Słowo Boże a życie osobiste i wspólnotowe według pierwotnej katechezy cenobickiej
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.2170Słowa kluczowe:
słowo Boże, katecheza, koinônia, formacjaAbstrakt
W artykule omówiono pierwotną katechezę cenobicką, której celem była duchowa formacja mnichów dla dobra całej wspólnoty. Prawodawstwo monastyczne sformułowało w sposób wzorcowy biblijne wymagania i wskazania dotyczące postaw cenobitów i tradycji wspólnotowych. Analiza tekstów reguł monastycznych prowadzi do wniosku, że wszystkie zalecenia i praktyczne rozstrzygnięcia płynące ze słowa Bożego służyły budowaniu wspólnego życia osób, które odpowiedziały na dar powołania do „świętej koinônii”. Charakterystyczne dla koinônii pachomiańskiej było dydaktyczne zastosowanie Pisma Świętego do formacji indywidualnej i wspólnotowej. Natomiast Asketikon Bazylego Wielkiego uwydatnia rolę przełożonych, którzy w procesie formacji biblijnej braci mieli być „sługami słowa”. Kształtowaniu koinônii według wzorca biblijnego sprzyjały również liczne formy retorycznego oddziaływania na członków poszczególnych wspólnot.Bibliografia
Bacht H., La loi du „retour aux sources”. De quelques aspects de l’idéal monastique pachômien, „Revue Mabillon” 51 (1961), s. 6–25.
Basilius Magnus, Regulae brevius tractatae, k. 1052–1306 (Patrologia Greaca, 31); przekł. pol.: Pisma ascetyczne, t. 2: Bazyli Wielki, Reguły dłuższe, Reguły krótsze, przekł. i oprac. J. Naumowicz, Kraków 2011, s. 207–501 (Źródła Monastyczne, 6).
Basilius Magnus, Regulae fusius tractatae, k. 889–1052 (Patrologia Greaca, 31); przekł. pol.: Pisma ascetyczne, t. 2: Bazyli Wielki, Reguły dłuższe, Reguły krótsze, przekł. i oprac. J. Naumowicz, Kraków 2011, s. 45–203 (Źródła Monastyczne, 6).
Desprez V., Cenobityzm pachomiański, w: Pachomiana Latina, przekł. zbiorowy, Kraków 1996, s. 15–82 (Źródła Monastyczne, 11).
Górny J., Wpływ św. Bazylego na rozwój życia monastycznego, „Vox Patrum” 2 (1982) t. 3, s. 298–312.
Kasprzak D., Eustacjański kontekst doktryny o ubóstwie monastycznym w pismach ascetycznych Bazylego Wielkiego, „Vox Patrum” 30 (2010) t. 55, s. 257–273.
Kurek R., Biblijna orientacja medytacji pachomiańskiej, „Vox Patrum” 7 (1987) t. 12–13, s. 247–259.
Mendieta de E. A., Le système cénobitique basilien comparé au système cénobitique pachômien, „Revue de l’Histoire des Religions” 152 (1957) nr 1, s. 31–80.
Naumowicz J., Wstęp, w: Pisma ascetyczne, t. 2: Bazyli Wielki, Reguły dłuższe, Reguły krótsze, przekł. i oprac. J. Naumowicz, Kraków 2011, s. 11–42 (Źródła Monastyczne, 6).
Orsiesius, Liber Orsiesii, ed. A. Boon, w: Pachomiana Latina, Louvain 1932, s. 107–147 (Bibliothèque de la Revue d’Histoire Ecclésiastique, 7), przekł. pol.: Księga Horsiesiego, tłum. W. Miliszkiewicz, w: Pachomiana Latina, przekł. zbiorowy, Kraków 1996, s. 210–273 (Źródła Monastyczne, 11).
Pachomius, Epistulae, ed. A. Boon, w: Pachomiana latina, s. 77–101 (Bibliothèque de la Revue d’Histoire Ecclésiastique, 7), przekł. pol.: Listy Świętego Pachomiusza, tłum. W. Miliszkiewicz, w: Pachomiana Latina, przekł. zbiorowy, Kraków 1996, s. 173–206 (Źródła Monastyczne, 11).
Pachomius, Praecepta atque iudicia, ed. A. Boon, w: Pachomiana latina, Louvain 1932, s. 63–70 (Bibliothèque de la Revue d’Histoire Ecclésiastique, 7), przekł. pol.: Przykazania i postanowienia, tłum. M. Starowieyski, w: Pachomiana Latina, przekł. zbiorowy, Kraków 1996, s. 165–169 (Źródła Monastyczne, 11).
Pachomius, Praecepta et instituta, ed. A. Boon, w: Pachomiana latina, Louvain 1932, s. 53–62 (Bibliothèque de la Revue d’Histoire Ecclésiastique, 7), przekł. pol.: Przykazania i postanowienia, tłum. M. Starowieyski, w: Pachomiana Latina, przekł. zbiorowy, Kraków 1996, s. 156–164 (Źródła Monastyczne, 11).
Pachomius, Praecepta, ed. A. Boon, w: Pachomiana latina, Louvain 1932, s. 13–52 (Bibliothèque de la Revue d’Histoire Ecclésiastique, 7), przekł. pol.: Przykazania, tłum. A. Bober, w: Pachomiana Latina, przekł. zbiorowy, Kraków 1996, s. 128–155 9 Źródła Monastyczne, 11).
Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Warszawa 1985.
Sancti Pachomii Vita graecae (Vita Prima), ed. F. Halkin, Subsidia Hagiographica 19, Bruxelles 1932, s. 1–96, przekł. pol.: Żywot grecki świętego Pachomiusza (Vita Prima), tłum. E. Dąbrowska, w: Pachomiana Graeca, przekł. E. Dąbrowska, Kraków 2013, s. 117–246 (Źródła Monastyczne, 65).
Špidlik T., Gargano I., Duchowość Ojców greckich i wschodnich, tłum. J. Dembska, Kraków 1997.
Tillard J.M.R., Aux sources de l’obéissance religieuse, „Nouvelle Revue Théologique” 98 (1976) fasc. 7, s. 592–626.
Veilleux A., La liturgie dans le cénobitisme Pachômien au quatrième siècle, Rome 1968.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
