Ochrona danych osobowych w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa w świetle wybranych zasad procesu (cz. 2)
DOI:
https://doi.org/10.15633/acan.19201Słowa kluczowe:
prawo kanoniczne, dane osobowe, udostępnianie danych, nieważność małżeństwa, zasady prawaAbstrakt
W artykule podjęto problematykę zakresu ochrony danych osobowych uczestników procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa w odniesieniu do promulgowanego przez Konferencję Episkopatu Polski dekretu ogólnego w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim w kontekście wybranych zasad procesowych. W części drugiej weryfikowano hipotezę badawczą, zgodnie z którą chociaż unormowania kanonicznego prawa procesowego dotyczące konsensusu
nieważności małżeństwa nie zawierają expressis verbis przepisów mających za zadanie ochronę danych osobowych uczestników iudicium, to jednak dzięki stworzonemu systemowi zasad procesowych zapewniona jest szeroka ochrona danych in causis de matrimonii nullitate.
Bibliografia
Acebal Luján J., Principios inspiradores del derecho procesal canónico, w: Cuestiones básicas de derecho procesal canónico. XII Jornadas de la Asociación Española de Canonistas, Madrid 22–24 abril 1992, ed. J. Manzanares, Salamanca 1993, s. 13–42.
Andrzejewski M., Ochrona danych osobowych w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa w świetle wybranych zasad procesu (cz. 1), „Annales Canonici” 19 (2023) nr 1, s. 5-37.
Andrzejewski M., Powstanie kontradykcji w procesie o nieważność małżeństwa, „Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich” 30 (2020) nr 33, s. 7–22.
Andrzejewski M., The Principle of Contradiction Following the Reform by Pope Francis of the Process to Declare Nullity of Marriage (Libellus and the Subject-Matter of the Process), „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie 2022” 15 (2022) nr 1, s. 3–14.
Arroba Conde M., Giusto processo e peculiarità culturali del processo canonico, Roma 2016.
Bednarz J., Ogólne spojrzenie na udział biegłych sądowych w procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa w Sądzie Diecezjalnym w Tarnowie w latach 1983–2015, w: Struktura i działalność Sądu Diecezjalnego w Tarnowie w latach 1983–2015, red. R. Kantor, Kraków 2016, s. 41–53.
Białobrzeski T., Współpraca adwokatów z sądami kościelnymi, „Ius Matrimoniale” 29 (2018) nr 3, s. 85–99.
Boniec-Błaszczyk D., Dobrzańska S., Ochrona danych osobowych świadka w świetle obowiązku składania zeznań na rozprawie głównej, „Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM” (2017) nr 7, s. 41–58.
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, „Acta Apostolicae Sedis” 75 (1983) pars 2, s. 1–317; tekst polski: Kodeks prawa kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus, Benedicti PP. XV auctoritate promulgatus, 27.05.1917, „Acta Apostolicae Sedis” 9 (1917) pars 2, s. 3–521.
Dekret ogólny w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim, wydany przez Konferencję Episkopatu Polski w dniu 13 marca 2018 r., podczas 378. Zebrania Plenarnego w Warszawie, na podstawie kan. 455 Kodeksu Prawa Kanonicznego, w związku z art. 18 Statutu KEP, po uzyskaniu specjalnego zezwolenia Stolicy Apostolskiej z dnia 3 czerwca 2017 r., „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 30 (2018), s. 31–45.
Dotti F., Diritti della difesa e contraddittorio: garanzia di un giusto processo? Spunti per una riflessione comparata del processo canonico e statale, Roma 2005.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylająca decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW, O.J. L 119, p. 89–131.
Del Amo L., Zasady działania trybunałów, w: Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. P. Majer, Kraków 2011, s. 1088–1103.
Dyrda A., Spór o pojęcie prawa: debaty Hart–Dworkin ciąg dalszy, „Państwo i Prawo” (2014) nr 4, s. 3–17.
Dziekoński S., Problematyka jawności w Kościołach i związkach wyznaniowych na przykładzie kościelnych osób prawnych, w: Ochrona danych osobowych w Kościele, red. S. Dziekoński, P. Drobek, Warszawa 2016, s. 55–111.
Dzięga A., Ogłoszenie akt. Zamknięcie postępowania dowodowego i dyskusja sprawy, w: Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 307–323.
Dzięga A., Zasada poszukiwania prawdy obiektywnej w procesie kanonicznym, w: Kościelne prawo procesowe. Prawo rodzinne. Materiały i studia, t. 4, red. A. Dzięga, M. Greszata, P. Telusiewicz, Lublin 2007, s. 169–188.
Fajgielski P., Prawo ochrony danych osobowych. Zarys wykładu, Warszawa 2019.
Franciscus PP., Litterae apostolicae motu proprio datae Mitis Iudex Dominus Iesus quibus canones Codicis Iuris Canonici de causis ad matrimonii nullitatem declarandam reformantur, 15.08.2015, „Acta Apostolicae Sedis” 107 (2015), s. 958–970; tekst polski: Franciszek, List apostolski motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus reformujący kanony Kodeksu Prawa Kanonicznego dotyczące spraw o orzeczenie nieważności małżeństwa, Tarnów 2015.
Gudowski J., O kilku naczelnych zasadach procesu cywilnego – wczoraj, dziś, jutro, w: Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana prof. Stanisławowi Sołtysińskiemu, red. A. Nowicka, Poznań 2005, s. 1015–1033.
Gizbert-Studnicki T., Zasady i reguły prawne, „Państwo i Prawo” (1988) nr 3, s. 16–26.
Greszata M., Iudicium cum principiis. Kodeksowa weryfikacja wybranych zasad procesowych w kanonicznych sprawach o nieważność małżeństwa, Lublin 2008.
Greszata M., Kanoniczny proces zwyczajny w ujęciu księdza profesora Jerzego Grzywacza, Lublin 2007.
Greszata M., Podważenie wyroku, w: Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 363–391.
Greszata M., Problem kontradyktoryjności w kanonicznym postępowaniu o nieważność małżeństwa, w: Kościelne prawo procesowe. Materiały i studia, t. 3, red. A. Dzięga, M. Wróbel, Lublin 2003, s. 239–258.
Greszata M., Zasada tajności i publiczności w sądownictwie kościelnym, w: Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, red. J. Wroceński, J. Krajczyński, t. 1, Warszawa 2009, s. 401–414.
Greszata-Telusiewicz M., Kanoniczne domniemanie prawne za ważnością małżeństwa jako przejaw troski o rodzinę, w: Kościelne prawo procesowe. Prawo rodzinne. Materiały i studia, t. 5, Lublin 2010, s. 455–467.
Greszata-Telusiewicz M., Klasyfikacja kanonicznych zasad procesowych, „Człowiek–Rodzina–Prawo” 17 (2013) nr 8, s. 16–20.
Greszata-Telusiewicz M., „Salus animarum” jako istota reformy procesowej papieża Franciszka, Lublin 2019.
Greszata-Telusiewicz M., System kanonicznego prawa procesowego, „Człowiek–Rodzina–Prawo” (2012) nr 1, s. 10–11.
Greszata-Telusiewicz M., The Principle of Salus Animarum as the Essence of the Contradictory Character of the Canonical Trial, „Roczniki Nauk Prawnych” (2020) nr 1, s. 173–189.
Greszata-Telusiewicz M., Zasada kontradyktoryjności (Przewodnik po kanonicznych zasadach procesowych – część II), „Człowiek–Rodzina–Prawo” 23 (2014) nr 2, s. 13–17.
Gręźlikowski J., Racje i sens „prawa do obrony” w procesie o nieważność małżeństwa, „Prawo Kanoniczne” 53 (2010) nr 3–4, s. 197–222.
Grocholewski Z., Zasady inspirujące Księgę VII „De processibus” KPK, „Ius Matrimoniale” 10 (1999) nr 4, s. 153–180.
Grzelak A., Wróblewski M., Podstawowe regulacje dotyczące ochrony danych osobowych w RODO i dyrektywie 2016/680, w: Ochrona danych osobowych w sądach i prokuraturze, red. A. Grzelak, Warszawa 2019, s. 50–116.
Hofmański P., Zasada kontradyktoryjności, w: System prawa karnego procesowego, red. naczelny P. Hofmański, t. 3, cz. 1: Zasady procesu karnego, red. naukowy P. Wiliński, Warszawa 2014, s. 635–690.
Ioannes Paulus PP. II, Allocutio ad Romanae Rotae auditores, officiales et advocatos coram admissos, 26.01.1989, „Acta Apostolicae Sedis” 81 (1989), s. 922–927.
Jakubiak T., Przynależność do Kościoła Katolickiego i przetwarzanie danych według Ustawy o ochronie danych osobowych – wyzwania legislacyjne, w: Ochrona danych osobowych w Kościele, red. S. Dziekoński, P. Drobka, Warszawa 2016, s. 125–148.
Karsten K., Kilka uwag dotyczących zastosowania dekretu Konferencji Episkopatu Polski o ochronie danych osobowych z 2018 r. do spraw małżeńskich lub rodzinnych, „Annales Canonici” 17 (2021) nr 1, s. 23–37.
Kiwior W., Wprowadzenie sprawy, w: Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 179–214.
Kiwior W., Zasady działania sądów, w: Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 123–151.
Kodeks Etyki Adwokata Kościelnego, https://sites.google.com/site/korpusadwokatowkoscielnych/home/statut-kiak/kodeks-etyki-adwokata-koscielnego (15.07.2021).
Koper R., Jawność rozprawy głównej a ochrona prawa do prywatności w procesie karnym, Warszawa 2010.
Kornecka M., Zasady prawa. Studium teoretyczno-prawne, Poznań 2012.
Korycka-Zirk M., Teorie zasad prawa a zasada proporcjonalności, Warszawa 2012.
Kosowski J., Zasada informacji prawnej w polskim procesie karnym w świetle art. 16 k.p.k., Warszawa 2011.
Kraiński W., Uprawnienia Kościoła katolickiego w odniesieniu do małżeństw niekatolików, „Roczniki Nauk Prawnych” 26 (2016) nr 2, s. 101–114.
Kroczek P., Zasada „clara non sunt interpretanda” w prawie kanonicznym, Kraków 2005.
Krukowski J., Sądy w ogólności, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 5: Księga VII. Procesy, red. J. Krukowski, Poznań 2007, s. 12–122.
Krukowski J., Skargi i zarzuty, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 5: Księga VII. Procesy, red. J. Krukowski, Poznań 2007, s. 114–118.
Krukowski J., Strony w sprawie, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 5: Księga VII. Procesy, red. J. Krukowski, Poznań 2007, s. 97–113.
Krukowski J., Wierni chrześcijanie, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 2/1: Księga II. Lud Boży, red. J. Krukowski, Poznań 2007, s. 15–42.
Krzywkowska J., Skarga powodowa o nieważność małżeństwa. Wymogi materialne i formalne, „Kościół i Prawo” 16 (2014) nr 2, s. 159–175.
Krzywkowska J., Sztychmiler R., Adwokat w sprawach o nieważność małżeństwa. Rozwiązania ustawodawcze i ich stosowanie w sądach kościelnych (1983–2018), Olsztyn 2018.
Leszczyński G., Urząd adwokata stałego w świetle Instrukcji „Dignitas connubii”, „Ius Matrimoniale” 17 (2006) nr 11, s. 139–152.
Leszczyński G., Wartość dowodowa opinii biegłego w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, „Ius Matrimoniale” 15 (2004) nr 9, s. 137–150.
Łakomiec K., Ochrona danych osobowych w sądach administracyjnych, w: Ochrona danych osobowych w sądach i prokuraturze, red. A. Grzelak, Warszawa 2019, s. 170–189.
Majer P., Niestawiennictwo strony pozwanej w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, „Ius Matrimoniale” 13 (2002) nr 7, s. 167–190.
Miziński A. G., Status prawny adwokata w Kościele łacińskim, Lublin 2011.
Murzynowski A., Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1984.
Nowicka U., Proces o nieważność małżeństwa po „Mitis Iudex Dominus Iesus” w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2016.
Paprocki T., The Publication of the Acts, the Conclusion on the Case, and the Discussion of the Case [cc. 1598–1606], w: New Commentary on the Code of Canon Law, eds. J. P. Beal, J. A. Coriden, Th. J. Green, New York–Mahwah 2000, s. 1706–1715.
Pastwa A., Peritus peritorum czy iudex peritorum? Uwagi o pozycji sędziego w dialogu z biegłym (kan. 1095), „Roczniki Nauk Prawnych” 26 (2016) nr 2, s. 115–136.
Parlament Europejski i Rada (UE), Rozporządzenie 216/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), Dz. Urz. L 119 z 4.05.2016 r.
Pikus S., Niezawisłość sędziego kościelnego, Lublin–Sandomierz 2009.
Pieronek T., Ochrona praw osoby ludzkiej w kanonicznym prawie procesowym, „Analecta Cracoviensia” 20 (1988), s. 241–263.
Pompedda M., Studi di diritto processuale canonico, Milano 1995.
Pontificium Consilium de Legum Textibus, Instructio servanda a tribunalibus dioecesanis et interdioecesanis in pertractandis causis nullitatis matrimonii Dignitas connubii, 25.01.2005, „Communicationes” 37 (2005), s. 11–92; tekst polski: Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007.
Przewodnik po nowych przepisach dotyczących ochrony danych osobowych dla osób pełniących posługę w Kościele katolickim na terytorium Polski (stan prawny na dzień 25 maja 2018 roku). Materiały pomocnicze przygotowane dla uczestników szkolenia w Archidiecezji Lubelskiej, http://pliki.diecezja.lublin.pl/ODO/ochrona_danych_osobowych_szkolenie.docx.pdf (01.03.2021).
Romanko A., Prawo do obrony w kanonicznym procesie karno-administracyjnym. Zarys problematyki, „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddział w Lublinie” 11 (2018) nr 2, s. 363–373.
Rozkrut T., Dialog sędziego z biegłym w kanonicznym procesie małżeńskim, „Prawo Kanoniczne” 54 (2011) nr 1–2, s. 161–174.
Rozkrut T., Dowody, w: Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 229–295.
Rozkrut T., Jan Paweł II do Roty Rzymskiej, Tarnów 2003.
Rozkrut T., Walor opinii biegłego w kanonicznym procesie małżeńskim (Studium historyczno-prawne), Tarnów 2002.
Ryguła P., Ochrona danych osobowych w procesie o nieważność małżeństwa kanonicznego w sądach Kościoła katolickiego w Polsce, w: Internet. Przetwarzanie danych osobowych. Processing of personal data, red. K. Czaplicki, G. Szpor, Warszawa 2019, s. 165–175.
Skorupka J., O sprawiedliwości procesu karnego, Warszawa 2013.
Sobczak A., Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego, Gniezno 2001.
Stankiewicz A., Instrukcja, w: Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. T. Rozkrut, Sandomierz 2007, s. 10–33.
Stelmach J., Sarkowicz R., Filozofia prawa XIX i XX wieku, Kraków 1999.
Strzała M., Nieoparte na kryterium członkostwa warunki dopuszczalności przetwarzania danych osobowych ujawniających przekonania religijne lub światopoglądowe (pojęcie stałych kontaktów w rozumieniu art. 9 ust. 2 lit. d RODO), w: Prawo do prywatności w Kościołach i innych związkach wyznaniowych, red. T. J. Zieliński, M. Hucał, Warszawa 2019, s. 99–116.
System prawa karnego procesowego, red. naczelny P. Hofmański, t. 3, cz. 1: Zasady procesu karnego, red. naukowy P. Wiliński, Warszawa 2014.
Sztychmiler R., Dynamiczna posługa adwokata w zreformowanym procesie małżeńskim, w: Reforma procesowa papieża Franciszka – pierwsze doświadczenia. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 12–13 czerwca 2017 roku, red. T. Rozkrut, Tarnów 2018, s. 89–103.
Sztychmiler R., Prawo do obrony w procesie kanonicznym, w: Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, red. J. Wroceński, J. Krajczyński, t. 1, Warszawa 2009, s. 791–807.
Świecki D., Bezpośredniość czy pośredniość w polskim procesie karnym, Warszawa 2012.
Tęcza-Paciorek A., Zasada domniemania niewinności w polskim procesie karnym, Warszawa 2012.
Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze, Dz. U. Nr 16 poz. 124, ze zm.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Dz. U. Nr 89 poz. 555, ze zm.
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. Nr 153 poz. 1270, ze zm.
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. Nr 43 poz. 296, ze zm.
Waltoś S., Model postępowania przygotowawczego na tle prawnoporównawczym, Warszawa 1968.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2018.
Wiliński P., Zasada prawa do obrony w polskim procesie karnym, w: System prawa karnego procesowego, red. naczelny P. Hofmański, t. 3, cz. 2: Zasady procesu karnego, red. naukowy P. Wiliński, Warszawa 2014, s. 1471–1563.
Witkowski W., Natura i moc dowodowa dokumentu w kanonicznym procesie sądowym, Lublin 2018.
Wolska-Bagińska A., Ochrona danych osobowych a zasady procesu karnego, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 31 (2018) nr 3, s. 23–36.
Wolska-Bagińska A., Szczególne formy przetwarzania danych osobowych w procesie cywilnym i karnym, w: Ochrona danych osobowych w sądach i prokuraturze, red. A. Grzelak, Warszawa 2019, s. 117–169.
Woś T., Knysiak-Molczyk H., Romańska M., Postępowanie sądowoadministracyjne, red. naukowa T. Woś, Warszawa 2004.
Wójcicka B., Jawność postępowania sądowego w polskim procesie karnym, Łódź 1989.
Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Zasady prawa: zagadnienia podstawowe, Warszawa 1974.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
