abstract

Social problems are defined, inter alia, through social resonance arousing in society or being identified by charismatic individuals. In the 80s of the twentieth century, such an individual was Rev. Jerzy Popieluszko. His sermons arouse awareness of the existence of certain problems which should have been faced by the government. Some of those problems were related to families. They fall into three categories: violation of ethical principles, political and economic problems, and social problems. The text analyzes Jerzy Popieluszko’s speeches, emphasising the problems of families and being categorised by him as: breaking the axiological system. Those problems stemmed from the disrespect for human dignity, injustice, lack of freedom and hypocrisy.

References

Źródła

Popiełuszko J., Duchowy testament. Rozważania z Bydgoszczy (19 października 1984 roku), [w:] M. Kindziuk, Świadek prawdy. Życie i śmierć księdza Jerzego Popiełuszki, Częstochowa 2010, s. 413–418.

Popiełuszko J., Kazanie z 13 sierpnia 1984 roku, [w:] Siedem nieznanych kazań Księdza Jerzego Popiełuszki. Słowa pisane przed śmiercią, red. A. Kasica, A. Stec, Kraków 2010, s. 9–18.

Popiełuszko J., Kazanie z 16 września 1984 roku, [w:] Siedem nieznanych kazań Księdza Jerzego Popiełuszki. Słowa pisane przed śmiercią, red. A. Kasica, A. Stec, Kraków 2010, s. 33–40.

Popiełuszko J., Kazanie z 23 września 1984 roku, [w:] Siedem nieznanych kazań Księdza Jerzego Popiełuszki. Słowa pisane przed śmiercią, red. A. Kasica, A. Stec, Kraków 2010, s. 41–46.

Popiełuszko J., Kazanie z 24 kwietnia 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 83–88.

Popiełuszko J., Kazanie z 25 grudnia 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 127–132.

Popiełuszko J., Kazanie z 25 kwietnia 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 39–42.

Popiełuszko J., Kazanie z 25 marca 1984 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 145–148.

Popiełuszko J., Kazanie z 25 września 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 105–112.

Popiełuszko J., Kazanie z 26 czerwca 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 93–98.

Popiełuszko J., Kazanie z 26 lutego 1984 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 139–144.

Popiełuszko J., Kazanie z 26 września 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 53–46.

Popiełuszko J., Kazanie z 27 czerwca 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 45–48.

Popiełuszko J., Kazanie z 27 listopada 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 121–126.

Popiełuszko J., Kazanie z 27 maja 1984 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 149–154.

Popiełuszko J., Kazanie z 27 marca 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 79–82.

Popiełuszko J., Kazanie z 28 sierpnia 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 99–104.

Popiełuszko J., Kazanie z 29 maja 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 89–92.

Popiełuszko J., Kazanie z 29 sierpnia 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 45–52.

Popiełuszko J., Kazanie z 29 stycznia 1984 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 133–138.

Popiełuszko J., Kazanie z 30 października 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 113–120.

Popiełuszko J., Kazanie z 30 stycznia 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 76–72.

Popiełuszko J., Kazanie z 31 października 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 57–60.

Literatura

Brzechczyn K., Ksiądz Jerzy Popiełuszko i pastor Martin Luther King. Porównanie filozofii zaangażowania społecznego, „Myśl Protestancka” 2 (1998), s. 24–38.

Czaczkowska E. K., Wiśnicki T., Ksiądz Jerzy Popiełuszko, Warszawa 2008.

Dylus A., Etos gospodarczy w Polsce, „Przegląd Powszechny” 6 (1993), s. 407–415.

Frysztacki K., Problemy społeczne, [w:] Encyklopedia socjologii, t. 3, Warszawa 2000, s. 205–208.

Frysztacki K., Socjologia problemów społecznych, Warszawa 2009 (Wykłady z socjologii, 7).

Kaźmierczak-Kałużna I., Ubóstwo jako problem społeczny. Kwestie terminologiczne i ustalenia empiryczne, „Kultura i Społeczeństwo” 1 (2012), s. 147–157.

Kąkolewski K., Popiełuszko. Będziesz ukrzyżowany, Poznań 2010.

Kindziuk M., Świadek prawdy. Życie i śmierć księdza Jerzego Popiełuszki, Częstochowa 2010.

Kuczewski J., Kuczewska J., Conflict and „Solidarność” 1980/1981, Warsaw 2010.

Kurzyło J., Rozumienie idei miłości Ojczyzny w wypowiedziach Sługi Bożego księdza Jerzego Popiełuszki, [w:] „Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne” 10 (2009), s. 229–237.

Linz J. J., Totalitarian and authoritarian regimes, [w:] Handbook of political science, eds. F. I. Greenstein, N. W. Polsby, Reading 1975, s. 175–411.

Łopato J., Ubóstwo w Polsce – skala, dynamika, struktura, [w:] Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Perspektywa poznawcza, red. R. Szerfenberg, C. Żołędowski, M. Theiss, Warszawa 2010, s. 60–72.

Makowski G., Korupcja jako problem społeczny, Warszawa 2008 (Obyczaje. Prawo i polityka. Życie codzienne).

Marody M., Mechanizmy przekształcające ład społeczny, [w:] Meandry instytucjonalizacji. Dostosowanie Polski do Unii Europejskiej, red. M. Marody, J. Wilkin, Kraków 2002, s. 164–165.

Matysiak-Błaszczyk A., Słupska K., Wybrane problemy społeczne środowisk wiejskich (ze szczególnym uwzględnieniem edukacji młodego pokolenia wsi), „Studia Edukacyjne” 25 (2013), s. 171–193.

Michel P., Polityka i religia. Wielka przemiana, przeł. B. Czarnowska, Kraków 2000.

Miś L., Problemy społeczne. Teoria, metodologia, badania, Kraków 2007.

Miś L., Pytanie o cud. Problemy społeczne i praca socjalna, Kraków 2012 (Zeszyty Pracy Socjalnej. Uniwersytet Jagielloński, 17).

Modrzewski J., Studia i szkice socjopedagogiczne. Aktualia, Poznań–Kalisz 2011.

Nissen M. A., Social workers and the sociological sense of social problems. Balancing objectivism, subjectivism, and social construction, „Qualitative Sociology Review” 2015, nr 2, s. 216–231.

Nitecki P., Kościół na progu postkomunizmu, „Ethos” 2/3 (1992), s. 61–67.

Nitecki P., Prorok wolności, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/popieluszko.html (27.07.2016).

P. Nitecki, Zło dobrem zwyciężał. Religijno-moralny sens nauczania społecznego Księdza Jerzego Popiełuszki, Warszawa 1986, s. 26–27.

P. Nitecki, Znak zwycięstwa. Ksiądz Jerzy Popiełuszko (1947–1984), Warszawa 2002, s. 62.

Pospiszyl I., Patologie społeczne, Warszawa 2010.

Smuniewski C., Kościół w myśli błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki, „Warszawskie Studia Teologiczne” 23 (2010), s. 213–230.

Sochoń J., Jestem gotowy na wszystko. Wywiad z księdzem Jerzym Popiełuszko, [w:] Zapiski. Listy i wywiady ks. Jerzy Popiełuszko 1967–1984, oprac. G. Bartoszewski, Warszawa 2009, s. 107–112.

Sochoń J., Solidarność księdza Jerzego Popiełuszki, „Warszawskie Studia Teologiczne” 19 (2006), s. 289–302.

Staniszkis J., Ontologia socjalizmu, Kraków–Nowy Sącz 2006 (Biblioteka Myśli Politycznej, 53).

Staniszkis J., Postkomunizm. Próba opisu, Gdańsk 2001.

Staniszkis J., Samoograniczająca się rewolucja, przeł. M. Szopski, Gdańsk 2010 (Idea Solidarności).

Sztumski J., Problem społeczny jako przedmiot badań socjologii, „Studia Socjologiczne” 3 (1977), s. 215–224.

Sztumski J., Problem społeczny, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 4, Warszawa 2005, s. 906–907.

Tułowiecki D., Aktywność seniorów jako sposób na przełamywanie wykluczenia społecznego w opisach prasy regionalnej, „Studia nad Rodziną” 2013, nr 33, s. 379–407.

Tułowiecki D., Bez Boga, Kościoła i zasad? Studium socjologiczne nad religijnością młodzieży, Kraków 2012.

Tułowiecki D., Recepcja „Centesimus annus” w nauczaniu społecznym papieży: Benedykta XVI i Franciszka, [w:] Polityka społeczna wobec „rzeczy nowych”. 25-lecie encykliki „Centesimus annus” św. Jana Pawła II, red. J. Mazur, Kraków 2016, s. 367–383.

Tułowiecki D., Społeczna myśl katolicka, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 18, red. E. Giglewicz, Lublin 2013, k. 700–701.

Tyrmand L., Cywilizacja komunizmu, Kraków 2013.

Downloads

Published

2017-05-30

Issue

Vol. 48 (2016)

Section

Teologia

License

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

  1. Authors retain the copyright and full publishing rights without restrictions, and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
  2. Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
  3. Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).