Legitymacja czynna domu zakonnego Ojców Augustianów w Krakowie w postępowaniu regulacyjnym

Abstract

Składając wniosek, a następnie pozew w trybie przepisów art. 61 ust. 1 i art. 64 ust. 2 ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej kościelna osoba prawna musi wykazać swoją legitymację czynną do złożenia wniosku (pozwu), jego popierania oraz nabycia prawa własności. Musi zatem wykazać, że jest tą kościelną osobą prawną, która została pozbawiona własności nieruchomości wskutek jej upaństwowienia (tożsamość podmiotów), lub że jest następcą prawnym tej osoby. Wystąpienie z roszczeniem o przywrócenie własności nieruchomości upaństwowionej nie jest uzależnione od tego, czy nieruchomość ta uprzednio stanowiła własność tej osoby prawnej. Może bowiem zachodzić zarówno następstwo prawne w ścisłym tego słowa znaczeniu, jak i określone przepisami ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej uprawnienie do przywrócenia własności nieruchomości, należącej uprzednio do osoby prawnej tego Kościoła (następstwo sensu largo). Tożsamość lub następstwo prawne kościelnych osób prawnych wymagają wskazania podstawy prawnej nie tylko w prawie kanonicznym, lecz również w prawie polskim. W tym celu należy dokonać zarówno wykładni przepisów prawa materialnego, jak i procesowego. Nie ulega jednak wątpliwości, że w obowiązujących po jednostronnym wypowiedzeniu konkordatu z 1925 roku aż do 23 maja 1989 roku przepisach prawa polskiego takiej normy prawnej nie było, ponieważ ówczesny ustawodawca uchylał się od jej uchwalenia, mimo obowiązywania przepisu Konstytucji PRL w tym zakresie. Kwestie te zostały szczegółowo omówione w artykule na przykładzie nacjonalizacji i rewindykacji nieruchomości domu zakonnego Ojców Augustianów w Krakowie.