Obowiązek zaradzania potrzebom Kościoła w zakresie sprawowania kultu Bożego (kan. 222 § 1 KPK)
DOI:
https://doi.org/10.15633/acan.3831Słowa kluczowe:
potrzeby Kościoła, kult Boży, posługa w Kościele, uczestniczenie we Mszy Świętej w niedzielę i świętaAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie i omówienie najważniejszych potrzeb Kościoła wynikających ze sprawowania kultu Bożego, którym wierni zobowiązani są zaradzać, zgodnie z kan. 222 § 1 KPK. Omawiając tematykę zaradzania potrzebom Kościoła, konieczne jest odwołanie się do polskiego prawodawstwa świeckiego, ponieważ wierny przynależy także do wspólnoty państwowej. Ważna jest odpowiedź na następujące pytania: czy ustawodawca świecki zapewnia każdemu obywatelowi – katolikowi możliwość uczestniczenia we Mszy Świętej w niedzielę i święta, czy Kult Boży i zakaz handlu w niedzielę i dni świąteczne jest objęty ochroną prawną, jeśli tak, to w jakim zakresie.
Bibliografia
Źródła
Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi issu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, 27.05.1917, „Acta Apostolicae Sedis” 9 (1917), pars 2, s. 1–593.
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983), pars 2, s. 1–317; tekst łacińsko-polski: Kodeks prawa kanonicznego, przekład zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Poznań 1984.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2002.
Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, 21.11.1964, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 2008, s. 144–263.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 7.12.1965, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 2008, s. 824–981.
Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141 z późn. zm.).
Ustawa z 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. Nr 25, poz. 155 z późn. zm.).
Ustawa z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 z późn. zm.).
Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.).
Ustawa z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz. U. z 2018 r., poz. 305 z późn. zm.).
Literatura przedmiotu
Bar W., Wolność kultu religijnego, w: Prawo wyznaniowe, red. H. Misztal, P. Stanisz, Lublin 2003, s. 266–276.
Bartczak A., Konkordatowe i pozakonkordatowe gwarancje sprawowania kultu publicznego, „Łódzkie Studia Teologiczne” 25 (2016) nr 2, s. 41–55.
Bonnet P. A., Le „fidèle” récupéré comme protagoniste humain dans l’Église, w: R. Latourelle, Vatican II. Bilan et perspectives. Vingt-cinq ans après (1962–1987), Paris 1988, s. 535–557.
Castra L., Il dovere dei fedeli di sovvenire alle necessità della Chiesa, w: J. I. Arrieta, G. P. Milano, Metodo, fonti e soggetti del diritto canonico. Atti del Convegno internazionale di studi „La scienza canonistica nella secondo metà del ‘900.”, Città del Vaticano 1999, s. 909–919.
Congar Y., Ministeri e comunione ecclesiale, Bologna 1973.
Domaszk A., Dobra doczesne Kościoła, Warszawa 2016.
Dyduch J., Udział świeckich w kulcie liturgicznym w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 38 (1985) nr 1, s. 16–28.
Filipowicz K., Życie zakonne w czytaniach liturgii słowa Obrzędów profesji zakonnej, „Warszawskie Studia Pastoralne” 30 (2016) z. 1, s. 147–165.
Groppe E. T., Yves Congar’s Theology of the Holy Spirit, New York 2004.
Grześkowiak A., Wiak K., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 201916.
Góralski W., Lud Boży. Kościelne prawo osobowe, Częstochowa 1996.
Hemperek P., Góralski W., Przytuła F., Bakalarz J., Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 3: Księga III – Nauczycielskie zadanie Kościoła. Księga IV – Uświęcające zadanie Kościoła, Lublin 1986.
Hervada J., Lombardía P., El derecho del Pueblo de Dios, vol. 1: Introducción, La constitución de la Iglesia, Pamplona 1970.
Horn G.-R., The Spirit of Vatican II: Western European Progressive Catholicism in the Long Sixties, New York 2015.
Jaśkiewicz S., Eklezjologia ludu Bożego w nurcie II Soboru Watykańskiego, w: Kościół lokalny w Kościele Chrystusa, red. R. Kantor, Kraków 2015, s. 7–32.
Jaworski M., Wprowadzenie do Deklaracji o wolności religijnej, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 2008, s. 633–637.
Konecki K., Sprawowanie błogosławieństw wydarzeniem kościelnym, „Seminare” 13 (1997), s. 13–22.
Krukowski J., Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 20052.
Krzywda J., Sakramenty – kanony wstępne, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 3/2: Księga IV – Uświęcające zadanie Kościoła, red. J. Krukowski, Poznań 2011, s. 15–22.
Malesa W., Wawrzaszek A., Administracyjne aspekty organizowania kultu katolickiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach” 2015 nr 106, s. 135–147.
Martín de Agar J. T., Miejsca i czasy święte, w: Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011, s. 898–927.
Mazur K., Obowiązek zaradzenia potrzebom Kościoła, w: Obowiązki i prawa wiernych w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego, red. M. Saj, Warszawa 2017, s. 293–337.
Mazur K., Prawo wiernych świeckich do czynnego udziału w liturgii, w: Obowiązki i prawa wiernych świeckich w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego, red. M. Saj, Warszawa 2018, s. 127–162.
Molano E., Derecho Constitucional Canónico, Pamplona 2013.
Paprzycki R., Prawnokarna analiza zjawiska satanizmu w Polsce, Kraków 2002.
Pawluk T., Prawo kanoniczne według kodeksu Jana Pawła II, t. 2: Lud Boży i jego nauczanie i uświęcanie, Olsztyn 2010.
Rzemek M., Inspektorzy PIP nie będą już kontrolować sklepów w niedziele, https://www.rp.pl/Kadry/303239983-Inspektorzy-PIP-nie-beda-juz-kontrolowac-sklepow-w-niedziele.html (20.08.2019).
Schouppe J.-P., Le droit – devoir des filèles de subvenir aux besoins de l’Église, „Fidelium Iura” 9 (1999), s. 201–254.
Słowikowska A., Kompetencje koordynacyjne proboszcza. Wybrane zagadnienia, „Roczniki Nauk Prawnych” 20 (2010) nr 2, s. 191–212.
Sobolak J., Zakaz handlu w niedziele. Pierwsze kontrole sklepów bez kar, ale z upomnieniami inspektorów PIP, http://wyborcza.pl/7,155287,23124113,zakaz-handlu-w-niedziele-pierwsze-kontrole-sklepow-bez-kar.html?disableRedirects=true (20.08.2019).
Syczewski T., Teologia obrzędów poświęcenia kościoła i ołtarza, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 56 (2003) nr 3, s. 201–208.
Sztafrowski E., Podręcznik prawa kanonicznego, t. 1, Warszawa 1985.
Sztafrowski E., Podręcznik prawa kanonicznego, t. 3, Warszawa 1986.
Vázquez Sánchez J., El derecho – deber de los fieles de ayudar a la Iglesia en sus necesidades (c. 222 § 1 del CIC), „Ius Canonicum” 55 (2015) no. 109, s. 269–312.
Viladrich P. J., La declaración de derechos y deberes de los fieles, w: Redacción Ius Canonicum, El proyecto de Ley fundamental de la Iglesia. Texto bilingüe y análisis crítico, Pamplona 1971, s. 123–159.
Wierzbicki P., Współpraca wiernych świeckich z duchownymi w Kościele partykularnym, Lublin 2016.
Wujek M., Jak obejść zakaz handlu w niedzielę? Kreatywna interpretacja przepisów, https://marketingibiznes.pl/prawo-w-biznesie/jak-obejsc-zakaz-handlu-w-niedziele-kreatywna-interpretacja-przepisow/ (20.08.2019).
Zubert B. W., Prawo do sakramentów świętych, „Studia Prawnicze KUL” 35 (2008) nr 3, s. 113–128.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
