Zamienniki pokut w ujęciu irlandzkich i brytyjskich ksiąg pokutnych

Autor

  • Beata Jadwiga Szpetkowska Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.3569

Słowa kluczowe:

irlandzkie i brytyjskie księgi pokutne, zamienniki pokuty

Abstrakt

Artykuł omawia zamienniki pokuty występujące w irlandzkich i brytyjskich księgach pokutnych, wydanych przez Arkadiusza Barona i Henryka Pietrasa (zob. Księgi pokutne, Kraków 2011, s. 1-259). Zamienniki pokut znajdujemy w Canones Hibernenses, c. 650; Poenitentiale Cummaeani (VII wiek); Discipulus Umbriensium; Capitula Theodori; Excarpsum de canonibus catholicorum Patrum vel Poenitentiale ad remedium animarum domini Egberti archiepiscopi Eburacae civitatis (lata 732–766) oraz w Sancti Egberti Eboracensis archiepiscopi poenitentiale libri V (VIII wiek). Większość zamienników umożliwia zmianę długiej i uciążliwej pokuty postu o chlebie i wodzie na krótszą i mniej uciążliwą, a nawet na zmianę formy pokuty postnej na odmówienie modlitw (np. psalmów, Ojcze nasz itp.), klękanie, a w przypadku ludzi zamożnych na przekazanie odpowiedniej sumy pieniędzy na jałmużnę dla biednych, dla mnichów lub na potrzeby kościoła. Problemem teologicznym związanym z zamiennikami pokuty jest łatwa formalizacja i minimalizacja otrzymanej pokuty, czyli praktykowanie rytów chrześcijańskich bez autentycznego nawrócenia, do którego wzywał Jezus.

Biogram autora

  • Beata Jadwiga Szpetkowska - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Beata Jadwiga Szpetkowska (ORCID: 0000-0002-5867-867X) – mgr inż. nauk rolniczych w zakresie fizjologii roślin na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie, mgr nauk teologicznych, aktualnie doktorantka Wydziału Teologicznego UPJPII w Krakowie. Zainteresowania naukowe autorki dotyczą historii dogmatu i zagadnień moralnych. Opracowała problematykę jałmużny w Kazaniach do ludu (1–80) św. Cezarego z Arles. Obecnie zajmuje się zagadnieniami praktyk pokutnych w Kościele starożytnym. Adres: ul. Bronowicka 44/skr. poczt. 91, 30–093 Kraków. E-mail: szpetkow@op.pl.

Bibliografia

Baron A., Świętość a ideały człowieka (Ojcowie Apostolscy, Klemens Aleksandryjski, Orygenes). Studium teologiczne na tle modeli filozoficzno-religijnych, Kraków 2013.

Bieler L., The Irish Penitentials: Their Religious and Social Backgrand, Berlin 1966, s. 329–340 (Studia Patristica, 8).

Binchy D.A., The Old-Irish Table of Penitential Commutations, „Eriu” 19 (1962), s. 47–72.

Castiglioni L., Mariotti S., Vocabolario della lingua latina, Milano 1990.

Collins R., Europa wczesnośredniowieczna 300–1000, tłum. T. Szafrański, Warszawa 1996.

Kent J.P.C., Gold coinage in the late Roman Empire, w: Essays in Roman coinage presented to Harold Mattingly, Oxford 1956, s. 190–204.

Libri poenitentiales, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras SJ, Kraków 2011 (Synodi et Collectiones Legume, 5).

Pietras H., La genesi delle indulgenze, „Gregorianum” 99 (2018) no. 2, s. 315–333.

Szulc F., Syn Boży w „Pasterzu” Hermasa: świadectwo chrystologii judeochrzescijańskiej, Katowice 2006 (Studia Antiquitatis Christiana, 2).

Vogel C., En rémission des péchés. Recherches sur les systèmes pénitentiels dans l’Eglise latine, Aldershot 1994 (Collected Studies, 450).

Vogel C., Il peccatore e la penitenza nel medioevo. II Edizione italiana riveduta e ampliata a cura di Clara Achille Cesarini, Torino 1988.

Vogel C., Les „Libri paenitentiales”, Turnhout-Belgium 1978 (Typologie des sources du Moyen Age occidental, 27).

Wright Ch.D., The Irish Tradition in Old English Literature, Cambridge 1993.

Pobrania

Opublikowane

2020-04-30

Numer

Tom 24 Nr 1 (2020): Miłosierdzie w nauczaniu Kościoła

Dział

Poszukiwania teologiczne

Licencja

Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:

  1. Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
  2. Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie  (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
  3. Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.