Równość kobiety i mężczyzny w godności i prawie do sakramentów ze szczególnym uwzględnieniem święceń i małżeństwa
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.26302Słowa kluczowe:
kobieta, mężczyzna, równouprawnienie, godność, małżeństwo, święceniaAbstrakt
Fundamentalne prawo wiernych do sakramentu pochodzi z ustanowienia Bożego. Jest ono gwarantem możliwości osiągnięcia duchowych dóbr, które są niezbędne do zbawienia. Jedynie prawo Boże zawarte w istocie samych sakramentów może to prawo ograniczyć. Wśród fundamentalnych warunków, które trzeba spełnić, aby można było korzystać z prawa do sakramentu są te, które zostały wymienione w kan. 843 Kodeksu prawa kanoniczngo. Prawodawca powszechny troszczy się o równe traktowanie wszystkich wiernych ze względu na ich godność. Z niej wypływa równouprawnienie kobiety i mężczyzny również w kwestii przystępowania do sakramentów. Dotyczy to wszystkich siedmiu sakramentów. W przypadku chrztu, bierzmowania, Eucharystii, pokuty i pojednania oraz namaszczenia chorych prawodawca nie wprowadza żadnych różnic co do płci ani nawet o niej nie wspomina. Największe dyskusje w sprawie równouprawnienia budzi możliwość przystępowania do sakramentu święceń tylko mężczyzn. Jednakże należy stwierdzić, że Kościół jest wolny w wyborze kandydatów do święceń. Dlatego należy stwierdzić, że również mężczyźni nie mają takiego prawa. Z tego względu mężczyźni i kobiety są również równi w prawie w tej kwestii. W przypadku sakramentu małżeństwa, kobieta i mężczyzna są zrównani w prawie i obowiązkach (por. KPK, kan. 1055). Można byłoby stwierdzić, że kobieta w pewnym sensie jest uprzywilejowana w Kościele łacińskim, jeśli chodzi o przeszkodę uprowadzenia. Jednak w intencji prawodawcy jest zapewnienie wszystkim prawa do wolnego wyboru małżonka. Dlatego wszystkie decyzje normatywne, zarówno kanoniczne, jak i liturgiczne, mają na celu uwydatnienie tej równości kobiety i mężczyzny.
Bibliografia
Blanco M., can. 850, w: Exegetical commentary on the Code of canon law, vol. 3.1, Chicago 2004, s. 432–433.
Cenalmor D., can. 213, w: Exegetical commentary on the Code of canon law, vol. 2, Montréal–Chicago 2004, s. 76–83.
Codex Iuris Canonici: Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, 27.05.1917, oprac. P. Gasparri, Romae 1917.
Kodeks prawa kanonicznego, Poznań 1984.
Kodeks kanonów Kościołów wschodnich, Lublin 2022.
Delpini F., Indissolubilità matrimoniale e divorzio dal I al XII secolo, Milano 1979.
Fornés J., can. 208, w: Exegetical commentary on the Code of canon law, vol. 2, Montréal–Chicago 2004, s. 41–46.
Gajda P., Prawo małżeńskie Kościoła katolickiego, Tarnów 2016.
Ghirlanda G., Il diritto nella Chiesa mistero di comunione, Roma 2014, s. 54–55.
Góralski W., Kościelne prawo małżeńskie, Warszawa 2006.
Hervada J., Le radici sacramentali del diritto canonico, „Ius Ecclesiae” 17 (2005) No. 3, s. 629–658.
Jakubiak T., Problem ważności przyjęcia sakramentu święceń w prawie Kościoła katolickiego, Płock 2020.
Jan Paweł II, Christifideles laici.
Jan Paweł II, Mulieris dignitatem.
Jan Paweł II, List apostolski Ordinatio sacerdotalis, 22.05.1994, „Acta Apostolicae Sedis” 86 (1994), s. 545–548, za: „L’Osservatore Romano” wyd. pol. 8 (1994), s. 7–9.
Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011.
New commentary on the Code of Canon Law, eds. J. Beal, J. Coriden, T. Green, New York [cop. 2000].
Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych. Dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 2016.
Obrzędy sakramentu małżeństwa dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 2009.
Pighin B., Diritto sacramentale canonico, Venezia 2016.
Pinto P., Commento al. Codice dei Canoni delle Chiese Orientali, Città del Vaticano 2001.
Pinto P., Commento al. Codice di Diritto Canonico, Roma 1985.
Codice di Diritto Canonico Commentato, a cura della Redazione di „Quaderni di diritto ecclesiale”, Milano 2009.
Rincón-Pérez T., La liturgia e i sacramenti nel diritto della Chiesa, Roma 2014.
Sabbarese L., Il matrimonio canonico nell’ordine della natura e della grazia, Roma 2019.
Sobór Trydencki, Kanony o reformie małżeństwa, I/C 1–10, w: Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 4, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2005, s. 721–733 (Źródła Myśli Teologicznej, 33).
Sobór Watykański II, Lumen gentium.
Sobór Watykański II, Gaudium et spes.
Święta Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja Inter insigniores, 15.10.1976, „Acta Apostolicae Sedis” 69 (1977), s. 98–116, https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19761015_inter-insigniores_pl.html (13.09.2021).
Święta Kongregacja Nauki Wiary, Odpowiedź na wątpliwości dotyczące doktryny zawartej w liście apostolskim Ordinatio sacerdotalis, 28.10.1995, „Acta Apostol-icae Sedis” 87 (1995), s. 1114, https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19951028_dubium-ordinatio-sac_pl.html (13.10.2021).
Trojanowski B., Prawo do sakramentu święceń, „Ateneum Kapłańskie” 177 (2021) z. 2 (675), s. 326–338.
Vasil C., Separacja, rozwód, rozwiązanie węzła małżeńskiego i powtórne zaślubiny. Stanowiska teologiczne i rozwiązania praktyczne Kościołów prawosławnych, w: Pozostać w prawdzie Chrystusa. Małżeństwo i Komunia w Kościele katolickim, przekł. K. Markiewicz, A. Sikora, M. Wiertlewska, red. R. Dodaro OSA, Poznań 2015, s. 93–124.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
