Starania kard. Karola Wojtyły o uznanie kultu królowej Jadwigi sprawowanego „od niepamiętnych czasów” (1967–1974)
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.30212Słowa kluczowe:
deklaracja, kanonizacja, królowa Jadwiga Andegaweńska, proces beatyfikacyjny, staraniaAbstrakt
Pierwszy proces krakowski w sprawie beatyfikacji królowej Jadwigi Andegaweńskiej (1374–1399) zakończył się w 1950 roku przekazaniem akt do watykańskiej Kongregacji Obrzędów. Proces prowadzono drogą zwyczajną „super fama virtutum et miraculorum”. W ocenie komisji historycznej Kongregacji Obrzędów przeprowadzenie procesu drogą zwyczajną wymagało wielu źródeł, co nie jest łatwe do wykazania w przypadku kandydata na ołtarze żyjącego w odległej przeszłości. Podjęto próby uzupełnienia dokumentacji, ale daremne.
Strona watykańska postulowała, żeby raczej obrać drogę wykazania kultu „od niepamiętnych czasów”. Tę ideę podjął ks. kard. Karol Wojtyła w 1967 roku. Do przeprowadzenia kwerend w archiwach europejskich wyznaczył archiwistę z Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie ks. Czesława Skowrona, a Wydziałowi Duszpasterskiemu Kurii Metropolitalnej w Krakowie polecił przeprowadzić badania ankietowe we wszystkich diecezjach polskich na temat wizerunków królowej Jadwigi czczonych w kościołach. Kwerendy przeprowadzone przez ks. Skowrona doprowadziły do odkrycia wielu nieznanych dokumentów, a wyniki ankiet wykazały obecność około 150 wizerunków królowej Jadwigi w kościołach, z czego połowa przedstawiała ją z aureolą nad głową. Zebrane dane zostały zestawione przez dr Małgorzatę Matusek. Na początku 1974 roku kard. Wojtyła na podstawie opracowanego materiału ogłosił, że królowa Jadwiga w każdym stuleciu była czczona jak święta. Ta deklaracja była ważnym punktem odniesienia dla dalszego procedowania sprawy jej beatyfikacji. Nie byłoby to wtedy możliwe bez determinacji i zaangażowania kard. Wojtyły.
Bibliografia
Źródła archiwalne i drukowane
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, sygn. AKKW, B I/1319a. List prof. O. Haleckiego z 4 XI 1971 r. i odpowiedź ks. kard. K. Wojtyły.
Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu, Archiwum św. Jadwigi Królowej, Artykuły przedłożone przez Vice-
-Postulatora sprawy celem udowodnienia przy pomocy świadków i dokumentów opinii świętości życia, cnót i cudów Służebnicy Bożej Jadwigi Królowej polskiej, Kraków 1949.
Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu, Archiwum św. Jadwigi Królowej, List kard. K. Wojtyły do ks. Cz. Obtułowicza z 29 grudnia 1973 roku i przygotowane przez ks. Obtułowicza Zestawienie wpływów i wydatków związanych z przygotowaniem materiałów do procesu beatyfikacyjnego królowej Jadwigi od r. 1970 do r. 1973.
Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu, Archiwum św. Jadwigi Królowej, O. Halecki, W sprawie beatyfikacji Królowej Jadwigi, White Plains 1971, maszynopis. O. Halecki, Czy Królowa Jadwiga była świętą?, White Plains 1972, maszynopis
Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu, Archiwum św. Jadwigi Królowej, Publikacje o Królowej Jadwidze, zeszyt 1, Kraków 1970. Publikacje o Królowej Jadwidze zwanej błogosławioną, zeszyt 2, Kraków 1971. Publikacje o błog. Królowej Jadwidze królowej Polski, zeszyt 3, Kraków 1973, maszynopisy.
Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu, Archiwum św. Jadwigi Królowej, Rzut oka na itinerarium Królowej Jadwigi oraz jej powiązania z niektórymi miejscowościami, b.d. i b.m. [1969], maszynopis, s. 1–8.
Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu, Archiwum św. Jadwigi Królowej, Spuścizna ks. Cz. Skowrona.
Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej na Wawelu, Archiwum św. Jadwigi Królowej, 600. rocznica urodzin błogosławionej Jadwigi Królowej, maszynopis, s. 1–70.
O Świętej Jadwidze, królowej Polski mówią…, oprac. M. Jagosz, Kraków 1997.
Przewodnik abo kościołów krakowskich krótkie opisanie. Wydany w 1603 z widokami Krakowa, którego już nie ma, oprac. J. Kiliańczyk-Zięba, Kraków 2002.
Opracowania
Bednarski F. i in., Błogosławiona Jadwiga Królowa. Historia jej kultu, beatyfikacja, formularze liturgiczne, Rzym 1981.
Haller J., Pamiętniki (z wyborem dokumentów i zdjęć), Londyn 1964 (Biblioteka Polska – Veritas).
Jagosz M., Beatyfikacja i kanonizacja Świętej Jadwigi Królowej, Kraków 2003 (Studia do Dziejów Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, 15).
Klubówna A., Królowa Jadwiga. Opowieść o czasach i ludziach, Warszawa 1971.
Kowalczyk M., Krakowskie mowy uniwersyteckie z pierwszej połowy XV wieku, Wrocław–Kraków–Warszawa 1970 (Źródła do Dziejów Nauki i Techniki, 8).
Ku czci królowej Jadwigi w 550 rocznicę jej zgonu, „Polonia Sacra” 2 (1949) z. 3, s. 201–300.
Rozynkowski W., Sowa W., Kult św. Jadwigi królowej w parafii nieszawskiej, na przykładzie wyposażenia kościoła parafialnego, „Studia Włocławskie” 3 (2000), s. 395–404.
Rymkiewicz W., Portret królowej: powieść współczesna, Warszawa 1971.
Sędłak M., Rola arcybiskupa A. S. Sapiehy w staraniach o beatyfikację królowej Jadwigi Andegaweńskiej, w: Kardynał Adam Stefan Sapieha 1867–1951. Książę Niezłomny. Materiały z sesji zorganizowanej przez Uniwersytet Jagielloński, Polską Akademię Umiejętności i Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w dniu 26 marca 2012, w 100-lecie konsekracji i ingresu Adama Stefana Sapiehy, red. J. Urban, Kraków 2014, s. 87–90.
Stabińska J. OSB ap, Królowa Jadwiga, Kraków 1969.
Urban J., Jubileusz 600-lecia urodzin św. Jadwigi królowej, w: Śladami św. królowej Jadwigi i jej epoki, red. T. Graff, Kraków 2013, s. 169–182.
Urban J., Powroty z Królową Jadwigą, Kraków 2024.
Uroczystości ku czci bł. Jadwigi Królowej w Rzymie w 600-lecie urodzin, „Biuletyn Informacyjny. Postulatorski Ośrodek Studiów” 8 (1974) nr 4, s. 50–51.
Zawadzki R. M., Fundacje i darowizny kościelne królowej Jadwigi, „Analecta Cracoviensia” 27 (1995), s. 679–700.
Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej. Część 1: 1063–1415, wydał S. Kuraś, Lublin 1965 (Materiały Źródłowe do Dziejów Kościoła w Polsce, 1).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
