Ambrogio Contarini i jego podróż na Wschód. Okoliczności nawiązania kontaktów dyplomatycznych przez Wenecję i Polskę z Persją w drugiej połowie XV w.

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest mało znanemu w historiografii wątkowi dyplomatycznych kontaktów pomiędzy Europą chrześcijańską a Uzun Hassanem (1423-1478), władcą Persji. Stolicą jego państwa było, leżące obecnie w północno-zachodnim Iranie miasto Tabriz. Uzun Hassan wspierał militarnie przeciwników Turcji osmańskiej i dążył do nawiązania kontaktów dyplomatycznych z państwami chrześcijańskimi. Autor krótko przedstawił dzieje tych poselstw, których celem była zazwyczaj Wenecja i Rzym. W 1472 r. jedno z nich zawitało również do stolicy Królestwa Polskiego Krakowa. Poza krótkimi wzmiankami we współczesnych kronikach i dokumentach dyplomatycznych niewiele wiemy o szczegółach tych pierwszych politycznych kontaktów z Persją. Zasadnicza część artykułu odnosi się natomiast do niezwykle dobrze udokumentowanej źródłowo podróży na dwór Uzun Hassana w Tabriz weneckiego posła Ambrogio Contariniego. W dyplomatyczną podróż wyprawił się on z Wenecji w lutym 1474 r. Ponieważ Turcy w owym czasie blokowali przeprawę z Cypru do Azji Mniejszej wenecki poseł zdecydował się na podróż lądem poprzez Niemcy, Królestwo Polskie i Ruś. Niezwykle cenne są jego opisy mało znanych regionów leżących nad Dnieprem, w tym samego Kijowa. Szczegółowo opisał swoją pełną przygód podróż kierując się do Kaffy nad Morzem Czarnym. Stamtąd omijając posiadłości tureckie i góry Kaukazu, uniknąwszy wielu niebezpieczeństw Contarini przedostał się do Persji.