Idea Bożej wszechmocy a problem zła
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.2613Słowa kluczowe:
Boża wszechmoc, problem zła, zło fizyczne, prawa przyrodyAbstrakt
Tematyka artykułu oscyluje wokół koncepcji Bożej wszechmocy postrzeganej przez pryzmat głównego problemu teodycei, która stara się znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego Bóg pozwala na zło. Jeden z argumentów wykorzystywanych w ramach tej dyscypliny odnosi się do różnego rodzaju ograniczeń Bożej wszechmocy, które decydują o tym, że z pewnych względów wszechmocny Stwórca nie może zapobiec różnym formom zła. Takim ograniczeniem jest np. wolność darowana człowiekowi – pozwalając na istnienie wolnej woli Bóg nie może powstrzymać działań człowieka prowadzących do zła. W artykule poddano analizie nieco inny aspekt tego samego ograniczenia, który ma związek z funkcjonowaniem świata przyrody: Bóg daje wolność nie tylko rozumnemu człowiekowi, ale również całej materii, która w granicach wyznaczonych przez prawa przyrody może doświadczać autentycznej autonomii. W tej interpretacji zło fizyczne jawi się jako prosta konsekwencja integralności procesów przyrodniczych. Pierwsza część artykułu dotyczy samej idei Bożej wszechmocy; w drugiej części idea ta zostaje odniesiona do koncepcji praw przyrody; w trzeciej i ostatniej omówiony jest tzw. nieinterwencjonistyczny model działania Boga w przyrodzie.
Bibliografia
Anzelm z Canterbury, Monologion. Proslogion, tłum. T. Włodarczyk, Warszawa 1992.
Clayton P., God and Contemporary Science, Edinburgh 1997.
Damiani, O wszechmocy Bożej, tłum. I. Radziejowska, Warszawa 2010.
Descartes R., Rozprawa o metodzie, tłum. W. Wojciechowska, Warszawa 1988.
Descartes R., Zasady filozofii, tłum. I. Dąbska, Warszawa 1960.
Edwards D., Jak działa Bóg?, tłum. M. Chojnacki, Kraków 2013.
Funkenstein A., Theology and the Scientific Imagination from the Middle Ages to Seventeenth Century, Princeton 1986.
Haught J. F., Odpowiedzi na 101 pytań o Boga i ewolucję, tłum. J. Kochanowicz, Kraków 2003.
Heller M., Ostateczne wyjaśnienia wszechświata, Kraków 2006.
Heller M., Uchwycić przemijanie, Kraków 1997.
Hooykaas R., Religia i powstanie nowożytnej nauki, tłum. S. Ławicki, Warszawa 1975.
Janowski Z., Teodycea kartezjańska, Kraków 1998.
Judycki S., Wszechmoc i istnienie, „Internetowe Czasopismo Filozoficzne Diametros” 21 (2008), s. 30–62.
Koszkało M., Pepliński M., Wszechmoc, w: Przewodnik po filozofii religii. Nurt analityczny, red. J. Salamon, Kraków 2016, s. 37–59.
McMullin E., Ewolucja i stworzenie, tłum. J. Rodzeń, Kraków 1993.
Pabjan T., Anatomia konfliktu. Pomiędzy nowym ateizmem a teologią nauki, Kraków 2016.
Pepliński M., Problematyka wszechmocy Boga – rzeczy nowe i stare, „Filo-Sofija” 15 (2015) nr 30/3, s. 11–44.
Stoeger W. R., The Mind-Brain Problem, the Laws of Nature and Constitutive Relationships, w: Neuroscience and the Person: Scientific Perspectives on Divine Action, ed. R. J. Russell et al., Vatican City State–Berkeley 1999.
Tomasz św., O wieczności świata, w: Św. Tomasz z Akwinu, Dzieła wybrane, tłum. J. Salij, Warszawa 2001, s. 277–285.
Tomasz św., Suma teologiczna, tłum. P. Bełch, Londyn 1977.
Życiński J., Bóg i ewolucja. Podstawowe pytania ewolucjonizmu chrześcijańskiego, Lublin 2002.
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
