Solideism – a version of solipsism
DOI:
https://doi.org/10.15633/acr.5603Słowa kluczowe:
solipsyzm, Ego, Datum, solideizm, AbsolutAbstrakt
Niniejszy artykuł stanowi pierwszą obszerną próbę wyartykułowania poglądu, który nazwałem solideizmem. Rozpoczynam od zbadania różnych interpretacji solipsyzmu, jako że solideizm reprezentuje jego szczególną wersję, i ustalam schematyczne sformułowanie solipsyzmu. Po krótkim przeglądzie absolutnego idealizmu rekonstruuję argument F. C. S. Schillera, że absolutny idealizm nieuchronnie prowadzi do solipsyzmu. Opierając się na rozumowaniu Schillera, wraz z moim własnym argumentem przeciwko solipsyzmowi (rozwiniętym w osobnym artykule), wyprowadzam absolutną formę solipsyzmu – solideizm. Na koniec przedstawiam obserwacje dotyczące struktury porządku zbioru wszystkich solipsyzmów.
Bibliografia
Bradley, F. H. (1916). Appearance and reality: a metaphysical essay. London: G. Allen. Sixth Impression (corrected).
Britannica, The Editors of Encyclopaedia. Absolute Idealism. In Encyclopedia Britannica, 30 Oct. 2018, https://www.britannica.com/topic/Absolute-Idealism. Accessed 23.09.2024.
Dadaczyński, J., Olszewski, A., & Wolak, Z. (Eds.). (2000). De Solipsismo. Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe. https://doi.org./10.15633/9788374389303.10.
Franchella, M. (1995). Like a Bee on a Windowpane: Heyting’s Reflections on Solipsism, Synthese, 105, 207–251. https://doi.org/10.1007/BF01064219.
Halbfaß, W. (1968). Descartes’ Frage nach der Existenz der Welt. Meisenheim am Glan: Anton Hain.
Hume, D. (1888). A Treatise of Human Nature, Web-Books.com. https://www.web-books.com/ON/B1/E1053R0429/TOC.html. Accessed 09.01.2020.
James, W. (1905). Is Radical Empiricism Solipsistic? The Journal of Philosophy, Psychology and Scientific Methods, 2(9), 235–238. https://doi.org/10.2307/2011706.
Kant, I. (1998). Critique of Pure Reason (P. Guyer, A. W. Wood, Trans.). Cambridge: Cambridge University Press.
Marbach, E. (2000). The place for an ego in current research. In D. Zahavi (Ed.), Exploring the self: philosophical and psychopathological perspectives on self-experience (pp. 75–96). Amsterdam: John Benjamins.
McCarty, D. Ch. (2020). Solipsism for Everyone: Principles and Theorems. In: J. Dadaczyński, A. Olszewski, Z. Wolak (Eds.). De Solipsismo (pp. 33–86). Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe. https://doi.org./10.15633/9788374389303.10.
Odifreddi, P. (1989). Classical Recursion Theory (vol. 1). Amsterdam: North-Holland.
Olszewski, A. (2009). Teza Churcha. Kontekst historyczno-filozoficzny, Kraków: Universitas.
Olszewski, A. (2020). Solipsyzm i różne sprawy. In J. Dadaczyński, A. Olszewski, Z. Wolak (Eds.). De Solipsismo (pp. 215–244). Kraków: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe. https://doi.org./10.15633/9788374389303.10.
Olszewski, A. (2024). The philosophy of the end, or can a solipsist end his life?, forthcoming.
Popper, K. R. (1994). Knowledge and the Body-Mind Problem: In Defence of Interaction. London: Routledge.
Russell, B. (1948). Human knowledge, its scope and limits. London: George Allen and Unwin.
Schiller, F. C. S. (1906). Is Absolute Idealism Solipsistic? The Journal of Philosophy, Psychology and Scientific Methods, 3(4), 85–89.
Strawson, G. (2000). The phenomenology and ontology of the self. In D. Zahavi (Ed.), Exploring the self: philosophical and psychopathological perspectives on self-experience (pp. 23–39). Amsterdam: John Benjamins.
Watson, R. (2016). Solipsism. The Ultimate Empirical Theory of Human Existence, South Bend: St. Augustine’s Press.
Zahavi, D. (2000). Self and consciousness. In D. Zahavi (Ed.), Exploring the self: philosophical and psychopathological perspectives on self-experience (pp. 55–74). Amsterdam: John Benjamins.
Zilioli, U. (2022). The (Un)bearable Lightness of Being. The Cyrenaics on Residual Solipsism. Peitho. Examina Antiqua, 13(1), 65–81. https://doi.org/10.14746/PEA.2022.1.4.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Adam Olszewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
