Nowa wersja motu proprio „Vos estis lux mundi”. Znaczenie zmian wprowadzonych przez papieża Franciszka w 2023 roku

Abstrakt

Niniejszy artykuł dotyczy nowej wersji listu mu proprio Vos estis lux mundi, ogłoszonej przez papieża Franciszka 25 marca 2023 roku. W porównaniu z wersją ad experimentum z 2019 roku obecny dokument zawiera pewne zmiany, które są przedmiotem niniejszego studium. Artykuł 1 zawiera nowe sformułowanie poszczególnych kategorii osób skrzywdzonych wykorzystaniem seksualnym. Oprócz kategorii małoletniego dodano dwie kolejne: osobę, która ma niepełne używanie rozumu, oraz bezbronnego dorosłego. W odniesieniu do pornografii wprowadzono również kilka istotnych zmian mających na celu lepszą ochronę małoletnich i bezbronnych dorosłych. Zgodnie z art. 2 diecezje „muszą zapewnić instytucje lub biura, które są łatwo dostępne dla każdego w celu składania zawiadomień”. W tym samym artykule rozstrzygnięto kontrowersję dotyczącą jurysdykcji przełożonych kościelnych w tych sprawach. O ile nie zostanie to wzajemnie uzgodnione, „odpowiedzialność ponosi ordynariusz miejsca, w którym miały miejsce zdarzenia”. W art. 3 potwierdzono obowiązek denuncjacji, z wyjątkiem przypadków uzyskania informacji na forum wewnętrznym. Zgodnie z art. 4 obowiązek milczenia nie może być nałożony na osobę zgłaszającą, jak również na osobę, która twierdzi, że jest skrzywdzona i świadków. Istotną nowością dokumentu jest podjęcie kwestii przestępstw i zaniedbań ważnej grupy przełożonych: „wiernych świeckich, którzy są lub byli moderatorami międzynarodowych stowarzyszeń wiernych” (art. 6). Dlatego też lista kompetentnych dykasterii została rozszerzona w art. 7 o Dykasterię ds. Świeckich, Rodziny i Życia. Ponadto podkreślono rolę Dykasterii ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego poprzez dodanie nowego art. 10. W całym dokumencie szczególną uwagę zwraca się na prawną ochronę dobrego imienia wszystkich zaangażowanych osób. Mogło to być powodem dodania nowego przepisu w art. 18: „Kopia akt ma być przechowywana w archiwum kompetentnego przedstawiciela papieskiego”. Najważniejsza zmiana to ta, że nowy Vos estis lux mundi jest teraz stabilnym prawem, które ma być stosowane w harmonii z innymi ustawami Kościoła.