Teoria wrażliwości moralnej Johna McDowella
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.1794Słowa kluczowe:
John McDowell, racje moralne, wrażliwość, wartości, etykaAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie i analiza „teorii wrażliwości moralnej” Johna McDowella, jednego z najbardziej wpływowych współczesnych filozofów. Jego koncepcja jest udaną próbą oparcia etyki na wartościach i racjach moralnych. Idea własności wtórnych, służących jako model dla pojęcia wartości, jest cenną propozycją filozoficzną, mającą na celu zrozumienie fenomenu wartości i obiektywności wymogów moralnych.W swoich rozważaniach McDowell kładzie nacisk na kognitywny charakter wrażliwości moralnej, definiując ją jako zdolność rozpoznawania wymogów moralnych, której towarzyszy umiejętność wyciszania racji pozamoralnych. Zatem łączy on rozważania na temat ontologii i epistemologii wartości z teorią motywacji, prezentując przekonującą wersję internalizmu motywacyjnego. Tezy McDowella poparte są analizami dotyczącymi procesu wychowania, pełniącego kluczową rolę w kształtowaniu cnoty wrażliwości moralnej.
Jednak teoria McDowella napotyka poważne trudności, jako że filozof ten odrzuca istnienie zewnętrznej perspektywy i zasad ogólnych. Rodzi się wątpliwość, czy koncepcję McDowella można uznać za udaną obronę kognitywizmu i realizmu moralnego, ponieważ proponuje on specyficzne, zawężone rozumienie podstawowych pojęć filozoficznych, takich jak wiedza lub obiektywność.
Bibliografia
Aristotle, Nichomachean ethics, trans. D. Ross, Kitchener 1999.
Blackburn S., Errors and the phenomenology of value, [in:] Morality and objectivity, ed. T. Honderich, London 1985, p. 1–22.
Buckland J., Defending McDowell’s secondary property analogy for moral realism, www.academia.edu/1004236/Defending_McDowells_Moral_Realism (12.11.2015).
Mackie J. L., Ethics: inventing right and wrong, Harmondsworth 1977.
McDowell J., Mind and world, Cambridge–London 1994.
McDowell J., Mind, value, and reality, Cambridge–London 2002.
Nagel T., The possibility of altruism, Princeton 1978.
Rutkowski M., Obowiązek moralny a motywacja, Szczecin 2001.
Strobach N., Platonism and anti‑Platonism, [in:] John McDowell: reason and nature, ed. M. Willaschek, Münster 1999, p. 55–58.
Tollefsen Ch., McDowell’s moral realism and the secondary quality analogy, “Disputatio. International Journal of Philosophy” May 2000 no. 8, http://www.disputatio.com/wp‑content/uploads/2000/05/008-3.pdf.
Wiggins D., Needs, values, truth: essays in the philosophy of value, Oxford 1987.
Wright C., Moral values, projection and secondary qualities, “Proceedings of the Aristotelian Society” 1988 suppl. vol. 62, p. 1–26.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
