Utopia anielska jako wzorzec społeczności ziemskiej w myśli Pseudo-Dionizego i Tomasza z Akwinu
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.59107Słowa kluczowe:
aniołowie, państwo, Tomasz z Akwinu, PseudoDionizy Areopagita, utopiaAbstrakt
Artykuł porusza zagadnienie wpływu nauki o aniołach Pseudo-Dionizego Areopagity i Tomasza z Akwinu na filozofię społeczno-polityczną w średniowieczu. Kluczowym pojęciem, którym posługuje się angelologia Pseudo-Dionizego jest „hierarchia”. Koncepcja hierarchii jest osadzona na założeniach metafizyki neoplatońskiej, stąd też Pseudo-Dionizy przedstawia byty anielskie w porządku enneadycznym. Tak przedstawiona hierarchia wywarła wpływ na rozumienie i uzasadnienie porządku społecznego w wiekach średnich oraz na legitymizację struktury władzy politycznej. Wreszcie, wedle wymienionych autorów głównym celem społeczności anielskiej jest jedność stworzenia w Bogu. Tym samym również idealny porządek polityczny ziemski musi realizować cele eschatologiczne.
Bibliografia
Gilson E., Tomizm, tłum. J. Rybałt, Warszawa 1960.
Hankey W. J., Dionysian Hierarchy in Thomas Aquinas: Tradition and Transformations, w: P. Van Deun, Denys l’Aréopatite et sa postérité en orient et en occident, éd. Y. de Andia, Paris 1997, s. 405–438.
Huizinga J., Jesień średniowiecza, tłum. H. Barycz, Warszawa 1992.
Le Goff J., Długie średniowiecze, tłum. M. Żurowska, Warszawa 2007.
Lewis C. S., Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, tłum. W. Ostrowski, Warszawa 1986.
Longosz S., Opiekuńcza funkcja aniołów w nauce Ojców Kościoła (zarys problemu), w: Księga o aniołach, red. H. Oleschko, Kraków 2002, s. 151–206.
Manikowski M., Dionizy Areopagita – jego filozofia i teologia, Kraków 2006.
Manikowski M., Warunki doświadczenia mistycznego według Pseudo-Dionizego Areopagity. Ujęcie filozoficzne, „Filozofia Chrześcijańska” 15 (2018), s. 9–29.
Pseudo-Dionizy, Hierarchia kościelna, w: Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, Kraków 2005, s. 139–217.
Pseudo-Dionizy, Hierarchia niebiańska, w: Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, Kraków 2005, s. 71–138.
Rorem P., Pseudo-Dionysius. A commentary on the Texts and an Introduction to Their Influence, New York–Oxford 1993.
Stępień T., Doktor anielski o aniołach, Warszawa 2020.
Stępień T., Hierarchia niebiańska jako wzór idealnej społeczności, „Warszawskie Studia Teologiczne” 27 (2014) nr 1, s. 161–170.
Stępień T., Przedmowa, w: Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, Kraków 2005, s. 7–70.
Stępień T., Pseudo-Dionizy Areopagita. Chrześcijanin i platonik, Warszawa 2006.
Taubes J., Dialektyka i analogia, w: Apokalipsa i polityka. Eseje mesjańskie, tłum. P. Nowak, Warszawa 2013, s. 221–232.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 8, tłum. P. Bełch, London 1981.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
