Autoteleologia osoby a teleologia natury w antropologii Karola Wojtyły

Autor

  • Tadeusz Biesaga Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.3690

Słowa kluczowe:

Karol Wojtyła, antropologia, teleologia, autoteleologia, natura człowieka, osoba, ­personalizm realistyczny

Abstrakt

Artykuł rekonstruuje i analizuje Wojtyłowską propozycję przezwyciężenia dualizmu antropologicznego przez syntezę teleologicznych tendencji natury ludzkiej z autoteleologią wolności osoby. Propozycja ta zmierza równocześnie do syntezy filozofii bytu i filozofii świadomości, inaczej syntezy podmiotowego i przedmiotowego, subiektywnego i obiektywnego ujęcia człowieka oraz norm moralnych. Droga ta jest trudniejsza niż obrana przez antropologię spirytualistyczną lub jej przeciwieństwo, antropologię naturalistyczną, czy materialistyczną. Drogę tę można nazwać filozofią i antropologią ­integralną, łączącą w sobie pełne ujęcie bytu ludzkiego.

Biogram autora

  • Tadeusz Biesaga - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tadeusz Biesaga SDB – ks. prof. dr hab., filozof, etyk, bioetyk, teoretyk etyki medycznej, kierownik Katedry Bioetyki na Wydziale Filozoficznym UPJPII w Krakowie. Rozwija personalistyczną etykę, bioetykę i etykę medyczną. Z punktu widzenia personalizmu realistycznego przeprowadza krytykę utylitaryzmu i kontraktualizmu w etyce ogólnej, bioetyce i etyce medycznej.

Bibliografia

Biesaga T., Personalizm realistyczny a personalizm transcendentalny w sporze o uzasadnianie norm moralnych, w: W kręgu inspiracji personalizmu etycznego: Ślipko – Tischner – Styczeń, red. P. Duchliński, Kraków 2012, s. 133–142.

Gałkowski J., Natura, osoba, wolność, „Analecta Cracoviensia” 5–6 (1973–1974), s. 177–182.

Gogacz M., Hermeneutyka „Osoby i czynu” (Recenzja książki Księdza Kardynała Karola Wojtyły Osoba i czyn), Kraków 1969), Analecta Cracoviensia” 5–6 (1973–1974), s. 125–138.

Jan Paweł II, Encyklika Veritatis splendor, Kraków 1993.

Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Chrystus odwołuje się do „początku”, Città del Vaticano 1980.

Jaworski M., Koncepcja antropologii filozoficznej w ujęciu Kardynała Karola Wojtyły (Próba odczytania w oparciu o studium „Osoba i czyn”), „Analecta Cracoviensia” 5–6 (1973–1974), s. 91–106.

Kalinowski J., Metafizyka i fenomenologia osoby ludzkiej. Pytania wywołane przez „Osobę i czyn”, „Analecta Cracoviensia” 5–6 (1973–1974), s. 63–71.

Krąpiec M. A., Książka Kardynała Wojtyły monografią osoby jako podmiotu moralności, „Analecta Cracoviensia” 5–6 (1973–1974), s. 57–61.

Tischner J., Metodologiczna strona dzieła „Osoba i czyn”, „Analecta Cracoviensia” 5–6 (1973–1974), s. 85–89.

Wojciechowski T., Jedność duchowo-cielesna człowieka w książce „Osoba i czyn”, „Analecta Cracoviensia” 5–6 (1973–1974), s. 191–199.

Wojtyła K., Człowiek w polu odpowiedzialności, red. A. Szostek, Rzym–Lublin 1991.

Wojtyła K., Elementarz etyczny, w: K. Wojtyła, Aby Chrystus się nami posługiwał, Kraków 1980, s. 129–182.

Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, red. T. Styczeń, J. W. Gałkowski, A. Rodziński, A. Szostek, Lublin 1982 (Człowiek i Moralność, 1).

Wojtyła K., Osoba i czyn, red. M. Jaworski, Kraków 1969.

Wojtyła K., Rozważania o istocie człowieka, Kraków 1999.

Wojtyła K., Transcendencja osoby w czynie a autoteleologia człowieka, w: K. Wojtyła, „Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne, red. T. Styczeń, W. Chudy, J. W. Gałkowski, A. Rodziński, A. Szostek, Lublin 1994, s. 477–490 (Człowiek i Moralność, 4).

Wojtyła K., Wykłady lubelskie, red. T. Styczeń, J. W. Gałkowski, A. Rodziński, A. Szostek, Lublin 1986 (Człowiek i Moralność, 3).

Pobrania

Opublikowane

2020-09-30

Numer

Tom 53 Nr 1 (2020)

Dział

Artykuły

Licencja

W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:

1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)

3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).