Miejsce czy miejsca? Kilka uwag na temat propozycji Romana Ingardena dotyczących łączenia intencjonalnych i rzeczywistych miejsc w dziele literackim
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.4173Słowa kluczowe:
Roman Ingarden, filozofia literatury, miejsce, dzieło literackie, Hilary Putnam, Józef Bańka, ziemia bliźniacza, recentywizmAbstrakt
W artykule została przedstawiona propozycja uzupełnienia filozofii literatury Romana Ingardena. Fenomenolog ten zakładał, że między miejscem rozgrywania się akcji w dziele literackim a faktycznym miejscem – jeśli na takie miejsce wskazywałoby dzieło literackie (np. ul. Grodzka w Krakowie) – zachodzi pewna tożsamość lub pewna łączność. W oparciu o poszerzoną na potrzeby tematu argumentację Hilarego Putnama i metafizyczne aspekty recentywizmu Józefa Bańki przedstawiono argumenty wskazujące, że nie jest możliwe utrzymanie twierdzenia o łączności między miejscami intencjonalnymi w dziele literackim a miejscami rzeczywistymi. Przedstawiono również konsekwencje takiego uzupełnienia wskazanego punktu filozofii literatury Ingardena.
Bibliografia
Bańka J., Sermonizm jako stanowisko recentywizmu w sporze o powszechniki, „Folia Philosophica” 26 (2008), s. 199–220.
Głowiński M., O konkretyzacji, w: M. Głowiński, Style odbioru: szkice o komunikacji literackiej, Kraków 1977, s. 91–109.
Ingarden R., O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, Warszawa 1960.
Ingarden R., O poznawaniu dzieła literackiego, Warszawa 1976.
Ingarden R., O pytaniach esencjalnych, w: R. Ingarden, Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, Warszawa 1972.
Ingarden R., Spór o istnienie świata, t. 2/1, Warszawa 1987.
Pelc J., Quasi-sądy a dzieło literackie, „Pamiętnik Literacki” 54 (1963) 3, s. 61–79.
Petryszak K., Ontologia kultury. Badania nad kulturą w oparciu o zmodyfikowaną ontologię Romana Ingardena, Kraków 2021, doi: 10.15633/9788374387767.
Popper K., Wszechświat otwarty. Argumenty na rzecz indeterminizmu, Kraków 1996.
Putnam H., Mózgi w naczyniu, w: H. Putnam, „Wiele twarzy realizmu” i inne eseje, Warszawa 1998, s. 295–324.
Putnam H., Znaczenie wyrazu „znaczenie”, w: H. Putnam, „Wiele twarzy realizmu” i inne eseje, Warszawa 1998, s. 93–184.
Rosiak M., Spór o substancjalizm. Studia z ontologii Ingardena i metafizyki Whiteheada, Łódź 2003.
Rosiak M., Zagadnienie postaktualności. Z ontologii egzystencjalnej tego, co przeminęło, „Lectiones & Acroases Philosophicae” 5 (2012) 2, s. 33–46.
Słownik terminów literackich, pod red. M. Głowińskiego, T. Kostkiewiczowej, A. Okopień-Sławińskiej, J. Sławińskiego, Wrocław 2008.
Stępień A.B., Uwagi o Ingardenowskiej koncepcji ontologii, w: Spór o Ingardena, pod red. J. Dębowskiego, Lublin 1994, s. 17–26.
Stróżewski W., Wokół piękna, Kraków 2002.
Szczepańska A., Estetyka Romana Ingardena, Warszawa 1989.
Świderski E., Pewne główne rysy ontologii Ingardena, „Studia Philosophiae Christianae” 14 (1978) nr 1, s. 89–108.
Ulicka D., Ingardenowska filozofia literatury. Konteksty, Warszawa 1992.
Ziomek J., Fikcyjne pole odniesienia a problem quasi-sądów, w: Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna, pod red. M. Głowińskiego i J. Sławskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1992, s. 199–209.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
