The Nonsounding Elements of a Musical Work as a Problem in the Philosophy of Music
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.60209Keywords:
aesthetics, phenomenology, musical work, Roman Ingarden, musical performanceAbstract
A work of music as an artefact is a particular acoustic material. However, the sounds are not identical with music since they only constitute the external appearance of a musical work and its most explicit layer, while aesthetic perception is certainly not limited to the superficial perception of sounds. Contemporary research in the field of fine arts by Gottfried Boehm and Georges Didi-Huberman showed new possibilities of revealing the hidden inner phenomenality of a work of art. Yet, is it possible to apply the methodology of research on the invisible visuality of a painting to the field of non-acoustic sound of a musical work? What kind of additional research problems does a work of music cause, taking into account the fact that it is not only created by its author-composer, but it also requires a re-creational performance to phenomenally exist? The article provides the critical analysis of Roman Ingarden’s views on the subject of a musical work and indicates the need to expand the research horizon as regards the issue of nonsounding elements of music. The article aims mainly at bringing new research perspectives on a work of music in the light of contemporary phenomenology.
References
Balthasar H. U. von, Chwała. Estetyka teologiczna, t. 1: Kontemplacja postaci, tłum. E. Marszał, J. Zakrzewski, Kraków 2008.
Boehm G., Opis obrazu. O granicach obrazu i języka, tłum. M. Łukasiewicz, w: G. Boehm, O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, red. D. Kołacka, tłum. M. Łukasiewicz, A. Pieczyńska-Sulik, Kraków 2014, s. 119–143.
Boehm G., Pierwsze spojrzenie. Dzieło sztuki – estetyka – filozofia, tłum. M. Łukasiewicz, w: G. Boehm, O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, red. D. Kołacka, tłum. M. Łukasiewicz, A. Pieczyńska-Sulik, Kraków 2014, s. 31–45.
Borek F., Świat, fenomen, źródło. Fenomenologiczna interpretacja „Vom Wesen der Wahrheit” Heideggera, Warszawa 2022.
Bruhn S., Musical Ekphrasis: Composers Responding to Poetry and Painting, Hillsdale (NY) 2000.
Bursztyka P., Granice widzialnego. Jeana Luca Mariona fenomenologiczna koncepcja idola, w: Fenomen i przedstawienie. Francuska estetyka fenomenologiczna. Założenia/ zastosowania/ konteksty, red. I. Lorenc, M. Salwa, P. Schollenberger, Warszawa 2012, s. 287–313.
Chęćka-Gotkowicz A., Dysonanse krytyki. O ocenie wykonania dzieła muzycznego, Gdańsk 2008.
Clarke E. Listening to performance, w: Musical Performance: A Guide to Understanding, ed. J. Rink, Cambridge 2002, s. 185–196.
Didi-Huberman G., Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, tłum. B. Brzezicka, Gdańsk 2011.
Dobrzeniecki M., Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga, Kraków 2020.
Dufrenne M., Intentionnalité et Esthétique, „Revue Philosophique de la France et de l’Étranger” 144 (1954), s. 75–84.
Dziemidok B., Estetyka Stanisława Ossowskiego, w: Stanisław Ossowski, Wybór pism estetycznych, Kraków 2004, s. VII–XL.
Goehr L., How to Do More with Words. Two Views of (Musical) Ekphrasis, „The British Journal of Aesthetics”, 50 (2010) nr 4, s. 389–410; DOI:10.1093/aesthj/ayq036.
Gschwandtner Ch. M., Degrees of Givenness. On Saturation in Jean-Luc Marion, Bloomington–Indianapolis 2014.
Heidegger M., Bycie i czas, tłum. B. Baran, Warszawa 2013.
Heidegger M., Źródło dzieła sztuki, tłum. J. Mizera, w: M. Heidegger, Drogi lasu, tłum. J. Gierasimiuk, R. Marszałek, J. Mizera, J. Sidorek, K. Wolicki, Warszawa 1997, s. 7–62.
Henry M., Voir l’invisible. Sur Kandinsky, Paris 2005.
Henry M., Wcielenie. Filozofia ciała, tłum. M. Frankiewicz, D. Adamski, Kraków 2012.
Husserl E., Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu, tłum. J. Sidorek, Warszawa 1989.
Ingarden R., O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, tłum. M. Turowicz, Warszawa 1988.
Ingarden R., Twórcze zachowanie autora i współtworzenie przez wirtuoza i słuchacza, tłum. M. Turowicz, w: R. Ingarden, Studia z estetyki, t. 3, Warszawa 1970, s. 147–152.
Ingarden R., Utwór muzyczny i sprawa jego tożsamości, Kraków 1973.
Kandyński W., O duchowości w sztuce, tłum. S. Fijałkowski, Łódź 1996.
Kandyński W., O formie, tłum. E. Sagan, w: W. Kandyński, Eseje o sztuce i artystach, Kraków 1991, s. 12–29.
Kandyński W., Punkt i linia a płaszczyzna. Przyczynek do analizy elementów malarskich, tłum. S. Fijałkowski, Łódź 2019.
Kivle I., Music in the Phenomenology of Roman Ingarden and Alfred Schutz, w: Roman Ingarden and His Times, eds. D. Czakon, N. A. Michna, L. Sosnowski, Kraków 2020, s. 159–171.
Krawiec A., Brak czy wszechobecność artykulacji w Ingardenowskiej teorii budowy dzieła muzycznego?, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 29 (2020) nr 116, s. 473–485.
Mackinlay S., Whose Word Is It Anyway? Interpreting Revelation, w: The Enigma of Divine Revelation. Between Phenomenology and Comparative Theology, eds. J.-L. Marion, Ch. Jacobs-Vandegeer, Dordrecht 2020, s. 49–64.
Marion J.-L., Będąc danym. Esej z fenomenologii donacji, tłum. W. Starzyński, Warszawa 2007.
Ossowski S., U podstaw estetyki, Warszawa 1958.
Pytlak A., Kilka uwag na temat Ingardenowskiej koncepcji dzieła muzycznego, w: Studia estetyczne, t. 3, Warszawa 1966, s. 81–94.
Stróżewski W., Czas piękna, w: W. Stróżewski, Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków 2002, s. 269–288.
Szyszkowska M. A., Pojęcie idealnej granicy w estetyce dzieła muzycznego Romana Ingardena, „Aspekty Muzyki” 1 (2011), s. 203–225.
Szyszkowska M. A., Roman Ingarden’s Theory of Aesthetic Experience. From Idea to Experience and Back, w: Roman Ingarden and His Times, eds. D. Czakon, N. A. Michna, L. Sosnowski, Kraków 2020, s. 223–238.
Tomaszewski M., W stronę interpretacji integralnej dzieła muzycznego, w: M. Tomaszewski, Interpretacja integralna dzieła muzycznego. Rekonesans, Kraków 2000, s. 49–65.
Witkiewicz S. I., O Czystej Formie, w: S. I., Witkiewicz, O Czystej Formie i inne pisma o sztuce, red. J. Degler, Warszawa 2003.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright and full publishing rights without restrictions, and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
