Values as a basis for human’s education
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.794Słowa kluczowe:
aksjologia, człowiek, edukacja, godność, wartości, wolnośćAbstrakt
Wartykule ukazano proces wychowania człowieka w oparciu o wartości. Dokonujące się przemiany, odczuwane jako kryzys dotychczasowego świata wartości, wymagają refleksji aksjologicznej.
Wartości wcześniej uważane za ważne typu: „człowiek-osoba” i „wolność” tracą dawniejsze znaczenie. Człowiek, bez odniesienia do boskości, staje się elementem społecznej struktury, traci poczucie godności oraz możliwość realizacji. Godzi się na egzystencję w świecie wartości pozornych. Również pojęcie wolności ulega zawężeniu. Oferowane społeczeństwu substytuty wolności mają ukryć faktyczne zniewolenie.
Umiejętność wyboru wartości autentycznych (sprawiedliwość, prawdomówność, wolność) może pomagać w przywróceniu poczucia godności, wspierać rozwój osobowy, przełamywać bariery międzyludzkie. To są istotne cele wychowania. By je realizować konieczna jest zmiana systemu nauczania, wspierająca krytyczne, a zarazem integralne myślenie o sobie i świecie, pomocna w odnajdywaniu dróg samorealizacji. Ten rodzaj edukacji wymaga zwiększonego wysiłku również od wychowawców.
Bibliografia
Benedict XVI, Caritas in veritate, Roma 2009.
Bergson H., The Two Sources of Morality And Religion, London 1935.
Cichoń W., Wartości, człowiek, wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej, Kraków 1996.
Denek K., Uniwersalne wartości edukacji szkolnej, “Dydaktyka Literatury” XVI 1996.
Foerster F. W., Chrystus a życie ludzkie, Warszawa 1926.
Foerster F. W., Światło wiekuiste a ziemskie ciemności. Nasza współczesność z punktu widzenia wieczności, Polish translation by Z. Starowiejska-Morstinowa, Katowice 1938.
Gadacz T., Wychowanie do wolności, [in:] Ewolucja tożsamości, edited by H. Kwiatkowska, Warszawa 1994.
Gadacz T., Wychowanie jako spotkanie osób, “Znak” 1991 no. 436.
Gogacz M., Podstawy wychowania, Niepokalanów 1993.
Ingarden R., Wykłady z etyki, Warszawa 1989.
John Paul II, Veritatis splendor, Rome 1993.
Lavelle L., De l´Intimité spirituelle, Paris 1995.
Maritain J., Od filozofii człowieka do filozofii wychowania, Polish translation by A. Ziernicki, [in:] Człowiek, wychowanie, kultura. Wybór tekstów, edited by F. Adamski, Kraków 1993.
Pasierbek W., Człowiek w dialogu ze światem. Wprowadzenie, „Horyzonty Wychowania” 2002 no. 1.
Pickert E., Godność człowieka a życie ludzkie. Rozbrat dwóch fundamentalnych wartości jako wyraz narastającej relatywizacji człowieka, Polish translation by J. Merecki, Warszawa 2007.
Radziwiłł A., O ethosie nauczyciela, “Znak” 1991 no. 436.
Smołka E., Filozofia kształtowania charakteru. Fryderyka Wilhelma Foerstera teoria wychowania w świetle założeń personalizmu chrześcijańskiego, Tychy 2005.
Spaeman R., Osoby. O różnicy między czymś a kimś, Polish translation by J. Merecki, Warszawa 2001.
Wojtyła K., Elementarz etyczny, Lublin 1983.
Wojtyła K., Osoba: podmiot i wspólnota, “Rocznik Filozoficzny” 1976 vol. 24 issue 2.
Wojtyła K., Znak, któremu sprzeciwiać się będą, Poznań–Warszawa 1976.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 Władysław Zuziak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
