Early 20th Century Miracula Related to St. Anthony’s Wondrous Painting from Sądowa Wisznia in the Light of Archival Sources from the Collection of the Krakow Archive of Our Lady of the Angels’ Province of the Reformed Franciscans
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.3738Keywords:
Padua, miracles, venerated painting, Sądowa Wisznia, Reformed Franciscan monastery, Brodnica on DrwęcaAbstract
The article is an edition of the archival source containing a list of miracles which took place from ca. 1900 to 1913 through the intercession of St. Anthony of Padua in a painting from the Reformed Franciscan monastery in Sądowa Wisznia. The analyzed text is currently kept in the resources of the Archive of Our Lady of the Angels’ Province of the Reformed Franciscans in Krakow. Note that it does not constitute an independent archive unit, but has been instead incorporated in the hand-written Chronicle of the Monastery in Sądowa Wisznia of 1888–1945. The actual source edition – prepared in accordance with the principles set by I. Ihnatowicz, i.e. a complex, double note system – is preceded by a multi-section introduction. It starts with a brief outline of the unique characteristics of the cult of St. Anthony among the Polish Reformed Franciscans, followed by a short history of the monastery in Sądowa Wisznia and the gracious painting, and closes with an analysis of the miracles. The author did not hesitate to point out analogies withthe miracles described in the article and to include reflections on the fragmentary picture of the early 20th-century society of the Eastern Borderlands of Poland based on the sources, in terms of their religiousness and a tendency to put faith in a miraculous power of objects of worship. She also used other sources from the archives (e.g. the mass intention book, the chronicle and the documents of St. Anthony’s Society).
References
Secondary works:
Balon M., Bejda H., Pabis M., Koronka św. Antoniego. Cuda i łaski, Kraków 2011.
Banaszak M., Historia Kościoła Katolickiego, vol. 3, part 1: Czasy nowożytne 1517–1758, Warszawa 1989.
Bar J.B., Udział Polski w literaturze franciszkańskiej: bibliografia c.d., „Studia Theologica Varsaviensia” 6 (1968), no. 2, pp. 263–353.
Bar J.R., Antoninki, in: Zakony św. Franciszka w Polsce w latach 1772–1970, part 1: Zgromadzenia męskie i żeńskie oraz klasztory klauzurowe, ed. J.R. Bar, Warszawa 1978, pp. 150–151.
Barycz H., Krowicki Marcin (zm. 1573), in: Polski Słownik Biograficzny, vol. 15, ed. E. Rostworowski, Wrocław 1970, pp. 350–353.
Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, vol. 2: Piśmiennictwo Staropolskie, ed. R. Pollak et al., Warszawa 1964.
Błachut A.J., Realizacje architektoniczne Pawła Fontany dla reformatów małopolskich, in: Podług nieba i zwyczaju polskiego. Studia z historii architektury, sztuki i kultury ofiarowane Adamowi Miłobędzkiemu, ed. Z. Bania et al., Warszawa 1988, pp. 317–324.
Błachut A. J., Realizzazioni architettoniche non note eseguite da Paolo Antonio Fontana per i Fratri Minori Riformati della Małopolska, „Archiwum Franciscanorum Historicum” 77 (1985), pp. 226–234.
Błażkiewicz A.H., Powstanie małopolskiej prowincji reformatów (1589–1639), „Nasza Przeszłość” 14 (1961), pp. 49–160.
Brodnica – parafia pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, in: Diecezja Toruńska. Historia i teraźniejszość, vol. 3: Dekanat brodnicki, ed. S. Kardasz, Toruń 1998, pp. 72–78.
Brzuszek B., Działalność pisarska i wydawnicza Franciszkanów- Reformatów (1772–1970), in: Zakony św. Franciszka w Polsce w latach 1772–1970, part 3: Zakon Braci Mniejszych – Franciszkanów, ed. J.R. Bar, Warszawa 1978, pp. 244–302.
Dziedzicki L., Sambor, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 10, eds. B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1889, pp. 227–242.
Ém. card. Callegari (Giuseppe), év. de Padoue, in: Annuaire Pontifical Catholique de 1907, Paris 1907, pp. 645–646.
Fros H., Sowa F., Księga imion i świętych, vol. 1, Kraków 1997.
Gach P.P., Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773–1914, Lublin 1984.
Gama Caeiro F. da, António de Lisboa. Introdução ao estudo da obra antoniana, Lisboa 1967.
Gozdawa-Gołębiowski J., Od wojny krymskiej do bałkańskiej, Gdańsk 1985. Grążawski P., Franciszkanie w Brodnicy n. Drwęcą 1947–1997, Brodnica 1997.
Grodziski S., Historia ustroju społeczno-politycznego Galicji 1772–1848, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1971.
Ihnatowicz I., Projekt instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych
XIX i początku XX wieku, „Studia Źródłoznawcze” 7 (1962), pp. 99–123. Ihnatowicz I., Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, vol. 1, Warszawa 1967.
J. B. [J. Bliziński], Kś. F. [J. Fankidejski], Brodnica, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 1, eds. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, Warszawa 1880, pp. 362–370.
Jabłonowski A., Polska XVI wieku pod względem geograficzno statystycznym,vol. 7: Ziemie ruskie. Ruś Czerwona, part 1, Warszawa 1901.
Jarowiecki J., Góra B., Prasa lwowska w dwudziestoleciu międzywojennym. Próba bibliografii, Kraków 1994.
Jezierski A., Leszczyńska C., Historia gospodarcza Polski, Warszawa 2001. Jouvre E., L’arrière-boutique de St. Antoine à Toulon et le pain des pauvres, Parigi 1897.
Kaleciński M., Ostrowski J.K., Kościół parafialny p.w. Najświętszej Panny Marii Wspomożenia Wiernych w Sądowej Wiszni, in: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, vol. 3, ed. A. Betlej et al., Kraków 1995, pp. 155–169.
Kantak K., Franciszkanie polscy, vol. 2: 1517–1795, Kraków 1938.
Karłowicz J., Słoworód ludowy, Kraków 1878.
Kleinschmidt B., Antonius von Padua in Leben und Kunst, Kult und Volkstum, Düsseldorf 1931.
Kowalewski M., Mały słownik tegoroczny, Poznań-Warszawa-Lublin 1959.
Kronika kościelna i rozmaitości – Sądowa Wisznia, „Pamiętnik Religijno- Moralny. Czasopismo ku zbudowaniu i pożytkowi tak duchownych jako i świeckich osób” 2 (1858), no. 11, p. 581.
Kronika żałobna, “Pietas et Studium” 8 (1973), no. 3–4, p. 333.
Krzyżak L., Nauczanie prawa kanonicznego w seminarium duchownym w Przemyślu – zarys problematyki, „Studia Ełckie” 19 (2017), no. 2, pp. 131–146.
Kuźmak K., Sokołowski E., Antoni z Padwy św., in: Encyklopedia Katolicka,
vol. 1, eds. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1973, col. 660–663.
L. Dziedzicki, Mościska, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 6, eds. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, Warszawa 1885, pp. 693–700.
Lenartowicz Ś., Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii i klasztor oo. franciszkanów-reformatów w Sądowej Wiszni, in: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, vol. 3, ed. A. Betlej et al., Kraków 1995, pp. 171–177.
Linde S.B., Słownik Języka Polskiego, vol. 6, Warszawa 1814.
Litak S., Struktura i funkcje parafii w Polsce od końca XVI do XVIII w., in: Kościół w Polsce, vol. 2: Wieki XVI–XVIII. Studia nad historią
Kościoła Katolickiego w Polsce, ed. J. Kłoczowski, Kraków 1969, pp. 259–481.
Lu. Dz. [L. Dziedzicki], Gródek, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 2, eds. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, Warszawa 1881, pp. 819–825.
Lu. Dz. [L. Dziedzicki], Jaworów, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 3, eds. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, Warszawa 1882, pp. 519–527.
Lu. Dz. [L. Dziedzicki], Komarno, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 4, eds. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, Warszawa 1883, pp. 301–305.
Lu. Dz. [L. Dziedzicki], Laszki, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 5, eds. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, Warszawa 1884, pp. 95–96.
Lu. Dz. [L. Dziedzicki], Małnów, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 6, eds. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, Warszawa 1885, p. 36.
Lu. Dz. [L. Dziedzicki], Medyka, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 6, eds. B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski, Warszawa 1885, pp. 236–239.
Lu. Dz. [L. Dziedzicki], Sądowa Wisznia, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 10,
eds. B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1889, pp. 361–362.
Lu. Dz. [L. Dziedzicki], Stojańce, in: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, vol. 11, eds. B. Chlebowski,W. Walewski, Warszawa 1890, p. 353.
Łazęga R., Brodnica między r. 1819 a 1863, „Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu” 5 (1898), pp. 49–95.
Łoś P.Sz., Szkice do portretu ziemian polskich XX wieku, Warszawa 2005.
Łoziński B., Leksykon zakonów w Polsce. Informator o życiu konsekrowanym, Warszawa 1998.
Łukaszewicz J., Dzieje kościoła wyznania helweckiego w Litwie, vol. 2, Poznań 1843.
Maciejczyk J., Cześć św. Antoniego w Polsce. Obraz cudowny św. Antoniego w Wieliczce, „Cheb św. Antoniego” 1 (1895), pp. 247–249.
Marecki J., Zakony w Polsce. Instytuty życia konsekrowanego, instytuty i zgromadzenia zakonne, instytuty świeckie, wspólnoty życia apostolskiego, Kraków 2000.
Musiał B., Rozstrzelać elementy kontrrewolucyjne. Brutalizacja wojny niemiecko-sowieckiej latem 1941 roku, Warszawa 2001.
Mysłek W., Kościół katolicki w Polsce w latach 1918–1939. Zarys historyczny, Warszawa 1966.
Nie[s]iecki K., Herbarz Polski… powiększony dodatkami późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, vol. 10, Lipsk 1845.
Niezgoda C., Św. Antoni z Padwy – życie i nauczanie, Kraków 2002.
Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce. Słownik biograficzny, Warszawa 1992. O cudownym obrazie św. Antoniego w klasztorze Braci Mniejszych (OO. Reformatów) w Sądowej Wiszni, „Posłaniec św. Antoniego z Padwy” 2 (1913), pp. 204–209.
Obraz św. Antoniego w Brodnicy, „Pietas et Studium” 3 (1968), no. 3, pp. 248–249.
Pajewski J., Historia powszechna 1871–1918, Warszawa 2002.
Pasiecznik J., Kościół i klasztor Franciszkanów w Zakliczynie n. Dunajcem, Kraków 1992.
Pasiecznik J., Prowincja Matki Boskiej Anielskiej Zakonu Braci Mniejszych (franciszkanie-reformaci), in: Życie religijne w Polsce pod okupacją 1939–45. Metropolie wileńska i lwowska. Zakony, ed. Z. Zieliński, Katowice 1992, pp. 239–289.
Pasiecznik J., Sądowa Wisznia – sanktuarium św. Antoniego z Padwy, „Miesięcznik Franciszkański” 83 (1990), no. 9, pp. 25–29.
Pasiecznik J., Sądowa Wisznia, klasztor Franciszkanów-Reformatów, in: Diecezja przemyska 1939–45, vol. 3: Zakony, eds. J. Draus, J. Musiał, Przemyśl 1990, pp. 268–277.
Plehen H., Ortsgeschichte des Kreises Strasburg in Westpreussen, Königsberg 1900.
Polak E., Cuda świętego Antoniego. Świadectwa i modlitwy, Kraków 2015.
Polska Encyklopedia Szlachecka, vol. 11, eds. S.J. Starykoń-Kasprzycki, M. Dmowski, Warszawa 1988.
Prokop K.R., Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej, Kraków 1998.
Przeszli do życia wiecznego. Śp. O. Beniamin Edward Brzozowski OFM, „Nasze Dzisiaj. Biuletyn Prowincji M. B. Anielskiej Zakonu Braci Mniejszych” 3 (1991), pp. 64–65.
Przeszli do życia wiecznego. Śp. O. Innocenty Józef Jarosz, „Nasze Dzisiaj. Biuletyn Prowincji M. B. Anielskiej Zakonu Braci Mniejszych” 2 (1988), pp. 75–77.
Prześladowanie Unii na Podlasiu, „Przegląd Polski” 10 (1875), fascicle 10, pp. 47–81.
Rabka R., Bałkany 1912–1913, Warszawa 2010.
Rąkowski G., Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej, part 3: Ziemia Lwowska, Pruszków 2007.
Réau L., Iconographie de l’art chrétien, vol. 3: Iconographie des saints, part 1, Paris 1958.
Rewski Z., Kozakiewicz S., Fontana Paweł Antoni (1696–1765), in: Polski Słownik Biograficzny, vol. 7, ed. W. Konopczyński, Wrocław 1949, pp. 60–61.
Rospond S., Święty Józef Sebastian Pelczar, Kraków 2006.
Rys historyczny klasztoru Braci Mniejszych w Sądowej Wiszni, in: Kalendarz Posłańca św. Antoniego z Padwy na rok Pański 1936, Miejsce Piastowe 1935, pp. 49–57.
S.M. [S. Momidłowski], Śp. Ks. Jakub Federkiewicz, „Kronika Diecezji Przemyskiej” 27 (1927), pp. 30–35.
Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa I–IV w., Warszawa 1981.
Skrabski J., Paolo Fontana. Nadworny architekt Sanguszków, Tarnów 2007.
Słownik folkloru polskiego, ed. J. Krzyżanowski, Warszawa 1965.
Sobieraj M., Fundatorzy klasztorów franciszkańskich w Rzeczypospolitej
XVII–XVIII wieku, in: Zakony Franciszkańskie w Polsce, vol. 2, part 1: Franciszkanie w Polsce XVI–XVIII w., ed. J. Kłoczowski, Niepokalanów 1998, pp. 97–243.
Sroka A., Franciszkański Kościół św. Antoniego w Przemyślu, Jarosław-Przemyśl 1992.
Sroka A., Prawo i życie polskich reformatów, Kraków 1975.
Stano G., Antonio di Padova, in: Bibliotheca Sanctorum, vol. 2, ed. P. Ciriaci, Roma 1962, col. 156–179.
Szteinke A., Koralewicz Aleksy (ok. 1656–1722), in: PSB, vol. 14, ed. E. Rostworowski, Wrocław-Warszawa-Kraków 1968–1969, pp. 30–31.
Szteinke A., Kościół św. Antoniego i klasztor Franciszkanów Reformatów w Warszawie (1623–1987), Kraków 1990.
Szteinke A., Prowincja M. B. Anielskiej (1911–1970), in: Zakony św. Franciszka w Polsce w latach 1772–1970, part 3: Zakon Braci Mniejszych – Franciszkanów, ed. J. R. Bar, Warszawa 1978, pp. 217–236.
Szwagrzyk A., Pieniądz na ziemiach polskich X–XX w., Wrocław 1973.
Śliwa T., Federkiewicz Jakub, krypt.: F, X. F. (1852–1926), in: Słownik Polskich Teologów Katolickich 1918–1981, vol. 5, ed. L. Grzebień, Warszawa 1983, pp. 358–359.
Śliwa T., Pelczar Józef Sebastian (1842–1924), in: Polski Słownik Biograficzny, vol. 25, ed. E. Rostworowski, Wrocław 1980, pp. 547–550.
Tokarski J., Hauser Z., Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, vol. 1, [Warszawa] 2000.
Wilk A., Literatura o św. Antonim Padewskim od XV do XX w., „Collectanea Theologica” 12 (1931), pp. 75–97.
Wiśniowski G., Franciszkanie-Reformaci między pierwszym a trzecim rozbiorem Polski (1772–1795), in: Zakony św. Franciszka w Polsce w latach 1772–1970, part 3: Zakon Braci Mniejszych – Franciszkanów, ed. J. R. Bar, Warszawa 1978, pp. 135–144.
Wiśniowski G., Prowincje Reformackie w latach 1795–1815, in: Zakonyśw. Franciszka w Polsce w latach 1772–1970, part 3: Zakon Braci
Mniejszych – Franciszkanów, ed. J. R. Bar, Warszawa 1978, pp. 145–162.
Wiśniowski G., Śp. O. Mieczysław Alfons Kierzkowski OFM, Przeszli do życia wiecznego. Śp. O. Innocenty Józef Jarosz, „Nasze Dzisiaj. Biuletyn Prowincji M. B. Anielskiej Zakonu Braci Mniejszych” 4 (1996), pp. 115–116.
Wolski K., Pruski Andrzej h. Prawdzic, in: Polski Słownik Biograficzny, vol. 28, part 1, ed. E. Rostworowski, Wrocław 1984, pp. 591–592.
Zieliński Z., Bibliografia katolickich czasopism religijnych w Polsce 1918–1944, Lublin 1981.
Zimmermanns E., Antonius von Padua OMin, in: Lexikon der christlichen Ikonographie, vol. 5: Ikonographie der Heiligen, Rom-Freiburg-Basel- Wien 1973, col. 219–225.
Żychliński T., Złota Księga Szlachty Polskiej, vol. 9, publ. J. Leitgeber, Poznań 1887.
Downloads
Published
Issue
Section
License
The author declares that he or she has full copyright to the work, and such copyright it is not limited to the extent applicable to this declaration, that the article is an original work and that it does not infringe any third-party rights.
The author agrees to a free-of-charge, non-exclusive and non-restricted use of the work by Pontifical University of John Paul II in Krakow i.e.:
- to record and duplicate: make copies of the work by means of printing, reprography, magnetic or digital storage;
- to circulate the original or the copies of the work (disseminate, lend or lease the original or copies thereof, publicly display, screen or make the work publicly available so that everyone is able to access it at the time and in place they wish to do so);
- to include the work in a compilation;
- the Pontifical University of John Paul II in Krakow may grant sublicenses Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland
The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Platform Periodicals belonging to the University, according to the licence Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland. Accordingly, the author authorises all interested parties to use the work on the following conditions:
- the author and the title of the work will be listed,
- the place of publication (name of the periodical and an Internet link to the originally published work),
- the work will be distributed in a non-commercial way,
- no derivative works will be created.
