Wpływ i znaczenie przyklasztornych warsztatów na rozwój koronkarstwa polskiego (na przykładzie opactwa Benedyktynek w Staniątkach)
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.2092Słowa kluczowe:
koronka klockowa, koronczarstwo, Staniątki, benedyktynkiAbstrakt
Prowadzenie szkół przez benedyktynki staniąteckie było najważniejszym aspektem zewnętrznej aktywności klasztoru, stając się z biegiem czasu jednym z jego podstawowych działań. Nauka robót ręcznych, w tym szczególnie interesujące nas koronkarstwo, rozwinęła się tu na dość dużą skalę i przyczyniła się do rozwoju polskiego koronkarstwa. Bezpłatne kształcenie „panien świeckich” było główną powinnością sióstr, która obok modlitwy stanowiła podstawowe założenia zreformowanej reguły benedyktyńskiej: „Módl się i pracuj”.W niniejszym artykule przedstawiono wybrane przykłady koronek ze zbiorów klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, które to stanowią tylko niewielki ułamek skarbów przechowywanych w tych historycznych murach. Niewątpliwie ilość, a także jakość przedstawionych koronek świadczą o niezwykłym kunszcie artystycznym, które zapewne posiadały siostry zakonne lub też uczennice szkoły przyklasztornej, podczas gdy ich działalność koronczarska miała wielkie znaczenie i wpływ na rozwój polskiego koronkarstwa klockowego.
Bibliografia
Source
Archiwum Benedyktynek w Staniątkach.
Works
years of textiles, ed. J. Harris, London 1993.
Banach E. i A., Słownik mody, Warszawa 1962.
Borkowska M., Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, t. 2, Warszawa 2005.
Borkowska M., Słownik mniszek benedyktyńskich w Polsce, Tyniec 1989.
Borkowska M., Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII–XVIII wieku, Warszawa 1996.
Encyklopedia katolicka, t. 2, Lublin 1976.
Hořáková H., Koronka frywolitkowa, Warszawa 2005.
Kamińska J., Turnau I., Zarys historii włókiennictwa na ziemiach polskich do końca XVIII wieku, Wrocław 1966.
Kołaczkowski J., Wiadomości tyczące się przemysłu i sztuki w dawnej Polsce, Kraków 1888.
Krasnowolski B., Historia klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, Kraków 1999.
La Collezione Gandini Merletti, ricami e galloni dal XV al XIX secolo, a cura di T. Schoen-
holzer, I. Silvestri, Modena 2002.
Malinowska J., Wstawki i koronki szydełkowe, Warszawa 1989.
Michałowska M., Leksykon włókiennictwa, Warszawa 2006.
Modes-Dudrewiczowa M., Koronki klockowe. Metodyczny podręcznik dla szkoły i domu, Kraków 1937.
Pamiątka 700-letniego jubileuszu klasztoru staniąteckiego, nakładem PP. Benedyktynek w Staniątkach, 1929.
Rostworowska M., Śląski strój ludowy, Wrocław 2001.
Rotter L., Duchowość i historia benedyktynek w symbolice dekoracji malarskiej kościoła w Staniątkach, Kraków 2004.
Stabińska J. OSBap, Mniszki Pierwszej Rzeczpospolitej, Kraków 2009.
Szylar A., Działalność oświatowa benedyktynek sandomierskich w latach 1616–1686, [in:] Klasztor Panien Benedyktynek w historii i kulturze Sandomierza, red. K. Burek, Sandomierz 2003, p. 76–77.
Turnau I., Historia europejskiego włókiennictwa odzieżowego od XIII do XVIII wieku, Wrocław 1987.
Ulanowski B., O założeniu i uposażeniu klasztoru Benedyktynek w Staniątkach, Kraków 1891.
Zarys historyi klasztoru PP. Benedyktynek w Staniątkach, Kraków 1905.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
