Anthropomorphization as a methodof working with indirect data
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.31105Słowa kluczowe:
analogia, antropomorfizm, paleobiologia, zachowanie, zwierzęAbstrakt
W etologii antropomorfizacja, rozumiana jako przypisywanie zwierzętom cech uważanych za specyficznie ludzkie, jest często krytykowana jako niezgodna z naukowymi standardami. Jednak przyjmując inną perspektywę, podejście to polega na poszukiwaniu analogii między gatunkami, co znajduje swoje odpowiedniki w paleobiologii, w metodach nawiasu filogenetycznego oraz poszukiwaniu analogii wśród współczesnych gatunków. Obie dyscypliny opierają się na danych pośrednich, choć przyczyny tego ograniczenia są różne. Niniejszy artykuł porównuje wybrane metody paleobiologiczne z antropomorfizacją, argumentując, że ta ostatnia powinna być zaakceptowana i używana jako jedna z metod w badaniach nad zwierzęcym zachowaniem i umysłem.
Bibliografia
Agassi J., Anthropomorphism in science, in: Dictionary of the history of ideas: studies of selected pivotal ideas, ed. P. P. Wiener, New York 1973, pp. 87–91.
Andrews K., Beyond anthropomorphism: attributing psychological properties to animals, in: Oxford handbook of animal ethics, eds. T. L. Beauchamp, R. G. Frey, Oxford 2011, pp. 469–494, https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780195371963.013.0017.
Barrett P. M., Rayfield E. J., Ecological and evolutionary implications of dinosaur feeding behaviour, “Trends in Ecology & Evolution” 21 (2006) no. 4, pp. 217–224, https://doi.org/10.1016/j.tree.2006.01.002.
Bekoff M., The emotional lives of animals: a leading scientist explores animal joy, sorrow, and empathy — and why they matter, New World Library, 2010.
Brusatte S., Dinosaur paleobiology, Chichester–Hoboken, NJ 2012, https://doi.org/10.1002/9781118274071.
Burghardt G., Cognitive ethology and critical anthropomorphism: a snake with two heads and hognose snakes that play dead, in: Cognitive ethology: The minds of other animals. Essays in honor of Donald R. Griffin, ed. by C. A. Ristau, New York–London 1991, pp. 53–90.
De Renzi M., Some philosophical questions about paleontology and their practical consequences, “Acta Geológica Hispánica” 16 (1981) Núm. 1–2, pp. 7–23.
Eckstein M. K., Guerra-Carrillo B., Miller Singley A. T., Bunge S. A., Beyond eye gaze: what else can eyetracking reveal about cognition and cognitive development?, “Developmental Cognitive Neuroscience” 25 (2017), pp. 69–91, https://doi.org/10.1016/j.dcn.2016.11.001.
Helton W. S., Cephalic index and perceived dog trainability, “Behavioural Processes” 82 (2009) no. 3, pp. 355–358, https://doi.org/10.1016/j.beproc.2009.08.004
Morgan C. L., An introduction to comparative psychology, New ed., rev, London 1903, https://doi.org/10.1037/13701-000.
Norell M. A., Clark J. M., Chiappe L. M., Dashzeveg D., A nesting dinosaur, “Nature” 378 (1995) no. 6559, pp. 774–776, https://doi.org/10.1038/378774a0.
Waal F. B. de, Anthropomorphism and anthropodenial: consistency in our thinking about humans and other animals, “Philosophical Topics” 27 (1999) no. 1, pp. 255–280, https://doi.org/10.5840/philtopics199927122.
Waal F. B. de, Are we in anthropodenial, “Discover” 18 (1997) no. 7, pp. 50–53.
Witmer L. M., The Extant Phylogenetic Bracket and the importance of reconstructing soft tissues in fossils, in: Functional morphology in vertebrate paleontology, ed. J. Thomason, Cambridge 1995, pp. 19–33.
Wynne C. D., What are animals? Why anthropomorphism is still not a scientific approach to behavior, “Comparative Cognition & Behavior Reviews” 2 (2007), pp. 125–135, https://doi.org/10.3819/ccbr.2008.20008.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Bartosz Frydrychowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
