Od mistycznej intuicji św. Franciszka do kontuicji św. Bonawentury
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.3350Słowa kluczowe:
mistyka, kontuicja, poznanie Boga, współczesna epistemologia, wartościowe poznanieAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie, w jaki sposób św. Bonawentura z Bagnoregio próbował wyjaśnić intuicję mistyczną św. Franciszka z Asyżu. Bonawentura, jako profesor Uniwersytetu Paryskiego, zastosował do wyjaśnienia mistycznej intuicji św. Franciszka następujące teorie: teorię egzemplaryzmu, teorię zmysłów duchowych oraz swoją własną teorię tzw. kontuicji. Po zaprezentowaniu bonawenturiańskiej koncepcji kontuicji podane zostały wybrane współczesne interpretacje tejże teorii kontuicji, by następnie podać: ocenę kontuicji w świetle współczesnej filozofii poznania w nauczaniu wybranych autorów. Bonawenturiańska kontuicja jest dzisiaj niedocenianym zagadnieniem poznawczym w zakresie teorii poznania Boga.
Bibliografia
A. Teksty Bonawentury
Bonawentura św., Konferencje o sześciu dniach stworzenia albo oświecenia Kościoła. [Collationes in Hexaëmeron] Wydanie synoptyczne tekstu oryginalnego redakcji A oraz B z przekładem polskim, tłum. A. Horowski, Kraków 2008
Bonawentura Święty, O wiedzy Chrystusa. O tajemnicy Trójcy, tłum. M. Olszewski, Kęty 2006.
Doctoris Seraphici S. Bonaventurae, Breviloquium, in: Opera omnia. Opuscula varia theologica, tomus quantus, Quaracchi 1891, p. 199–292.
Doctoris Seraphici S. Bonaventurae, Commentaria in primum librum Sententiarum, in: Opera omnia, vol. 1, Quaracchi 1882.
Doctoris Seraphici S. Bonaventurae, Commentaria in secundum librum Sententiarum, in: Opera omnia, vol. 2, Quaracchi 1882.
Doctoris Seraphici S. Bonaventurae, Commentaria in tertium librum Sententiarum, in: Opera omnia, vol. 3, Quaracchi 1885.
B. Opracowania
Bissen J. M., L’exemplarisme divin selon saint Bonaventure, Paris 1929.
Chudy W., Refleksja a poznanie bytu. Refleksja „in actu exercito” i jej funkcja w poznaniu metafizykalnym, Lublin 1984.
De Dieu de Champsecret J., Itinéraire de l’Âme en elle-męme, Blois 1956.
Duméry H., Itinéraire de l’esprit vers Dieu, Paris 1960.
Epistemologia współcześnie, red. M. Hetmański, Kraków 2007.
Gilson E., La philosophie de saint Bonaventure, Paris 1924.
Gierulanka D., Polatowski A., Kierunki badań filozoficznych Romana Ingardena, w: Szkice filozoficzne. Romanowi Ingardenowi w darze, Warszawa 1964, s. 473–481.
Gilson E., Pourquoi saint Thomas a critiqué saint Augustin, Paris 1926, s. 5–127 (Archives d’Histoire Doctrinale et Littéraire du Moyen- Âge, 1).
Ingarden R., U podstaw teorii poznania, Warszawa 1971.
Judycki S., Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego, Lublin 2004.
Kowalczyk S., Intuicjonizm, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, red. S. Wielgus, Lublin 1997, kol. 408–410.
LaNave G. F., Bonawentura, w: Duchowe zmysły. Percepcja Boga w zachodnim chrześcijaństwie, red. P. L. Gavrilyuk, S. Coakley, tłum. A. Gomola, Kraków 2014, s. 205–222.
Łopat J., Filozofia św. Bonawentury, „Człowiek w Kulturze” (1998) nr 10, s. 256–259.
Łopat J., Rozumienie Natury Boskiej u św. Bonawentury, Niepokalanów 2017.
Łopat J., Współczesne interpretacje poznania Boga według św. Bonawentury, Niepokalanów 1999.
Margerie de B., Osoba ludzka śladem, obrazem i podobieństwem Boga Trójcy, w: Tajemnica Trójcy Świętej, Pallottinum 2000, s. 388–395 (Kolekcja „Communio”, 13).
Michaś W., Pierwsze antyawerroistyczne krytyki franciszkańskie, „Studia Mediewistyczne” 19 (1978) z. 2, s. 6–37.
Panorama współczesnej filozofii, red. J. Hołówka, B. Dzikowski, Warszawa 2016.
Prunieres L., Contuitio, w: Lexique Saint Bonaventure, red. J.-G. Bougerol, Paris 1969, s. 42–43.
Sciamannini P. R., La contuizione bonaventuriana, Firenze 1957.
Veuthey L., Filozofia chrześcijańska św. Bonawentury, tłum. E. I. Zieliński, Niepokalanów 1996.
Walczak M., Intuicja jako typ poznania, wiedzy i dyspozycji, „Zagadnienia naukoznawstwa” 2 (2011), s. 127–144.
Zieliński E. I., Wykład, w: O filozoficznym poznaniu Boga dziś, red. B. Bejze, Warszawa 1992, s.120–141.
Ziemińska R., Samoświadomość i samowiedza z punktu widzenia epistemologii, „Analiza i Egzystencja” 7 (2008), s. 33–51.
Zyzak W., Zmysły duchowe w duchowości chrześcijańskiej, „Analecta Cracoviensia”, 48 (2016), s. 255–276.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
