Statutes and regulations of the sports organizations in Wieliczka before 1939
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.03405Keywords:
Wieliczka, the Polish Gymnastic Association „Sokół”, the Cyclists and Motorists Club in Wieliczka, Sport, sport statutes and regulationsAbstract
In 1892 the nest of Polish Gymnastic Association ‘Falcon’ in Wieliczka was called, the association patronized whole sports life in the town for decades. Following local organizations and athletic clubs came into existence after gaining independence by Poland in 1918. In the 20’s of the XXth century the club of Cyclists and Motorists in Wieliczka (1924) and Railway-Athletic Club ‘Wieliczank’ (1927) joined ‘Faclon’. Everything what was connected with doing sports-activity business was regulated by appropriate statutes and regulations. Up till now only few documents outlasted, which are completely unknown to researchers studying with local history and all-Polish sport (most of the documents is in a very bad shape), regulating the whole activity of the club, chosen sections, or directives connected with organization of sports competitions organized by particular organizations. The content of this article presents materials documenting the sports-activity of the Polish Gymnastic Association ‘Falcon’ in Wieliczka and the Club of Cyclists and Motorists in Wieliczka before 1939; materials of the Railway Sports Club ‘Wieliczanka’ from that period has not been found so far.References
Źródła archiwalne
Archiwum Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Akta Międzywojenne, sygn. 40.
Archiwum Narodowe w Krakowie
Akta Miasta Wieliczki, sygn. 29/117/251.
Naczelny Komitet Narodowy, mf. 100/725 (Udział powiatu wielickiego w odzyskiwaniu niepodległości narodowej podczas wojny światowej 1914–1917. Sprawozdanie Powiatowego Komisarza narodowego w Wieliczce od chwili założenia aż do 31 grudnia 1916, s. 654–655).
Starostwo Powiatowe w Krakowie z lat 1945–1950, sygn. 29/43: Wykazy obiercze stowarzyszeń z terenu powiatu Krakowskiego 1948–1949.
Urząd Wojewódzki Krakowski, sygn. 29/206/627: Sprawozdania sytuacyjne (informacyjne) miesięczne, tygodniowe Starostwa Powiatowego w Wieliczce za VIII 1923 – II 1932 r.
Dział Historyczny Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Archiwum Klemensa Sosina, brak sygn., [K. Sosin], Przemówienie K. Sosina na obchody jubileuszu 20-lecia klubu w 1947 r.; K. Sosin, [Trzydziestolecie Wieliczanki].
Zbiór protokołów posiedzeń Wydziału Ochotniczej Straży Pożarnej w Wieliczce. 1872–1913, s. 136–137, 140 [kserokopia], brak sygn. [oryginał przechowywany w siedzibie Ochotniczej Straży Pożarnej w Wieliczce].
Zbiory Specjalne Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Dokumenty rodzinne Janiny, Klemensa i Barbary Sosinów, sygn. 1263.
Księga uchwał Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Wieliczce 1919–1927, t. 5, sygn. 506.
Materiały Klubu Cyklistów i Motorzystów w Wieliczce, sygn. 1210.
Zbiory sztuki Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Pamiątkowa nagroda Klubu Cyklistów i Motorzystów w Wieliczce z 1924 r., sygn. IV/1786.
Źródła drukowane
Kronika. Wieliczka, „Kolarz Polski. Oficjalny Organ Związku Polskiego Towarzystw Kolarskich” 1926, nr 5, s. 14.
Kronika. Wieliczka, „Kolarz Polski. Oficjalny Organ Związku Polskiego Towarzystw Kolarskich” 1926, nr 8, s. 11–12.
Regulamin Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce, [brak miejsca wydania, ok. 1919].
Sprawy towarzystw gimnastycznych polskich. Wieliczka, „Przewodnik Gimnastyczny” 1892, nr 7, s. 99.
Sprawy towarzystw gimnastycznych polskich. Wieliczka, „Przewodnik Gimnastyczny” 1892, nr 12, s. 146.
Statut Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie, Lwów 1880.
Statut Towarzystwa Gimnastycznego we Lwowie, Lwów 1867.
Tabela statystyczna polskich związkowych gimnastycznych Towarzystw sokolich w Austrii za rok 1912 zestawiona na podstawie sprawozdań i raportów, „Przewodnik Gimnastyczny” 1913, nr 11, s. 85–88.
Zbiór regulaminów sokolich, Warszawa 1922.
Zbiór regulaminów sokolich, cz. II, Warszawa 1939.
Zbiór regulaminów sokolich. Wydanie nowe uzupełnione, Warszawa 1929.
Zbiór regulaminów sokolich. Wydanie nowe uzupełnione. II, Warszawa 1933.
Artykuły i opracowania
Dębowski J., Humanistyczne i społeczne aspekty wychowania fizycznego i sportu, Białystok 2013.
Franaszek A., Krokosz P., Nagroda wielickich cyklistów, „Spotkania z Zabytkami” 2016, nr 3–4, s. 36–37.
J.K., Kronika rozwoju gry w tenisa ziemnego w Wieliczce, cz. 1, „Wiadomości Wielickie”1992, nr 27, s. 7.
Krokosz P., Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Wieliczce w latach 1892–1939 (1948), „Studia Slavica et Balcanica Petropolitana” 2015, nr 1, s. 208–222.
Krokosz P., Z dziejów sportu w Wieliczce w latach 1892–2015, „Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce” 2016, R. 31, s. 61–117.
Krokosz P., Życie kulturalne Wieliczki od XIX wieku do czasów współczesnych, „Studia i materiały do dziejów żup solnych w Polsce” 2011, R. 27, s. 189–242.
Rotkiewicz M., Hądzelek K., Powstanie i działalność polskich związków sportowych. Przełom wieku XIX i XX (I), „Sport Wyczynowy” 2007, nr 7–9, s. 125–138.
Snopko J., Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Galicji 1867–1914, Białystok 1997.
Snopko J., Dudek D., Rozwój ruchu sokolego w zaborze austriackim [w:] Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego w latach 1867–1997, E. Małolepszy, Z. Pawluczuk (red.), Częstochowa 2001, s. 13–29.
Toporowicz K., Działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie na polu wychowania fizycznego i sportu pod koniec XIX i w początkach XX wieku (1885–1914), „Rocznik Naukowy WSWF w Krakowie” 1965, R. 4, s. 153–249.
Toporowicz K., Geneza i rozwój organizacyjny Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie w latach 1885–1914, „Rocznik Naukowy WSWF w Krakowie” 1966, R. 5, s. 63–113.
Toporowicz K., Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w latach 1867–1947. Z okazji 125-lecia, „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1993, nr 4, s. 47–56.
Wroczyński R., Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu, Wrocław 2003.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2019 Paweł Krokosz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Authors publish under the Attribution-NonCommercial-NoDerivs 2.0 Generic (CC BY-NC-ND 2.0) license. In this case, authors have a range of rights, including:• The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under
• They can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, but not commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
• Authors retain patent, trademark, and other intellectual property rights (including research data).
• Authors receive proper attribution and credit for the published work.
