The contemporary science and the new theo(cosmo)logy project
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.3772Słowa kluczowe:
Heller M., Mezei B. M ., Barbour I. R ., god of the gaps, physicotheology, picture of the world, The big bang, fine tuning, the anthropic principle, quantum revolution, negative theology, entropyAbstrakt
Balázs Mezei, in an essay entitled Demythologizing Christian philosophy: an outline, criticizes the position he describes as “cosmotheology”. By this he means a philosophical refl ection on the world that is strongly conditioned by the pre-Copernican conception of the universe. In his opinion, the only solution to the problem of “cosmotheology” is to “demythologize” philosophy, freeing it from all cosmological conditions, which constitute only an unnecessary burden. Michał Heller presents a diff erent attitude. He argues that theology – that is, rational refl ection on Christian revelation – must take into account what in many publications he calls “the current image of the world.” Science is supposed to be a specific locus theologicus: a source of refl ection and theological argumentation. A theologian cannot turn his back on such important issues for modern science as the Big Bang theory, the eternity and infinity of the universe, fine tuning of the initial conditions of the universe. These data from the natural sciences can not only inspire but also point to new ways of understanding classical theological theories. It is the concept of “inspiration” that seems to be central to the approach that we have defined as “the new theo (cosmology)”. On a few selected examples we want to show how, on the basis of the latest cosmological data, Heller shapes the “new theology”, creatively refl ecting on questions about the creation of the world, its eternity, and Providence caringly supporting the existence of the universe.Bibliografia
Saint Augustine, Confessions, trans. V. J. Bourke, Washington 2008.
Barbour I. R., Religion and science. Historical and contemporary issues, San Francisco 1997.
Berman M. S., Large number hypothesis, “International Journal of Theoretical Physics” 31 (1992) no. 8, pp. 1447–1450.
Carré M. H., Physicotheology, [in:] Encyclopedia of philosophy, ed. D. M. Borchert, vol. 7, Detroit 2006, pp. 556–563.
Carter B., Large number coincidences and the anthropic principle in cosmology, [in:] Confrontation of cosmological theories with observational data, ed. M. S. Longair, Dordrecht 1974, pp. 291–298.
Eisberg R., Resnick R., Quantum Physics of Atoms, Molecules, Solids, Nuclei, and Particles, New York 1985.
Halliday D., Resnick R., Walker J., Fundamentals of Physics, Hoboken 2014.
Hawking S. W., A Brief History of Time, New York 1988.
Heller M., Bóg i nauka. Moje dwie drogi do jednego celu, trans. E. Nicewicz-Staszowska, Kraków 2013.
Heller M., Budzik S., Wszołek S., Nauki jako „locus theologicus” – próba wniosków, [in:] Obrazy świata w teologii i naukach przyrodniczych, ed. M. Heller, S. Budzik and S. Wszołek, Tarnów 1996, pp. 253–259.
Heller M., Filozofia i wszechświat. Wybór pism, Kraków 2006.
Heller M., Kosmiczna przygoda Człowieka Mądrego, Kraków 1994.
Heller M., Naukowy obraz świata a zadanie teologa, [in:] Obrazy świata w teologii i naukach przyrodniczych, ed. M. Heller, S. Budzik and S. Wszołek, Tarnów 1996, pp. 13–27.
Heller M., Nowa fizyka i nowa teologia, Tarnów 1992.
Heller M., Ostateczne wyjaśnienia wszechświata, Kraków 2008.
Heller M., Pabjan T., Stworzenie i początek Wszechświata. Teologia – filozofia – kosmologia, Kraków 2013.
Heller M., Usprawiedliwienie wszechświata, Kraków 1984.
Heller M., Wszechświat jest tylko drogą, Kraków 2012.
Hetherington N., Cosmology, religious and philosophical aspects, [in:] Encyclopedia of science and religion, ed. J. W. von Huyssteen, New York 2003, pp. 177–183.
John Paul II, Letter to the Reverend George V. Coyne, S.J., Director of the Vatican Observatory, Vatican 1 June 1988.
Kant I., Rozprawa filozoficzna o religii i moralności, trans. K. C. Mrongowiusz, Toruń 2006.
Kragh H., The origin of the modern anthropic principle, “Journal of Cosmology” 13 (2011), pp. 3700–3705.
Lucia U., Entropy generation approach to cell systems, “Physica A” 406 (2014), pp. 1–11.
Macek W. M., Teologia nauki, [in:] Oblicza racjonalności. Wokół myśli Michała Hellera, ed. B. Brożek et al., Kraków 2011, pp. 203–237.
Martínez-Berumen H. A., López-Torres G. C., Romo-Rojas L., Developing a method to evaluate entropy in organizational systems, “Procedia Computer Science” 28 (2014), pp. 389–397.
Mezei B. M., Demythologizing Christian philosophy: an outline, “Logos i Ethos” 2013 no. 2 (35), pp. 109–146.
Newman J. H., The Idea of a University, London 1907.
Oldroyd D. R., Theories of the earth and its age before Darwin, [in:] History of science and religion in western tradition: an encyclopedia, ed. G. B. Ferngren, New York–London 2000, pp. 446–452.
Pius XII, Le prove della esistenza di Dio alla luce della scienza naturale moderna, “Acta Apostolice Sedis” 44 (1952), pp. 31–43.
Polkinghorne J. C., One World. The Interaction of Science and Theology, Philadelphia-London 2007.
Roush S., Copernicus, Kant, and the anthropic cosmological principles, “Studies in History and Philosophy of Modern Physics” 34 (2003) no. 1, pp. 5–35.
Simmons E., God of the gaps, [in:] Encyclopedia of science and religion, ed. J. W. von Huyssteen, New York 2003, pp. 382–384.
Skoczny W., Dziedzictwo fizykoteologii we współczesnej myśli chrześcijańskiej, “Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 13 (1991), pp. 79–85.
Smolin L., The life of the cosmos, Oxford 1997.
Smoot III G. F., Cosmic Microwave Background Radiation Anisotropies: Their Discovery and Utilization, , “Review of Modern Physics” 79 (2007), pp. 1349–1379.
Thomas Aquinas, On Being and Essence, [in:] idem, Selected Writings, ed. & transl. R. McInerny, London 1998, p. 30–49.
Thomas Aquinas, On the Eternity of the World, [in:] idem, Selected Writings, ed. & transl. R. McInerny, London 1998, pp. 711–717.
St. Thomas Aquinas, The “Summa Theologica”, trans. Fathers of the English Dominican Province, vol. 1, London 1920.
Wetterich C., Quantum mechanics from classical statistics, “Annals of Physics” 325 (2010), pp. 852–898.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Sebastian Gałecki, Katarzyna Szufa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
