The truth about man and for man. Practical implications of John Paul II’s encyclical “Fides et ratio”
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.28205Słowa kluczowe:
duszpasterstwo, Kościół, pragmatyzm, relatywizm, wolność, Jan Paweł IIAbstrakt
Dwadzieścia pięć lat temu ukazała się encyklika Jana Pawła II „Fides et ratio”, w której centralne miejsce zajmuje kwestia prawdy. Zadaniem Kościoła jest przekazywać ludziom prawdę objawioną przez Jezusa Chrystusa, która odsłania tajemnicę Boga i człowieka, jest dostępna w wierze i apeluje do intelektu o jej przyjęcie. W obecnych czasach, w których dominuje pragmatyczne podejście do rzeczywistości, pojawia się pytanie o praktyczne, egzystencjalne znaczenie prawdy głoszonej przez Kościół. Przeprowadzona pod tym kątem analiza treściowa nauczania papieskiego w „Fides et ratio” prowadzi do wniosku, iż prawdy nie można sprowadzić do zbioru idei, wzbogacających ludzkie poznanie. Kościelna diakonia prawdy służy ludzkiemu życiu, gdyż pomaga człowiekowi właściwie wykorzystać jego wolność i prowadzi go do osiągnięcia pełni człowieczeństwa. Prawda pozwala człowiekowi uchronić się przed zagrożeniami wynikającymi z relatywizmu i egalitaryzmu religijnego. Jej przekaz winien uwzględniać potrzeby ludzi, aby była postrzegana przez nich jako cenny dar Boga, a nie jako jarzmo.
Bibliografia
Albus M., Kirche nach dem Infarkt. Von der Zukunft der Religion, Gütersloh 2007.
Alves Aguiar O., Philosophia Ancilla Theologiae? A propósito da Encíclica “Fides et ratio”, do papa João Paulo II, “Revista De Ciências Sociais” 1–2 (2019), pp. 133–144.
Ardui J., Truth, Rock Music and Christianity. Can Truth Be Maintained in the Dialogue Between Theology and Rock Music?, in: Theology and the Quest for Truth. Historical- and Systematic-theological Studies, eds. M. Lamberigts, L. Boeve, T. Merrigan, Leuven 2006, pp. 199–212.
Arens E., Zur Struktur theologischer Wahrheit, “Zeitschrift für Katholische Theologie” 1 (1990), pp. 1–17.
Aznar-Sala J., La encíclica “Fides et ratio” xx ańos después (1998–2018), “Revista Iberoamericana de Teología” 28 (2019), pp. 11–38.
Barrio Maestre J. M., La filosofía como búsqueda de la verdad. Un comentario a la “Fides et ratio”, “Acta Philosophica” 2 (2004), pp. 267–276.
Beinert W., Befreiende Wahrheit, “Stimmen der Zeit” 4 (2002), pp. 263–276.
Benedict XVI, Encyclical Caritas in veritate, Jun 29, 2009.
Benedict XVI, Encyclical Deus caritas est, Dec 25, 2005.
Benedict XVI, Encyclical Spe salvi, Nov 30, 2007.
Blanco Sarto P., La teología de Joseph Ratzinger. Una introducción, Madrid 2011.
Dietzfelbinger Ch., Das Evangelium nach Johannes, vol. 1, Zürich 2001.
Dulles A., Evangelization for the Third Millennium, New York 2009.
Flamarique L., La defensa de la verdad. “Fides et ratio”, in: Fe y razón, eds. M. L. Baixauli, J. de Aranguren, J. J. Borobia, Pamplona 1999, pp. 289–296.
Francis, Exhortation Amoris laetitia, Mar 19, 2016.
Francis, Exhortation Christus vivit, Mar 25, 2019.
Francis, Exhortation Evangelii gaudium, Nov 24, 2013.
Francis, Encyclical Lumen fidei, Jun 29, 2013.
Gnilka J., Johannesevangelium, Würzburg 1989.
Hahn P. W., Covenant and Communion. The Biblical Theology of Pope Benedict XVI, Grand Rapids 2009.
Haslinger H., Das Handeln des Menschen zwischen System und Lebenswelt, in: Handbuch Praktische Theologie. Durchführungen, vol. 2, ed. by H. Haslinger, Mainz 2000, pp. 185–205.
Hinson E. G., The Evangelization of the Roman Empire. Identity and Adaptability, Macon 1981.
Hoff G. M., „Es gibt keinen Gott und wir sind seine Propheten”. Atheismen des 21. Jahrhunderts, “Lebendige Seelsorge” 6 (2009), pp. 380–387.
Höhn H.-J., Anlehnungsbedürftige Einzelgänger oder: Die Suche nach dem eigenen Leben, “Entschluss” 7–8 (1999), pp. 7–9.
Hubert Robinet A. M., Juan XXIII y el inicio del Concilio Vaticano II, “Cuadernos de Teología” 2 (2012), pp. 218–241.
Inglehart R., Modernisierung und Postmodernisierung. Kultureller, wirtschaftlicher und politischer Wandel in 43 Gesellschaften, Frankfurt am Main 1998.
John Paul II, Encyclical Fides et ratio, Sep 14, 1998.
John Paul II, Encyclical Veritatis splendor, Aug 6, 1993.
John Paul II, Encyclical Redemptor hominis, Mar 4, 1979.
Jüngel E., Wertlose Wahrheit. Zur Identität und Relevanz des christlichen Glaubens. Theologische Erörterungen, vol. 3, Tübingen 2003.
Kehl M., Kirche in der Fremde. Zum Umgang mit der gegenwärtigen Situation der Kirche, in: Wozu Kirche? Wozu Gemeinde? Kirchenvisionen, eds. G. Koch, J. Pretscher, Würzburg 1994, pp. 40–62.
Kopiec M. A., The Main Aspects of John Paul II’s Encyclical “Fides et ratio” in the Current Historical and Theological Environment, “Wrocławski Przegląd Teologiczny” 1 (2020), pp. 109–131.
Lenaers R., Der Traum des Königs Nebukadnezar. Das Ende einer mittelalterlichen Kirche, Kleve 2010.
León de B., Algunos sentidos del término „verdad” en la “Fides et ratio”, “Scripta Theologica” 2 (2002), pp. 643–664.
Link H.-G., Wahrheit, in: Theologisches Begriffslexikon zum Neuen Testament, vol. 2, eds. L. Coenen, E. Beyreuther, H. Bietenhard, Wuppertal 1979, pp. 1343–1355.
Luhmann N., Funkcja religii, Kraków 1998.
Mazanka P. M., Prawda o osobie ludzkiej w ujęciu personalizmu amerykańskiego, “Fides et Ratio” 4 (2018), pp. 91–100.
Mödl L., Wenn’s ums Überleben geht, „Klerusblatt” 84 (2004), pp. 198–201.
Nissing H.-G., “Was ist Wahrheit?”. Josephs Ratzingers Einsprüche gegen den Relativismus, in: Was ist Wahrheit? Zur Kontroverse um die Diktatur des Relativismus, ed. by H.-G. Nissing, München 2011, pp. 9–32.
Pastor García L. M., Reflexiones sobre la Encíclica “Fides et ratio”, “La Razón Histórica” 15 (2011), pp. 9–19.
Probucka D., Against Relativism. The Importance of Truth in the Ethics of St. John Paul II, “The Person and the Challenges” 1 (2016), pp. 29–38.
Ratzinger J., Comunicazione e cultura. Nuovi percorsi per l’evangelizzazione nel Terzo Millennio, “Nuova Umanità” 1 (2003), pp. 45–53.
Ratzinger J., Eklezjologia Soboru Watykańskiego II, in: Kościół — ekumenizm — polityka, ed. by L. Balter, Poznań–Warszawa 1990, pp. 13–27 (Kolekcja Communio, 5).
Ratzinger J., Enzyklika Fides et ratio, “Deutsche Tagespost” 126 (1998), p. 3.
Ratzinger J., Wahrheit des Christentums?, in: Weg und Weite. Festschrift für Karl Lehmann, ed. by A. Raffelt, Freiburg 2001, pp. 631–642.
Ratzinger J., Wiara — prawda — tolerancja. Chrześcijaństwo a religie świata, Kielce 2005.
Ratzinger J., Wprowadzenie w chrześcijaństwo, Kraków 1970.
Ruel Foster D., The Implications of Fides et ratio for Catholic Universities, in: The Two Wings of Catholic Thought. Essays on Fides et ratio, eds. D. Ruel Foster, J. W. Koterski, Washington 2003, pp. 109–126.
Schöndorf H., Ist die Wahrheit intolerant?, “Stimmen der Zeit” 2 (2009), pp. 125–135.
Schüssler Fiorenza F., Systematic Theology. Task and Methods, in: Systematic Theology. Roman Catholic Perspectives, eds. F. Schüssler Fiorenza, J. P. Galvin, Minneapolis 2011, pp. 1–78.
Vatican Council II, The Pastoral Constitution on the Church in the Modern World Gaudium et spes, Dec 7, 1965.
Stiller B. C., Preaching Parables to Postmoderns, Minneapolis 2005.
Weigel G., Katedra i sześcian. Europa, Stany Zjednoczone i polityka bez Boga, Warszawa 2005.
Weringer E. J., Fides et ratio. The Perpetual Journey of Faith and Reason, “The Linacre Quarterly” 4 (2000), pp. 56–77.
Wielgus P., Postmodernizm, in: Katecheza wobec wyzwań współczesności, ed. by R. Czekalski, Płock 2001, pp. 33–48.
Wildl M., Die Lebensrelevanz des Evangeliums erschließen. Ökumene angesichts postmoderner Religiositäten, “Theologisch-Praktische Quartalschrift” 1 (2006), pp. 22–29.
Yarnell M. B., The Formation of Christian Doctrine, Nashville 2007.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Ryszard Hajduk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
