Wiara praktyczna i jej funkcje. Szkic filozoficzny

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15633/tst.40105

Słowa kluczowe:

wiara praktyczna, wiara moralna, wiara filozoficzna, wolność, błąd naturalistyczny, Kant, Kierkegaard, Jaspers

Abstrakt

Artykuł zawiera szkic koncepcji wiary praktycznej i prezentację dwóch ważnych funkcji, jakie koncepcja ta może pełnić w filozofii praktycznej. Idea wiary praktycznej jest syntezą opartą na interpretacji trzech koncepcji wiary: wiary moralnej z filozofii Kanta, wiary religijnej, na której oparte jest tzw. „trzecie stadium” życia w myśli Kierkegaarda oraz wiary filozoficznej przedstawionej w filozofii Jaspersa. Autor eksponuje te funkcje wiary praktycznej, dzięki którym transcenduje ona sferę wiedzy deskryptywnej. Dla filozofii praktycznej funkcje te mają ważne znaczenie, gdyż są podmiotowym źródłem akceptacji pierwszych zasad tej filozofii, czyli twierdzenia o wolności człowieka oraz twierdzenia o istnieniu sfery wartości (innej niż sfera faktów i bytów). Jeśli filozofia wartości byłaby logicznie oparta na wierze praktycznej, to byłaby wolna od zarzutu błędu naturalistycznego w aksjologii.

Bibliografia

Copleston F., Historia filozofii, tłum. J. Marzęcki, t. 4, Warszawa 1995.

Janeczek S., Integralność poznania ludzkiego w ujęciu Błażeja Pascala. Z dziejów filozofii zdrowego rozsądku, „Studia Philosophiae Christianae” 51 (2015) nr 4, s. 5–73.

Jaspers K., Rozum i egzystencja. Nietzsche a chrześcijaństwo, tłum. C. Piecuch, Warszawa 1991.

Jaspers K., Wiara filozoficzna, tłum. zbiorowe, Toruń 1995.

Jaspers K., Wiara filozoficzna wobec objawienia, tłum. G. Sowiński, Kraków 1999.

Kant I., Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1986.

Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, tłum. A. Bobko, Kraków 1993.

Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Warszawa 1984.

Kierkegaard S., Albo-albo, tłum. J. Iwaszkiewicz, t. 1, Warszawa 1982.

Kierkegaard S., Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, tłum. J. Iwaszkiewicz, Warszawa 1969.

Kierkegaard S., Powtórzenie, tłum. B. Świderski, Warszawa 1992.

Niemczuk A., Błąd teoretyzmu w aksjologii, w: A. Niemczuk, Filozofia praktyczna. Studia i szkice, Lublin 2016, s. 13–45.

Niemczuk A., Wolność egzystencjalna: Kant i Kierkegaard, Lublin 1995.

Paci E., Fenomenologia doświadczenia estetycznego, etycznego i religijnego u Kierkegaarda, w: E. Paci, Związki i znaczenia. Eseje wybrane, tłum. S. Kasprzysiak, Warszawa 1980, s. 433–546.

Pascal B., Myśli, tłum. T. Żeleński-Boy, Warszawa 1972.

Rudziński R., Człowiek w obliczu nieskończoności. Metafizyka i egzystencja w filozofii Karla Jaspersa, Warszawa 1980.

Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 15: Wiara i nadzieja, tłum. P. Bełch, London 1966.

Tarnowski K., Gabriela Marcela filozofia wiary, „Analecta Cracoviensia” 21–22 (1989–1990), s. 99–114.

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 2, Warszawa 1978.

Tillich P., Dynamika wiary, tłum. A. Szostkiewicz, Poznań 1987.

Pobrania

Opublikowane

2021-06-30

Numer

Tom 40 Nr 1 (2021)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2021 Andrzej Niemczuk

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).