Konserwatyści krakowscy a zamach majowy. Ewolucja optyki działaczy Stronnictwa Prawicy Narodowejw stosunku do zamachu stanu z 1926 r.
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.3308Klíčová slova:
konserwatyzm, zamach majowy, konserwatyści krakowscy, lata 20. XX w.Abstrakt
Zamach majowy jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych wydarzeń w historii niepodległej Polski. Józef Piłsudski, który głosił potrzebę „sanacji” czyli uzdrowienia państwa, 12 maja 1926 roku wraz z grupą tzw. piłsudczyków dokonał zamachu, w wyniku którego przejął władzę w stolicy. Dla konserwatystów był to czyn absolutnie niezgodny z prawem oraz sprzeczny z linią ideowa tej grupy. Dla zachowawców jednym z najistotniejszych elementów ideowych było pielęgnowanie tradycji i wprowadzanie zmianw oparciu o proces ewolucji a nie rewolucji. Grupa konserwatystów krakowskich początkowo negatywnie ustosunkowała się do zbrojnego przejęcia władzy przez piłsudczyków, co odzwierciedlały artykuły ukazujące się w ich krakowskim organie prasowym – „Czasie”. Wraz z posunięciami rządu po 1926 r. (m.in. utworzenie rządu na czele z Józefem Piłsudskim oraz uwzględnienie w gabinecie przedstawicieli grupy wileńskich zachowawców – „żubrów wileńskich”), optyka tego środowiska ulegała powolnej zmianie. Celem artykułu jest ukazanie procesu ewolucji jaki miał miejsce w wewnątrz grupy krakowskich zachowawców względem zamachu majowego -od skrajnie negatywnego podejścia do akceptacji a nawet nawiązania współpracy z obozem rządzącym po 1926 roku.Reference
Estreicher K., Konserwatyzm krakowski. Wybór pism, Kraków 2012.
Garlicki A., Józef Piłsudski 1867-1935, Kraków 2017.
Jabłoński H., Piłsudski a konserwatyści krakowscy (kilka faktów z lat 1926-1927) , [w:] Studia Historyczne. Księga Jubileuszowa z okazji 70 rocznicy urodzin prof. dra Stanisława Arnolda, Warszawa 1965, s. 150-165.
Jaskólski M., Kaduceus polski. Myśl polityczna konserwatystów krakowskich 1866-1934, Kraków 2014.
Kawalec J., Działalność polityczna polskich konserwatystów w latach 1918-1939, http://www.legitymizm.org/dzialalnosc-polskich-konserwatystow - stan na dzień 24.07.2018.
Krukowski S., Nowela sierpniowa z 1926 r., [w:] Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t.2, red. M. Kallas, Warszawa 1990, s. 134-137.
Mackiewicz, Historia Polski od 11 listopada 1918 roku do 17 września 1939, Kraków 2012.
Piłsudski J., Pisma zbiorowe, t. IX, Warszawa 1937.
Rataj M., Pamiętniki 1919-1927, Warszawa 1965.
Rudnicki Sz., Działalność polityczna polskich konserwatystów 1918-1926, Wrocław 1981.
Sikorski T., W kręgu państwa i władzy. Koncepcje ustroju polskich konserwatystów (1926-1939), Toruń 2007.
Władyka W., Działalność polityczna polskich stronnictw konserwatywnych w latach 1926-1935, Wrocław 1977.
Stažení
Publikováno
Číslo
Sekce
Licence
Copyright (c) 2019 Katarzyna Kwinta
Tato práce podléhá licenci na základě Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Autor prohlašuje, že mu přináleží autorská práva k dílu a že nejsou omezena v rozsahu spadajícím pod toto prohlášení a že je dílo originální a nenarušuje autorská práva jiných osob.
Autor povoluje Papežské univerzitě Jana Pavla II. v Krakově bezplatné, nevýhradní a časově neomezené využívání díla, tedy:
- záznam a reprodukci: vytváření exemplářů díla tiskařskou, reprografickou technikou, magnetickým záznamem a digitální technikou;
- obchodování s originálem nebo exempláři, na nichž bylo dílo zaznamenáno (uvedení do obratu, zapůjčení nebo nájem originálu nebo exemplářů, veřejné vystavování, zobrazování a také veřejné zpřístupňování díla tak, aby k němu mohl mít každý přístup na místě a v čase, který si vybere);
- začlenění díla do kolektivního díla;
- poskytnutí sublicence Papežskou univerzitou Jana Pavla II. v Krakově Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Papežská univerzita Jana Pavla II. v Krakově zpřístupňuje dílo na platformě časopisu patřící vysoké škole, na základě licence Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Tím také opravňuje všechny zájemce k využití díla za následujících podmínek:
- bude uveden autor a název díla,
- bude uvedeno místo publikování (název časopisu a internetová adresa na původně publikované dílo),