Drugi i Trzeci List świętego Jana w komentarzach Ojców Kościoła
DOI:
https://doi.org/10.15633/sts.4184Słowa kluczowe:
Drugi List św. Jana, Trzeci List św. Jana, Klemens Aleksandryjski, DydymAbstrakt
Celem niniejszej pracy jest prezentacja oraz omówienie treści starożytnych komentarzy do Drugiego i Trzeciego Listu św. Jana. Te dwa krótkie listy należą do najrzadziej czytanych i komentowanych ksiąg Nowego Testamentu. To samo, choć może nawet w jeszcze większym stopniu można powiedzieć o nielicznych starożytnych komentarzach do tych listów. Czytając dzieła Klemensa Aleksandryjskiego, Dydyma Ślepego, Bedy Czcigodnego, Ekumeniusza czy też Hilarego z Arles, można zauważyć, że komentując Drugi i Trzeci List Janowy koncentrowali się oni przede wszystkim na okolicznościach ich powstania i dociekali, kto dokładnie jest ich adresatem oraz co można ustalić na temat tożsamości wymienionych w nich osób. W ich komentarzach nie brakuje jednak również tematów teologicznych. Wychodząc od czasem pozornie nie związanych w teologią fragmentów listów, poruszali tematy teologiczne właściwe bardziej ich czasom niż czasom apostolskim. Wśród takich tematów można wymienić paruzję Chrystusa, realność Jego wcielenia lub relację Syna Bożego i Boga Ojca. W kręgu zainteresowania egzegetów pozostaje również konieczność zachowywania prawdziwej wiary oraz odcięcia się od heretyków, którzy ją zniekształcają.
Bibliografia
Bednarz M., Pisma św. Jana, Academica 18, Tarnów 2004.
Campbell B.L., Honor, Hospitality and Haughtiness: The Contention for Leadership in 3 John, „Evangelical Quarterly” 77 (2005), no. 4, s. 321–341.
Czerski J., Ewangelia i Listy św. Jana. Wprowadzenie literackie, historyczne i teologiczne, Opolska Biblioteka Teologiczna 156, Opole 2016.
Drączkowski F., Dydym Ślepy, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, red. R. Łukaszyk,
L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1983, k. 414–415.
Drączkowski F., Ekumeniusz, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, red. R. Łukaszyk,
L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1983, k. 852–853.
Drączkowski F., Klemens Aleksandryjski, w: Encyklopedia katolicka, t. 9, red.
A. Szostek, Lublin 2002, k. 98–102.
Encyklopedia biblijna, red. P.J. Achtemeier, Warszawa 1999.
Gądecki S., Wstęp do pism Janowych, Gniezno 1991.
Gładyszewski L., Hilary z Arles, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, red. J. Walkusz i in., Lublin 1993, k. 868.
Grégoire R., Beda il Venerabile, w: Dizionario patristico e di antichità cristiane, diretto da A. di Bernardino, vol. 1, Roma 1983, k. 515–518.
Griffith T., The Translation of Ο ΠΡΟΑΓΩΝ in 2 John 9, „Tyndale Bulletin” 67 (2016), no. 1, s. 137–144.
Gryglewicz F., Listy katolickie. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, Pismo Święte Nowego Testamentu 11, Poznań 1959.
Jensen M.D., Jesus „Coming” in the Flesh: 2 John 7 and Verbal Aspect, „Novum Testamentum” 56 (2014), fasc. 3, s. 310–322.
Jończyk W., Relacyjne aspekty teologii Ewangelii i Listów św. Jana, „Studia Bobolanum” 1 (2017), s. 177–193.
Keener C.S., Komentarz historyczno-kulturowy do Nowego Testamentu, Prymasowska Seria Biblijna, Warszawa 2000.
Kruse C.G., The Letters of John, Pillar New Testament Commentary, Grand Rapids 2000.
Labate A., Ecumenio, w: Dizionario patristico e di antichità cristiane, diretto da
A. di Bernardino, vol. 1, Roma 1983, k. 1063–1064.
Landrus H.L., Hearing 3 John 2 in the Voices of History, „Journal of Pentecostal Theology” 11 (2002), no. 1, s. 70–88.
List św. Jakuba, I–II List św. Piotra, I–III List św. Jana, List św. Judy, red. G. Bray, Ojcowie Kościoła komentują Biblię 11, Ząbki 2014.
Lorencin I., Hospitality versus Patronage: An Investigation of Social Dynamics in the Third Epistle of John, „Andrews University Seminary Studies” 46 (2008), no. 2, s. 165–174.
Marshall I.H., The Epistles of John, The New International Commentary on the New Testament, Grand Rapids 1978.
Mees R., Clemente di Alessandria, w: Dizionario patristico e di antichità cristiane, diretto da A. di Bernardino, vol. 1, Roma 1983, k. 706–711.
Mędala S., Trwanie w prawdzie (Drugi List św. Jana), w: Ewangelia św. Jana. Listy powszechne. Apokalipsa, red. J. Frankowski, oprac. R. Bartnicki i in., Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych 10, Warszawa 1992, s. 90–96.
Mędala, S., Gościnność chrześcijańska (Trzeci List św. Jana), w: Ewangelia św. Jana. Listy powszechne. Apokalipsa, red. J. Frankowski, oprac. R. Bartnicki i in., Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych 10, Warszawa 1992, s. 97–101.
Nautin P., Didimo il Cieco, w: Dizionario patristico e di antichità cristiane, diretto da A. di Bernardino, vol. 1, Roma 1983, k. 950–952.
Pricoco S., Ilario di Arles, w: Dizionario patristico e di antichità cristiane, diretto da A. di Bernardino, vol. 1, Roma 1983, k. 1747–1748.
Rienecker F., Maier G., Leksykon biblijny, tłum. D. Irmińska, Prymasowska Seria Biblijna, Warszawa 2001.
Sikora A.R., „Widzenie” Boga w Listach św. Jana, „Verbum Vitae” 16 (2009),
s. 183–198.
Skibiński T., Listy katolickie w starożytności chrześcijańskiej, „Vox Patrum”
(2008), s. 937–950.
Smalley S.S., 1, 2 and 3 John, World Biblical Commentary, Grand Rapids 2008.
Starowieyski M., Beda Czcigodny, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, red. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1976, k. 169–172.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Paweł Lasek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
