Phenomenology of the Other. Paul Ricœur and Emmanuel Lévinas towards the Ontology of Totality

Authors

  • Adriana Warmbier Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.2787

Keywords:

Ricœur, Lévinas, subjectivity, non-intentional phenomenology

Abstract

The aim of this paper is to present Ricœur’s and Lévinas’s approach to the concept of selfhood (French soi) as a response to the dispute over subjectivity which was initiated by the critics of modern tradition of the absolutization of Cartesian cogito. The debate on the notion of selfhood has not been closed yet. The author analyses two different approaches to the problem. One appeals to the Hegelian dialectic, adjusting it to the formula “oneself as another” (discounting that part of the dialectical movement in which Hegel jumps to a vision of absolute knowledge). The other refers to the category of substitution. Both Ricœur and Lévinas point to the Platonic opposition of the notions of “the Same” and “the Other.” Ricœur’s initial claim breaks with the established language of ontology. Moving beyond the circle of sameness-identity towards the dialectic of sameness- and selfhood-identity entails the transformation of the notion of otherness: it is no longer an antonym of “same,” but it is a kind of otherness that is constitutive of selfhood.

Author Biography

  • Adriana Warmbier, Uniwersytet Jagielloński
    Adriana Warmbier – doktor filozofii, pracuje jako adiunkt w Instytucie Filozofii WF UJ, wykłada także na Wydziale Filozoficznym UPJPII. Laureatka wielu stypendiów naukowych, w tym Fellowship Corbridge Trust of Robinson College in the University of Cambridge. Zajmuje się etyką, filozofią współczesną, zwłaszcza filozofią podmiotu, sporem z naturalizmem, fenomenologią i posthumanizmem. Autorka licznych artykułów opublikowanych m.in. w „Ethics in Progress”, „Ruchu Filozoficznym”, „Ethosie”, „Kwartalniku Filozoficznym” oraz „Zarządzaniu Publicznym”. Redaktorka książek: Spór o podmiotowość. Perspektywa interdyscyplinarna (2016), The Idea of Excellence and Human Enhancement. Reconsidering the Debate on Transhumanism in Light of Moral Philosophy and Science (2018).

References

Derrida J., Przemoc i metafizyka, w: J. Derrida, Pismo filozofii, wybór i przedm. B. Banasiak, tłum. K. Matuszewski, P. Pieniążek, Kraków 1992, s. 133–266.

Éthique et responsabilité. Paul Ricœur, téxtes reunis par J. Ch. Aeschlimann, Boudry-Neuchâtel 1994, s. 35–38.

Fenomenologia francuska. Rozpoznania/interpretacje/rozwinięcia, wybór tekstów pod redakcją J. Migasińskiego i I. Lorenc, Warszawa 2006.

Heidegger M., Panowanie podmiotu w nowożytności, w: M. Heidegger, Nietzsche, t. 2, tłum. A. Gniazdowski i in., nauk. oprac. C. Wodziński, Warszawa 1999, s. 135–142.

Lévinas E., Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, wstęp B. Skarga, tłum. przejrzał J. Migasiński, Warszawa 1998.

Lévinas E., Czas i to, co inne, tłum. J. Migasiński, Warszawa 1999.

Lévinas E., Inaczej niż być lub ponad istotą, tłum. P. Mrówczyński, Warszawa 2000.

Lévinas E., En découvrant l’existence avec Husserl et Heidegger, Paris 2006.

Lévinas E., Entre nous. Essais sur le penser-à-l’autre, Paris 1991.

Lévinas E., De l’évasion, „Recherches Philosophiques” 5 (1935–1936), s. 373–392.

Lévinas E., Odkrywając egzystencję z Husserlem i Heideggerem, tłum. E. Sowa, tłum. przejrzała M. Kowalska, Warszawa 2008.

Lévinas E., Trudna wolność. Eseje o judaizmie, tłum. A. Kuryś, Gdynia 1991.

Ricœur P., À l’école de la phénoménologie, Paris 2004.

Ricœur P., Autrement. Lecture d’Autrement qu’être ou au-delà de l’essence d’Emmanuel Lévinas, Paris 1997.

Ricœur P., Emmanuel Lévinas, penseur du témoignage, w: P. Ricœur, Lectures, t. 3: Aux frontières de la philosophie, Paris 1994, s. 81–103.

Ricœur P., Heidegger i problem podmiotu, tłum. E. Bieńkowska, „Znak” 1974 nr 240, s. 778–789.

Ricœur P., O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, nauk. oprac. i wstęp M. Kowalska, Warszawa 2003.

Ricœur P., Refleksja dokonana. Autobiografia intelektualna, tłum. P. Bobowska-Nastarzewska, Kęty 2005.

Waldenfels B., L’autre et l’étranger, w: Paul Ricœur. L’herméneutique à l’école de la phénoménologie, présentation de J. Greisch, Paris 1995, s. 327–344.

Waldenfels B., Podstawowe motywy fenomenologii obcego, tłum. J. Sidorek, Warszawa 2009.

Waldenfels B., Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego, tłum. J. Sidorek, Warszawa 2002.

Warmbier A., Spór o pojęcie intersubiektywności. Transcendentalizm etyczny a podmiotowa treść doświadczenia, „Kwartalnik Filozoficzny” 43 (2105) nr 4, s. 45–60.

Warmbier A., Tożsamość, narracja i hermeneutyka siebie. Paula Ricœura filozofia człowieka, Kraków 2018 (Horyzonty Nowoczesności).

Downloads

Published

2019-02-28

Issue

Vol. 48 No. 2 (2018)

Section

Articles

License

The following rules apply to copyright:

1. The author declares that he or she has full copyright to the work, and such copyright it is not limited to the extent applicable to this declaration, that the article is an original work and that it does not infringe any third-party rights.

2. The author agrees to a free-of-charge, non-exclusive and non-restricted use of the work by Pontifical University of John Paul II in Krakow i.e.:

  • to record and duplicate: make copies of the work by means of printing, reprography, magnetic or digital storage;
  • to circulate the original or the copies of the work (disseminate, lend or lease the original or copies thereof, publicly display, screen or make the work publicly available so that everyone is able to access it at the time and in place they wish to do so);
  • to include the work in a compilation;
  • the Pontifical University of John Paul II in Krakow may grant sublicenses  Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland
3. The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Journals Platform belonging to the University, according to the license Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland. Accordingly, the author authorizes all interested parties to use the work on the following conditions:
  • the author and the title of the work will be listed,
  • the place of publication (name of the periodical and an Internet link to the originally published work),
  • the work will be distributed in a non-commercial way,
  • no derivative works will be created.

 The UPJPII Press does not waive any of its copyrights to any target group.

If you want to publish the text in Logos and Ethos, you must sign the license. However, the signing takes place at a later stage of publishing. Check the license: [license_en.pdf]