Homo orans. Między mową a milczeniem
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.1540Słowa kluczowe:
M. Nédoncelle, B. Welte, A. J. Heschel, G. Marcel, homo orans, modlitwa, biegunowość, mowa, milczenie, wydarzenie, dystans, bliskość, skupienie, kontemplacja, dialogicznośćAbstrakt
Celem artykułu jest ukazanie aktu modlitwy jako wydarzenia, które dokonuje się na dwóch podstawowych biegunach, jakimi są mowa i milczenie. W pierwszej kolejności artykuł analizuje fenomen mowy, określa jej warunki, wskazując przede wszystkim na dystans i bliskość. Analizuje również skupienie i kontemplację oraz poczucie tego, co niewysłowione, jako różne warianty modlitewnego milczenia. W artykule został również podkreślony paradoks, iż modlitewny dialog może opierać się na wzajemnym milczeniu Boga i człowieka. Artykuł wskazuje ponadto, że dialektyka mowy i milczenia określa w modlącym się człowieku sposób samorozumienia oraz sposób rozumienia Boga. Z jednej strony Bóg jest Kimś niewysłowionym, z drugiej strony istnieje religijna konieczność wysławiania Boga.Bibliografia
Arystoteles, Polityka, przeł. L. Piotrowicz, [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 6, Warszawa 2001.
Balthasar H. U. von, Teodramatyka, t. 2: Osoby dramatu, cz. 1: Człowiek w Bogu, przeł. W. Szymona, Kraków 2006.
Buber M., Ja i ty, przeł. J. Doktór, Warszawa 1992.
Ebner F., Słowo i realności duchowe. Fragmenty pneumatologiczne, przeł. K. Skorulski, Warszawa 2006.
Gogola J. W., Od Objawienia do zjednoczenia. Wykład teologii modlitwy, Kraków 2005.
Heschel A. J., Prosiłem o cud. Antologia duchowej mądrości, przeł. A. Gomola, wstęp H. Dresner, Poznań 2001.
Heschel A. J., Bóg szukający człowieka. Podstawy filozofii judaizmu, przeł. A. Gorzkowski, Kraków 2007.
Kant E., Religia w obrębie samego rozumu, tł. A. Bobko, Kraków 2007.
Kłoczowski A., Między samotnością a wspólnotą. Wstęp do filozofii religii, Tarnów 2004.
Koehler L., Journal of Semitic Studies, Manchester 1956.
Levinas E., Inaczej niż być lub ponad istotą, przeł. P. Mrówczyński, Warszawa 2000.
Marcel G., Dziennik metafizyczny, przeł. E. Wende, Warszawa 1987.
Marcel G., Tajemnica bytu, przeł. M. Frankiewicz, Kraków 1995.
Marchetti A., Zarys teologii życia duchowego, przeł. J. F Bielecki, cz. 2, Kraków 1996.
Nédoncelle M., Prośba i modlitwa. Notatki fenomenologiczne, tł. M. Tarnowska, Kraków 1995.
Przybyłowski J., Robek E., Teologia modlitwy. Kto się modli, ten się zbawia, Ząbki 2004.
Rusecki M., Istota i geneza religii, Warszawa 1989.
Scherwin B. L., Abraham Joshua Heschel, przeł. M. Kapera, Kraków 2003.
Sochoń J., Bóg i język, Warszawa 2000.
Tarnowski K., Ku absolutnej ucieczce. Bóg i wiara w filozofii Gabriela Marcela, Kraków 1993.
Titus Flavius Clemens, „Kobierce” (VII 39, 6).
Zdybicka Z., Religia i religioznawstwo, Lublin 1988.
Welte B., Filozofia religii, przeł. G. Sowiński, Kraków 1996.
Welte B., Modlitwa jako mowa, przeł. G. Sowiński, „Znak” 1995 nr 12, s. 18–32.
Węcławski T., Wspólny świat religii, Kraków 1995.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
