Selected family problems of social nature according to Jerzy Popieluszko – diagnosis, evaluation, an attempt to find solutions. A sociological study
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.2025Keywords:
social problems, socialism, Jerzy PopieluszkoAbstract
Social problems are defined, inter alia, through social resonance arousing in society or being identified by charismatic individuals. In the 80s of the twentieth century, such an individual was Rev. Jerzy Popieluszko. His sermons arouse awareness of the existence of certain problems which should have been faced by the government. Some of those problems were related to families. They fall into three categories: violation of ethical principles, political and economic problems, and social problems. The text analyzes Jerzy Popieluszko’s speeches, emphasising the problems of families and being categorised by him as: breaking the axiological system. Those problems stemmed from the disrespect for human dignity, injustice, lack of freedom and hypocrisy.References
Źródła
Popiełuszko J., Duchowy testament. Rozważania z Bydgoszczy (19 października 1984 roku), [w:] M. Kindziuk, Świadek prawdy. Życie i śmierć księdza Jerzego Popiełuszki, Częstochowa 2010, s. 413–418.
Popiełuszko J., Kazanie z 13 sierpnia 1984 roku, [w:] Siedem nieznanych kazań Księdza Jerzego Popiełuszki. Słowa pisane przed śmiercią, red. A. Kasica, A. Stec, Kraków 2010, s. 9–18.
Popiełuszko J., Kazanie z 16 września 1984 roku, [w:] Siedem nieznanych kazań Księdza Jerzego Popiełuszki. Słowa pisane przed śmiercią, red. A. Kasica, A. Stec, Kraków 2010, s. 33–40.
Popiełuszko J., Kazanie z 23 września 1984 roku, [w:] Siedem nieznanych kazań Księdza Jerzego Popiełuszki. Słowa pisane przed śmiercią, red. A. Kasica, A. Stec, Kraków 2010, s. 41–46.
Popiełuszko J., Kazanie z 24 kwietnia 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 83–88.
Popiełuszko J., Kazanie z 25 grudnia 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 127–132.
Popiełuszko J., Kazanie z 25 kwietnia 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 39–42.
Popiełuszko J., Kazanie z 25 marca 1984 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 145–148.
Popiełuszko J., Kazanie z 25 września 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 105–112.
Popiełuszko J., Kazanie z 26 czerwca 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 93–98.
Popiełuszko J., Kazanie z 26 lutego 1984 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 139–144.
Popiełuszko J., Kazanie z 26 września 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 53–46.
Popiełuszko J., Kazanie z 27 czerwca 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 45–48.
Popiełuszko J., Kazanie z 27 listopada 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 121–126.
Popiełuszko J., Kazanie z 27 maja 1984 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 149–154.
Popiełuszko J., Kazanie z 27 marca 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 79–82.
Popiełuszko J., Kazanie z 28 sierpnia 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 99–104.
Popiełuszko J., Kazanie z 29 maja 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 89–92.
Popiełuszko J., Kazanie z 29 sierpnia 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 45–52.
Popiełuszko J., Kazanie z 29 stycznia 1984 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 133–138.
Popiełuszko J., Kazanie z 30 października 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 113–120.
Popiełuszko J., Kazanie z 30 stycznia 1983 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 76–72.
Popiełuszko J., Kazanie z 31 października 1982 roku, [w:] Kazania 1982–1984, oprac. J. Sochoń, Warszawa 1992, s. 57–60.
Literatura
Brzechczyn K., Ksiądz Jerzy Popiełuszko i pastor Martin Luther King. Porównanie filozofii zaangażowania społecznego, „Myśl Protestancka” 2 (1998), s. 24–38.
Czaczkowska E. K., Wiśnicki T., Ksiądz Jerzy Popiełuszko, Warszawa 2008.
Dylus A., Etos gospodarczy w Polsce, „Przegląd Powszechny” 6 (1993), s. 407–415.
Frysztacki K., Problemy społeczne, [w:] Encyklopedia socjologii, t. 3, Warszawa 2000, s. 205–208.
Frysztacki K., Socjologia problemów społecznych, Warszawa 2009 (Wykłady z socjologii, 7).
Kaźmierczak-Kałużna I., Ubóstwo jako problem społeczny. Kwestie terminologiczne i ustalenia empiryczne, „Kultura i Społeczeństwo” 1 (2012), s. 147–157.
Kąkolewski K., Popiełuszko. Będziesz ukrzyżowany, Poznań 2010.
Kindziuk M., Świadek prawdy. Życie i śmierć księdza Jerzego Popiełuszki, Częstochowa 2010.
Kuczewski J., Kuczewska J., Conflict and „Solidarność” 1980/1981, Warsaw 2010.
Kurzyło J., Rozumienie idei miłości Ojczyzny w wypowiedziach Sługi Bożego księdza Jerzego Popiełuszki, [w:] „Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne” 10 (2009), s. 229–237.
Linz J. J., Totalitarian and authoritarian regimes, [w:] Handbook of political science, eds. F. I. Greenstein, N. W. Polsby, Reading 1975, s. 175–411.
Łopato J., Ubóstwo w Polsce – skala, dynamika, struktura, [w:] Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Perspektywa poznawcza, red. R. Szerfenberg, C. Żołędowski, M. Theiss, Warszawa 2010, s. 60–72.
Makowski G., Korupcja jako problem społeczny, Warszawa 2008 (Obyczaje. Prawo i polityka. Życie codzienne).
Marody M., Mechanizmy przekształcające ład społeczny, [w:] Meandry instytucjonalizacji. Dostosowanie Polski do Unii Europejskiej, red. M. Marody, J. Wilkin, Kraków 2002, s. 164–165.
Matysiak-Błaszczyk A., Słupska K., Wybrane problemy społeczne środowisk wiejskich (ze szczególnym uwzględnieniem edukacji młodego pokolenia wsi), „Studia Edukacyjne” 25 (2013), s. 171–193.
Michel P., Polityka i religia. Wielka przemiana, przeł. B. Czarnowska, Kraków 2000.
Miś L., Problemy społeczne. Teoria, metodologia, badania, Kraków 2007.
Miś L., Pytanie o cud. Problemy społeczne i praca socjalna, Kraków 2012 (Zeszyty Pracy Socjalnej. Uniwersytet Jagielloński, 17).
Modrzewski J., Studia i szkice socjopedagogiczne. Aktualia, Poznań–Kalisz 2011.
Nissen M. A., Social workers and the sociological sense of social problems. Balancing objectivism, subjectivism, and social construction, „Qualitative Sociology Review” 2015, nr 2, s. 216–231.
Nitecki P., Kościół na progu postkomunizmu, „Ethos” 2/3 (1992), s. 61–67.
Nitecki P., Prorok wolności, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/popieluszko.html (27.07.2016).
P. Nitecki, Zło dobrem zwyciężał. Religijno-moralny sens nauczania społecznego Księdza Jerzego Popiełuszki, Warszawa 1986, s. 26–27.
P. Nitecki, Znak zwycięstwa. Ksiądz Jerzy Popiełuszko (1947–1984), Warszawa 2002, s. 62.
Pospiszyl I., Patologie społeczne, Warszawa 2010.
Smuniewski C., Kościół w myśli błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki, „Warszawskie Studia Teologiczne” 23 (2010), s. 213–230.
Sochoń J., Jestem gotowy na wszystko. Wywiad z księdzem Jerzym Popiełuszko, [w:] Zapiski. Listy i wywiady ks. Jerzy Popiełuszko 1967–1984, oprac. G. Bartoszewski, Warszawa 2009, s. 107–112.
Sochoń J., Solidarność księdza Jerzego Popiełuszki, „Warszawskie Studia Teologiczne” 19 (2006), s. 289–302.
Staniszkis J., Ontologia socjalizmu, Kraków–Nowy Sącz 2006 (Biblioteka Myśli Politycznej, 53).
Staniszkis J., Postkomunizm. Próba opisu, Gdańsk 2001.
Staniszkis J., Samoograniczająca się rewolucja, przeł. M. Szopski, Gdańsk 2010 (Idea Solidarności).
Sztumski J., Problem społeczny jako przedmiot badań socjologii, „Studia Socjologiczne” 3 (1977), s. 215–224.
Sztumski J., Problem społeczny, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 4, Warszawa 2005, s. 906–907.
Tułowiecki D., Aktywność seniorów jako sposób na przełamywanie wykluczenia społecznego w opisach prasy regionalnej, „Studia nad Rodziną” 2013, nr 33, s. 379–407.
Tułowiecki D., Bez Boga, Kościoła i zasad? Studium socjologiczne nad religijnością młodzieży, Kraków 2012.
Tułowiecki D., Recepcja „Centesimus annus” w nauczaniu społecznym papieży: Benedykta XVI i Franciszka, [w:] Polityka społeczna wobec „rzeczy nowych”. 25-lecie encykliki „Centesimus annus” św. Jana Pawła II, red. J. Mazur, Kraków 2016, s. 367–383.
Tułowiecki D., Społeczna myśl katolicka, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 18, red. E. Giglewicz, Lublin 2013, k. 700–701.
Tyrmand L., Cywilizacja komunizmu, Kraków 2013.
Downloads
Published
Issue
Section
License
The author declares that he owns the copyright to the work (article) and that it is not limited in the scope covered by the above declaration and that the work (article) is an original work and does not infringe the copyright of other persons.
The author allows the Pontifical University of John Paul II in Krakow to use the paper free of charge, non-exclusive and unlimited in time by, i.e.:
– keeping in records and reproduction of the copies of the work using printing, reprography, magnetic recording and digital technology;
– trade in the original or copies on which the work has been recorded (introduction to the market, lending or rental of the original or copies, public exhibition, display, as well as making the work available to the public in such a way that everyone can have access to it in a place and at a time chosen by them);
– inclusion of the work in a collective work;
– granting by the Pontifical University of John Paul II in Krakow a Creative Commons Sub-licence Authorship Recognition-Non-commercial Use-No Subsidiaries 3.0 Poland
The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Magazine Platform of the university under the Creative Commons Attribution-Non-commercial Use-No Subsidiary Works 3.0 Poland license.
Thus, it entitles all interested parties to use the work under the following conditions:
- the author and the title of the work will be given,
- the place of publication (journal title and internet address of the originally published work) will be indicated,
- the work will be distributed in a non-commercial manner,
- no dependent works will be created.
