Wójta Józefa Putka droga do interdyktu. Konflikt między władzami gminnymi a proboszczem w Choczni w świetle dokumentów kościelnych
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.243Klíčová slova:
ksiądzt, interdykt, Chocznia, emigracja, Stany Zjednoczone Ameryki, XX wiekAbstrakt
Dr Józef Putek, radykał chłopski, wybitny działacz ludowy i poseł na Sejm, zaczynał swoją karierę polityczną w rodzinnej wsi Choczni, a w 1919 roku został wybrany na jej wójta. Jego bezkompromisowy antyklerykalizm szybko doprowadził do konfliktu z ks. Józefem Dunajeckim, długoletnim proboszczem parafii w Choczni. Spór między władzami gminnymi a choczeńskim probostwem szybko zaczął dzielić wieś na zwolenników dr. Putka, w znakomitej większości działaczy ruchu ludowego, i ks. Dunajeckiego. Wójt zarzucał proboszczowi niegospodarność, samowolę w dysponowaniu majątkiem kościelnym i brak dbałości o plebańskie budynki. Opierając się na własnej interpretacji ustaw o konkurencji kościelnej, dr Putek samodzielnie przystąpił do renowacji kościoła i wyprzedaży części jego majątku, co budziło sprzeciw parafian.
Nowy etap konfliktu zaczął się w 1926 roku, gdy naczelnik gminy stanął na czele Komitetu parafialnego. Punktem krytycznym w sporze między władzami gminnymi i Komitetem a proboszczem Dunajeckim była sprawa fundacji dzwonów, zakupionych po części ze składek parafian w Choczni, a po części z funduszy zebranych przez chocznian z Detroit i Chicago. Dr Putek sprzeciwił się zawieszeniu dzwonów na wieży kościelnej, powołując się na zagrożony interes Komitetu parafialnego i samowolę księdza proboszcza. Wtargnięcie do kościoła przedstawicieli władz gminnych, z wójtem na czele i opieczętowanie dzwonu było bezpośrednim powodem rzucenia na dr. Putka kary interdyktu osobistego przez abp. Adama S. Sapiehę. Pośrednimi zaś powodami była antyklerykalna działalność wójta, tak polityczna, jak i publicystyczna, m.in. na łamach wydawanej w Choczni gazety „Sztandar Chłopski”.
W 1929 roku dr Putek został odwołany z funkcji naczelnika gminy, a niedługo później uwięziony przez władze sanacyjne w Brześciu. W kwietniu 1939 roku Metropolita krakowski zniósł ciążącą na nim karę interdyktu.
Stažení
Publikováno
Číslo
Sekce
Licence
Copyright (c) 2013 Marcin Witkowski
Tato práce podléhá licenci na základě Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Autor prohlašuje, že mu přináleží autorská práva k dílu a že nejsou omezena v rozsahu spadajícím pod toto prohlášení a že je dílo originální a nenarušuje autorská práva jiných osob.
Autor povoluje Papežské univerzitě Jana Pavla II. v Krakově bezplatné, nevýhradní a časově neomezené využívání díla, tedy:
- záznam a reprodukci: vytváření exemplářů díla tiskařskou, reprografickou technikou, magnetickým záznamem a digitální technikou;
- obchodování s originálem nebo exempláři, na nichž bylo dílo zaznamenáno (uvedení do obratu, zapůjčení nebo nájem originálu nebo exemplářů, veřejné vystavování, zobrazování a také veřejné zpřístupňování díla tak, aby k němu mohl mít každý přístup na místě a v čase, který si vybere);
- začlenění díla do kolektivního díla;
- poskytnutí sublicence Papežskou univerzitou Jana Pavla II. v Krakově Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Papežská univerzita Jana Pavla II. v Krakově zpřístupňuje dílo na platformě časopisu patřící vysoké škole, na základě licence Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tím také opravňuje všechny zájemce k využití díla za následujících podmínek:
- bude uveden autor a název díla,
- bude uvedeno místo publikování (název časopisu a internetová adresa na původně publikované dílo),