Wiara praktyczna i jej funkcje. Szkic filozoficzny
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.40105Słowa kluczowe:
wiara praktyczna, wiara moralna, wiara filozoficzna, wolność, błąd naturalistyczny, Kant, Kierkegaard, JaspersAbstrakt
Artykuł zawiera szkic koncepcji wiary praktycznej i prezentację dwóch ważnych funkcji, jakie koncepcja ta może pełnić w filozofii praktycznej. Idea wiary praktycznej jest syntezą opartą na interpretacji trzech koncepcji wiary: wiary moralnej z filozofii Kanta, wiary religijnej, na której oparte jest tzw. „trzecie stadium” życia w myśli Kierkegaarda oraz wiary filozoficznej przedstawionej w filozofii Jaspersa. Autor eksponuje te funkcje wiary praktycznej, dzięki którym transcenduje ona sferę wiedzy deskryptywnej. Dla filozofii praktycznej funkcje te mają ważne znaczenie, gdyż są podmiotowym źródłem akceptacji pierwszych zasad tej filozofii, czyli twierdzenia o wolności człowieka oraz twierdzenia o istnieniu sfery wartości (innej niż sfera faktów i bytów). Jeśli filozofia wartości byłaby logicznie oparta na wierze praktycznej, to byłaby wolna od zarzutu błędu naturalistycznego w aksjologii.
Bibliografia
Copleston F., Historia filozofii, tłum. J. Marzęcki, t. 4, Warszawa 1995.
Janeczek S., Integralność poznania ludzkiego w ujęciu Błażeja Pascala. Z dziejów filozofii zdrowego rozsądku, „Studia Philosophiae Christianae” 51 (2015) nr 4, s. 5–73.
Jaspers K., Rozum i egzystencja. Nietzsche a chrześcijaństwo, tłum. C. Piecuch, Warszawa 1991.
Jaspers K., Wiara filozoficzna, tłum. zbiorowe, Toruń 1995.
Jaspers K., Wiara filozoficzna wobec objawienia, tłum. G. Sowiński, Kraków 1999.
Kant I., Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1986.
Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, tłum. A. Bobko, Kraków 1993.
Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Warszawa 1984.
Kierkegaard S., Albo-albo, tłum. J. Iwaszkiewicz, t. 1, Warszawa 1982.
Kierkegaard S., Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, tłum. J. Iwaszkiewicz, Warszawa 1969.
Kierkegaard S., Powtórzenie, tłum. B. Świderski, Warszawa 1992.
Niemczuk A., Błąd teoretyzmu w aksjologii, w: A. Niemczuk, Filozofia praktyczna. Studia i szkice, Lublin 2016, s. 13–45.
Niemczuk A., Wolność egzystencjalna: Kant i Kierkegaard, Lublin 1995.
Paci E., Fenomenologia doświadczenia estetycznego, etycznego i religijnego u Kierkegaarda, w: E. Paci, Związki i znaczenia. Eseje wybrane, tłum. S. Kasprzysiak, Warszawa 1980, s. 433–546.
Pascal B., Myśli, tłum. T. Żeleński-Boy, Warszawa 1972.
Rudziński R., Człowiek w obliczu nieskończoności. Metafizyka i egzystencja w filozofii Karla Jaspersa, Warszawa 1980.
Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 15: Wiara i nadzieja, tłum. P. Bełch, London 1966.
Tarnowski K., Gabriela Marcela filozofia wiary, „Analecta Cracoviensia” 21–22 (1989–1990), s. 99–114.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 2, Warszawa 1978.
Tillich P., Dynamika wiary, tłum. A. Szostkiewicz, Poznań 1987.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Andrzej Niemczuk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
